Όταν οι προγνώσεις τους είναι σωστές, όλοι το θεωρούν φυσιολογικό. Η

δουλειά τους είναι άλλωστε, λένε κάποιοι, να προβλέπουν τον καιρό. Αν όμως

κάνουν λάθος, βρίσκονται στο… μάτι του κυκλώνα.

Σήμερα οι μετεωρολόγοι έχουν γίνει οι καινούργιοι «σταρ» στα δελτία των

ειδήσεων. Κι όμως, το μεγαλύτερο βάρος των ευθυνών που τους βαρύνει μένει πίσω

από τα φώτα της δημοσιότητας. Τρεις άνθρωποι που ασχολούνται με την πρόγνωση

του καιρού, περιγράφουν στον «Υποψήφιο» για τις νυχτερινές βάρδιες στην ΕΜΥ

και τις δύσκολες αποφάσεις στα πολεμικά αεροδρόμια, για τις αμφιβολίες και το

άγχος που νιώθουν όταν τα Μπωφόρ στο Αιγαίο είναι στο όριο και ο απόπλους από

τα λιμάνια είναι σχεδόν «στον αέρα», αλλά και για την πρόκληση που ακούει στο

όνομα «μετεωρολογικά συστήματα». Και συμφωνούν, πως του «καιρού τα γυρίσματα»

είναι εκείνα που δεν τους άφησαν ούτε στιγμή να βαρεθούν στη δουλειά τους.

ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΝΑΔΡΑΝΙΣΤΑΚΗΣ

Χρειάζεται να παίρνεις δύσκολες αποφάσεις

(Μετεωρολόγος στην ΕΜΥ -διοικητικό προσωπικό)

«Χτυπά το τηλέφωνο στις 2 τα ξημερώματα, όταν είσαι νυχτερινή βάρδια. Είναι το

ΕΚΑΒ, που ρωτά αν μπορεί να σηκωθεί το ελικόπτερο για Μήλο, όπου υπάρχει

άρρωστο παιδί. Στο μεταξύ, στο Αιγαίο έχει καταιγίδες. Παράλληλα, ξέρεις ότι η

συνομιλία μαγνητοφωνείται. Δύσκολες αποφάσεις».

Ο κ. Μανώλης Αναδρανιστάκης, μετεωρολόγος στην ΕΜΥ, χρειάστηκε πολλές φορές να

δώσει τα φώτα του στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας για τις πλημμύρες

στον Κηφισό. Είναι υποχρεωμένος, όπως όλοι σ’ αυτήν τη δουλειά, να παίρνει τις

τελικές αποφάσεις για τον απόπλου ή όχι των πλοίων, όταν τα Μπωφόρ στα πελάγη

είναι στα όρια, να δίνει στοιχεία για την ορατότητα στα αεροδρόμια, να βγάζει

έκτακτα δελτία καιρού.

Και όλα αυτά, γνωρίζοντας πως το λάθος δεν είναι απλά πιθανό. «Γι’ αυτό

άλλωστε και λέγεται πρόγνωση, εμπεριέχει την πιθανότητα σφάλματος», εξηγεί.

Καθισμένος μπροστά σε δύο οθόνες, με τα μετεωρολογικά μοντέλα να «τρέχουν»,

τις φωτογραφίες από τους δορυφόρους να φτάνουν ανά μισή ώρα και αυτούς τους

«περίεργους», για τους… κοινούς θνητούς, χάρτες, με τις κυκλικές και

παράλληλες γραμμές και τα ακατανόητα νούμερα στους τοίχους, εργάζεται

καθημερινά από το 1986.

«Υπάρχουν φορές που δεν μπορείς να μεταφράσεις τα μοντέλα. Λόγω εμπειρίας

υποπτεύεσαι ότι μπορεί να υπάρχουν σφάλματα. Κι όμως, πρέπει να δώσεις την

πρόγνωση, δεν έχεις περιθώρια αργοπορίας», λέει. Έτσι, δεν είναι περίεργο που

ακόμη και μετά την 12ωρη νυχτερινή βάρδια, όταν γυρνά στο σπίτι, το άγχος δεν

υποχωρεί μπροστά στην κούραση και συχνά τα μάτια του ανοίγουν μέσα από τον

ύπνο για να κοιτάξει από το παράθυρο το καιρό και να δει πως δεν έσφαλε στις

προγνώσεις του.

ΒΑΣΩ ΚΟΤΡΩΝΗ

«Ανατομία» στα έντονα καιρικά φαινόμενα

(Μετεωρολόγος ερευνήτρια στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών)

Ήταν στο τρίτο έτος στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, όταν

παρακολούθησε το πρώτο μάθημα μετεωρολογίας. Το βρήκε ενδιαφέρον. Δύο χρόνια

μετά βρέθηκε να κάνει μεταπτυχιακό στο Παρίσι στη μετεωρολογία και την

ωκεανογραφία και στη συνέχεια διδακτορικό. Αυτός, που στην καθημερινότητα

ονομάζεται «καιρός», την είχε κερδίσει.

Η Βάσω Κοτρώνη, μετεωρολόγος και ερευνήτρια σήμερα στο Εθνικό Αστεροσκοπείο

Αθηνών, μαζί με την ομάδα των συνεργατών της, ασχολείται με θέματα πρόγνωσης,

με τη βοήθεια προηγμένων μετεωρολογικών μοντέλων. Παράλληλα, μελετά τα

χαρακτηριστικά των συστημάτων που προκαλούν τα έντονα καιρικά φαινόμενα ώστε

να βελτιωθεί η κατανόησή τους.

«Η δουλειά του ερευνητή με γοήτευε πάντα. Έχεις μεγάλο βαθμό ελευθερίας, αν

και πάντα η οργάνωση, η συστηματική προσπάθεια, ακόμη και η φαντασία είναι

απαραίτητα στοιχεία. Μπορεί κάποιες φορές να έχω άγχος αλλά σίγουρα ποτέ δεν

βαριέμαι», περιγράφει η κ. Κοτρώνη.

Για εκείνους που ασχολούνται με την έρευνα, η χρηματοδότηση των προγραμμάτων

τους είναι ένα είδος επιβράβευσης της δουλειάς τους. Όπως άλλωστε και η επαφή

με τους ανθρώπους που επισκέπτονται την ηλεκτρονική σελίδα προβλέψεων που έχει

στήσει στο Διαδίκτυο η ίδια μαζί με τους συνεργάτες της. Τα ταξίδια στο

εξωτερικό και η επαφή με κορυφαίους ξένους επιστήμονες του κλάδου

συγκαταλέγονται, επίσης, στα θετικά του επαγγέλματος.

ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΡΚΟΜΑΝΩΛΗΣ

Ένταση και άγχος

(Σμήναρχος μετεωρολόγος)

«Ηχρονική στιγμή ήταν κρίσιμη στο πολεμικό αεροδρόμιο. Η εκτίμηση των καιρικών

συνθηκών ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Έπρεπε όμως ν’ αποφασίσουμε. Τελικά, έδωσα

την έγκριση και η Μοίρα έφυγε. Οι άνδρες έφτασαν στον προορισμό τους χωρίς

προβλήματα. Ήταν συγκινητικό όταν μου τηλεφώνησαν για συγχαρητήρια».

Ο 51χρονος σήμερα σμήναρχος μετεωρολόγος και διευθυντής υποστήριξης της ΕΜΥ,

Στέλιος Μαρκομανώλης, παρά το γεγονός ότι η θέση του δεν του επιτρέπει να

περιγράψει με λεπτομέρειες ολόκληρη την επιχείρηση της Πολεμικής Αεροπορίας

τότε, εντούτοις θυμάται ακόμη και σήμερα το άγχος και την ένταση. Τις στιγμές,

όπου ο μετεωρολόγος πρέπει να εκτιμήσει τις καιρικές συνθήκες, ακόμη κι αν

μέσα του γνωρίζει ότι υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες λάθους. «Πρέπει να πάρεις

μία απόφαση. Ο καιρός είναι ένα ζωντανό στοιχείο που μεταβάλλεται διαρκώς. Η

ατμόσφαιρα, τα μετεωρολογικά συστήματα, πώς δημιουργούνται, είναι ζητήματα που

βρίσκονται ακόμη υπό διερεύνηση. Κι όπως σε όλες τις καταστάσεις η θεωρία

απέχει από την πράξη», λέει ο κ. σμήναρχος.

Στα πολεμικά αεροδρόμια, οι μετεωρολόγοι γνωρίζουν πως η κρίση τους μπορεί να

σώσει ή να στοιχίσει τη ζωή σε ανθρώπους. «Υπάρχουν είδη πολεμικών

επιχειρήσεων που απαιτούν συγκεκριμένη νεφοκάλυψη στον ουράνιο θόλο για να

πραγματοποιηθούν. Όμως, ιδιαίτερα όταν είναι νύχτα, δεν είναι πάντα εύκολο να

κρίνεις αν η κάλυψη είναι τέσσερα ή πέντε όγδοα, οπότε και πρέπει να επιλεγεί

άλλο είδος επιχείρησης».

Το σίγουρο, πάντως είναι, όπως λέει ο κ. Μαρκομανώλης, πως στα 31 χρόνια

δουλειάς, δεν βαρέθηκε ούτε μία στιγμή. Το απρόοπτο είναι από τα συστατικά

στοιχεία του καιρού.