Αρχαία «ψυγεία» και γιγαντιαία πιθάρια για κρασί

Τα φέουδα δεν είναι «δημιούργημα» της μεσαιωνικής Κεντρικής Ευρώπης.

Προϋπήρξαν στη Μακεδονία αιώνες πριν. Σ’ αυτά γεννήθηκε και η αγροτική

οικονομία, όπως δείχνει και η πρώτη μεγάλη έκθεση για την αρχαία αγροικία, που

ανοίγει την Κυριακή στην Κρυπτή Στοά της Θεσσαλονίκης.

Γιγαντιαία πιθάρια οίνου («Οινηροί πίθοι»), ψευδόστομοι αμφορείς για τη φύλαξη

του λαδιού, πήλινοι ηθμοί (σουρωτήρια), χύτρες, ξύλινα δόκανα για το αλώνισμα

του σιταριού, πήλινες κυψέλες για την παραγωγή και τη φύλαξη του μελιού, ακόμα

και μια υπόγεια εγκατάσταση για τη διατήρηση των τροφίμων (πρόδρομος του

ψυγείου;) έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στη μακεδονική γη. Μαζί τους

αποκαλύφθηκαν και τα «πρώιμα φέουδα» της εποχής (οργανωμένες αγροικίες που

στην πλειονότητά τους λειτουργούσαν παράλληλα και ως συνοριακά φρούρια

στρατιωτικού ελέγχου των βασιλείων). Αφορμή της ανασκαφής ήταν η χάραξη και

κατασκευή έργων, όπως η Εγνατία Οδός, νέα τμήματα της Εθνικής Οδού και νέο

σιδηροδρομικό δίκτυο.

«Αρχαίες αγροικίες σε σύγχρονους δρόμους» τιτλοφορείται η έκθεση που θα

εγκαινιάσει την Κυριακή ο υπουργός Πολιτισμού στον εντυπωσιακό χώρο της

Κρυπτής Στοάς της Αρχαίας Αγοράς, στη Θεσσαλονίκη. Η μεγάλη αρχαιολογική

έκθεση περιλαμβάνει ευρήματα από τρεις ανασκαφές των τελευταίων δέκα χρόνων

στις περιοχές του Στρυμονικού Κόλπου (Βρασνά – Ασπροβάλτα), της πεδιάδας του

Λαγκαδά (αρχαία Λητή) και της Νότιας Πιερίας (Κομπολόι Πιερίας) σε 12

αγροικίες, φρουριακά συγκροτήματα και αγροτικές επαύλεις.

Εισερχόμενος ο επισκέπτης έρχεται «αντιμέτωπος» με το γιγαντιαίων διαστάσεων

(περί τα πέντε μέτρα ύψος και δύο μέτρα διάμετρο) πιθάρι των 4ου-5ου π.Χ.

αιώνων – το ένα από τα 40 που εντόπισαν οι αρχαιολόγοι στη θέση Κομπολόι του

Νομού Πιερίας. Τα πιθάρια αυτά, όπως ενημερώνουν καλαίσθητοι πίνακες, έχουν

χωρητικότητα δύο-τρεις τόνους και για την κατασκευή τους χρησιμοποιούνταν

ειδική ποιότητα πηλού, η οποία και καθόριζε (ανάλογα με την περιεκτικότητα σε

ορυκτές ουσίες και πυκνότητα) την ποιότητα του παραγόμενου κρασιού!

Εκτίθενται ακόμη εργαλεία για τη σπορά και το αλώνισμα, την παρασκευή και

φύλαξη του μελιού, την επεξεργασία της ελιάς και την παραγωγή λαδιού

(υπολογίζεται ότι κάθε νοικοκυριό κατανάλωνε περί τα 200-300 κιλά λάδι

ετησίως!). Στις προθήκες εκτίθενται γυάλινα αντικείμενα καλλωπισμού,

κτηνοτροφικά εργαλεία από σίδηρο και πήλινα ειδώλια της Κυβέλης – μητέρας των Θεών.

INFO

Η έκθεση οργανώνεται από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και την ΙΣΤ’

Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Εγκαίνια, Κυριακή στις 7.30

μ.μ. Ανοιχτή καθημερινά στην Κρυπτή Στοά της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκης έως

τέλος του 2003.