«Θα συνεχίσουμε να πολεμάμε ως αντάρτες και αν πεθάνουμε, αυτό είναι νίκη»

Καθόταν στο πάτωμα ενός μεγάλου κρύου δωματίου με ξύλινο ταβάνι, με την πλάτη

στον τοίχο, ένα κεντημένο γκρι σάλι στην πληγή πάνω από το μαύρο τουρμπάνι,

μάτια που παρακολουθούσαν κουρασμένα τον επισκέπτη του.

«Σύμβουλος των γηραιότερων Ταλιμπάν του Κανταχάρ», έτσι ζήτησε να ονομαστεί.

Θα μπορούσα να τον αποκαλέσω μουλά Αμπντουλάχ, αν και ο 32χρονος απόφοιτος του

θρησκευτικού σχολείου (madrassah) του σεΐχη Χασαντζάν στο Κόχατ είναι γνωστός

με διαφορετικό όνομα και διατηρεί μια πολύ σημαντικότερη θέση στην ιεραρχία

των Ταλιμπάν. Το μεγάλο δωμάτιο των ξένων στο σπίτι της οικογένειας πίσω από

τα βουνά, σαρώθηκε από ένα σύντομο κύμα άγριου αέρα, που έγινε αιτία για τη

γρίπη του μουλά. Η ήττα είναι σκληρή.

Τέτοιες είναι οι κουβέντες σε αυτό το ψυχρό κλίμα. «Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι

μας νικούν επειδή έχουμε χάσει πολλούς από τους άνδρες μας», παραδέχθηκε ο

μουλάς Αμπντουλάχ. «Όμως οι άνδρες μας έτυχαν μαρτυρικού θανάτου και γι’ αυτό

είναι πετυχημένοι. Έτσι, δεν πιστεύουμε ότι έχουμε ηττηθεί. Παραδώσαμε κάποιο

μέρος της γης στον κ. Ραμπανί (της Βόρειας Συμμαχίας) που βρισκόταν εκεί πριν

(μεταξύ του 1992 και του 1996). Όταν όμως οι Αμερικανοί πάνε σπίτι, θα πάρουμε

πίσω τη γη». Ήταν η γνήσια φωνή του Κανταχάρ. Και ποιος ξέρει ­ δεδομένων των

φόνων και των λεηλασιών που επανεμφανίζονται σε περιοχές της Βόρειας Συμμαχίας

­ αν δεν αποδειχθεί αληθής.

Ο μουλάς είχε μόλις φτάσει από το πολιορκημένο μικρό χαλιφάτο των Ταλιμπάν,

έπειτα από ένα κοπιαστικό ταξίδι έξι ωρών μέσα στην έρημο, για να αποφύγει τις

αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές γύρω από το Τάχτα Πουλ. Αναπαυόταν στο

σπίτι της οικογενείας του τη νύχτα πριν επιστρέψει στο Κανταχάρ, ένας άνδρας

στερημένος ή ένας άνδρας που έχει ήδη αποφασίσει να πάει στα βουνά. Οι

Αμερικανοί έχουν διασφαλίσει μόνο έναν μικρό διάδρομο προσγείωσης, 60 μίλια

από το Κανταχάρ, πρόσθεσε, ένα μέρος που δεν έχει καμία σημασία. «Όμως οι

Αμερικανοί δεν ήρθαν εδώ για τον Οσάμα Μπιν Λάντεν ­ αυτός δεν είναι ο κύριος

λόγος. Είναι εδώ γιατί δεν θέλουν μια χώρα να διοικείται από ισλαμικό

νομοθετικό σύστημα. Θέλουν μια κυβέρνηση που θα πράττει ό,τι θέλουν».

Ο μουλάς Αμπντουλάχ μοιάζει σχεδόν αδιάφορος όσον αφορά τη στρατηγική του

πολέμου. Είχε μια θέση στο υπουργείο Άμυνας των Ταλιμπάν στην Καμπούλ, αλλά

κάθε ερώτηση με στρατιωτικό περιεχόμενο λαμβάνει θεολογική απάντηση. «Μέχρι

τώρα οι Αμερικανοί δεν έχουν καταφέρει να βρουν τον Οσάμα Μπιν Λάντεν και την

Αλ Κάιντα. Δεν πέτυχαν αυτήν την αποστολή τους, για εμάς ο Οσάμα είναι

μουσουλμάνος και ένας μουσουλμάνος από άλλη χώρα είναι αδελφός. Όσο για μας,

θα συνεχίσουμε να πολεμάμε στα βουνά ως αντάρτες· αν χάσουμε το Κανταχάρ και

αν λάβουμε μαρτυρικό θάνατο, αυτό είναι νίκη».

Άρχιζα να καταλαβαίνω. Νίκη έρχεται με την επιτυχία και νίκη έρχεται με την

ήττα. Οι Αφγανοί ­ παρατήρησε ο αντισυνταγματάρχης Αλεξάντερ Μπερνς το 1841 ­

δεν είναι ανεπαρκείς στην ικανότητα της φαντασίας και μπορεί να αναφερθούν ως

απόδειξη του ότι η εφευρετικότητα προπορεύεται της κρίσης.

Για τον μουλά Αμπντουλάχ, η ιστορία, η πολιτική και η ήττα φαίνεται να

συναποτελούν τμήμα ενός θρησκευτικού κειμένου. «Ένα ρητό (hadith) του Ιερού

Προφήτη λέει ότι είναι δικαίωμα των μουσουλμάνων να κάνουν τζιχάντ»,

υποστηρίζει. «Δεν ήταν απαραίτητο για μας να κυβερνούμε ολόκληρο το

Αφγανιστάν, όταν οι Ταλιμπάν ξεκίνησαν από ένα μικρό χωριό. Λίγοι Ταλιμπάν το

ξεκίνησαν όλο αυτό. Στην αρχή είπαμε πως ήταν αρκετό. Ποτέ δεν μας ένοιαξε που

κατακτήσαμε το 95% της γης του Αφγανιστάν. Άρα δεν μας νοιάζει η γη που

χάσαμε».

«Οι Ταλιμπάν δεν θέλουν έτσι τη γη, κύριος στόχος μας είναι να μεταδώσουμε το

Ισλάμ στον κόσμο. Αν οι άνδρες μας επιστρέψουν και πάρουν πίσω τη χαμένη γη,

θα είναι επιτυχία. Αν σκοτωθούμε στην προσπάθεια αυτή, θα έχουμε λάβει

μαρτυρικό θάνατο και αυτό θα είναι επίσης μεγάλη επιτυχία για μας».

Αυτή η κυκλική τοποθέτηση μπορεί να έχει μπερδεμένο αποτέλεσμα. Οι Ταλιμπάν

εφάρμοσαν ένα «ισλαμικό σύστημα» στην Καμπούλ ­ αυτό μπορούν να το ξαναπούν ­,

αλλά ακόμη κι αν εφαρμοζόταν μόνο στο Κανταχάρ, θα ήταν επιτυχία. Μόνο σε

ορισμένες περιπτώσεις εκείνο το μικρό σκουλήκι της αμφιβολίας γλιστρά στη

συζήτηση του μουλά. «Μόνο ο χρόνος μπορεί να πει αν μπορούμε να κρατήσουμε το

Κανταχάρ ή όχι ­ κάνουμε το καλύτερο δυνατόν». Θα μπορούσε να είναι το κύριο

άρθρο μιας εφημερίδας των Ταλιμπάν ­ αν δεν απαγόρευαν τις εφημερίδες και την

τηλεόραση. «Αν μας πετάξουν έξω από το Κανταχάρ, θα πάμε στα βουνά και θα

αρχίσουμε το αντάρτικο, όπως κάναμε και με τους Ρώσους».

Προσπάθησα να πω ότι οι Αμερικανοί δεν είναι Ρώσοι, ότι δεν πρόκειται για

επανάληψη, ότι οι Ταλιμπάν μάλλον πολεμούσαν τους ομοεθνείς τους Αφγανούς αυτή

τη φορά παρά τις αμερικανικές δυνάμεις. Αλλά δεν υπήρχε λόγος. «Θα πολεμήσουμε

για να υπερασπιστούμε τη γη μας», συνέχιζε να επαναλαμβάνει ο μουλάς

Αμπντουλάχ. Το ίδιο είχαν πει οι Ταλιμπάν πριν από την πτώση του Μαζάρ ι

Σαρίφ, της Καμπούλ και της Κοντούζ. Και τώρα το λένε πριν από το Κανταχάρ.