Αναζήτηση
Οι άνθρωποι για αιώνες επικοινωνούσαν με ήχους ή ορατά σήματα και τα νέα
των πολέμων έφταναν σε μεγάλες αποστάσεις με το σύστημα σημάτων από φωτιές…
Οι υπηρεσίες τηλεγράφου μεταξύ πόλεων εγκαινιάστηκαν το 1884, η ανακάλυψη του
Bell (1876) μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα (4 χρόνια) έγινε αγαθό για
επικοινωνία από απόσταση και το 1924, στο περιοδικό Radio News, έγινε το πρώτο
σχόλιο για τον ραδιο-ιατρό με σύγχρονη επικουρία εικόνας…
Ο πολιτισμός μιας κοινωνίας, σε κάθε εποχή, χαρακτηρίζεται από το επίπεδο των
υπηρεσιών υγείας. Στη δική μας εποχή, το επίπεδο αυτό επηρεάζεται από την
αξιοποίηση των νέων δυνατοτήτων και τη συμμετοχή των πολιτών στην κοινωνία της
πληροφορίας. Οι νέες τεχνολογίες έδωσαν τη δυνατότητα ανάπτυξης της
τηλεϊατρικής. Η τηλεϊατρική αφορά στη χρήση της τεχνολογίας και των μέσων
επικοινωνίας για προσφορά ιατρικής φροντίδας από απόσταση.
Η πρώτη εμφάνιση της τηλεϊατρικής έγινε το 1950 ενώ οι βιντεο-επικοινωνίες
απέκτησαν ιδιαίτερη σημασία στην ιατρική εκπαίδευση στις ΗΠΑ από το 1959. Τη
δεκαετία του ’60, με την πρόοδο της τεχνολογίας εξελίχθηκε και η τηλεϊατρική
με δυνατότητες: την αναβάθμιση των ιατρικών υπηρεσιών σε απομακρυσμένες –
προβληματικές περιοχές, την παροχή υπηρεσιών σε απομονωμένα άτομα και την
κάλυψη επειγουσών καταστάσεων σε αστικές περιοχές. Το αποκορύφωμα της
τηλεϊατρικής ήταν και είναι η ιατρική φροντίδα στους αστροναύτες.
Είναι γεγονός χωρίς αμφισβήτηση ότι η τηλεϊατρική, η τηλε-εκπαίδευση και η
τηλε-φροντίδα μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση των
υπηρεσιών υγείας μιας χώρας και πρέπει να αποτελούν αυτοτελή στρατηγικό στόχο
υγείας. Το γεγονός αυτό έχει αφομοιωθεί από όλες τις έμπειρες κοινωνίες.
Οι βασικές συνιστώσες του προβλήματος είναι:
1) πολιτική βούληση
2) τηλεπικοινωνιακές υποδομές και τηλεπικοινωνιακή πολιτική
3) ανθρώπινο δυναμικό
4) εκπαίδευση – διά βίου κατάρτιση
5) νομικές ρυθμίσεις
6) αλληλεπίδραση με τον αντίστοιχο παγκόσμιο ιστό
7) κουλτούρα νέων τεχνολογιών.
Στην περίπτωση της πατρίδας μας, θεωρείται επιβεβλημένο, λόγω της
γεωμορφολογίας της και της κατανομής του πληθυσμού της, η τηλεϊατρική να
αποτελέσει αντικείμενο σοβαρού προβληματισμού της πολιτικής ηγεσίας του
υπουργείου Υγείας, γιατί οι δυνατότητές της μπορεί να συμβάλουν στη δημιουργία
περιβάλλοντος ασφάλειας και αισιοδοξίας… Στις σημερινές συνθήκες υπάρχει μια
πρωτοφανής συγκυρία που πρέπει να αξιοποιηθεί από την πατρίδα μας, αφού για
πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της χώρας δε υπάρχουν μεγάλα μειονεκτήματα
συγκριτικά με άλλες χώρες για να αναπτυχθεί σε κάποιο τομέα. Ο λόγος είναι
απλός: η τεχνολογική επανάσταση βασίζεται κυρίως στην παραγωγή και
εκμετάλλευση της γνώσης, τομέας στον οποίο η πατρίδα μας μπορεί άνετα να
συναγωνιστεί άλλες χώρες, λόγω του αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού της. Η
σημαντικότερη μορφή τηλεϊατρικής είναι αυτή που προσφέρεται μέσω των
περιφερειακών δικτύων υγείας. Τα δίκτυα αυτά ίσως αποτελούν την αξιόπιστη λύση
για τη χώρα μας, αφού και η προσφορά ιατρικής φροντίδας θα διαχειρίζεται σε
περιφερειακό επίπεδο. Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο σημαντικές προσπάθειες στην
κατεύθυνση αυτή: α) στην Ήπειρο, όπου η ασύρματη δικτυακή υποδομή του
Epirus-Net, με εμπνευστή και υπεύθυνο τον επίκουρο καθηγητή Δ. Φωτιάδη,
χρησιμοποιείται για την προσφορά υπηρεσιών υγείας μεταξύ νοσοκομείων και
κέντρων υγείας και τηλε-εκπαίδευση και β) στην Κρήτη, όπου ένα παρόμοιας
φιλοσοφίας δίκτυο, με εμπνευστή και υπεύθυνο τον καθηγητή Σ. Ορφανουδάκη, το
Hygeia-Net, χρησιμοποιείται για τη διασύνδεση των νοσοκομείων και κέντρων
υγείας και την προσφορά υπηρεσιών υγείας ακόμη και στο σπίτι.
Πρέπει να γίνει σαφές ότι η τηλεϊατρική είναι μια διαρκής προσπάθεια με χρήση
της τεχνολογίας και για την καθιέρωσή της απαιτείται, εκτός των άλλων,
συναίνεση και συνεργασία…
Τα ΠεΣΥ πρέπει να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες των περιφερειών τους για τη
δημιουργία περιφερειακών δομών τηλεϊατρικής και οι ιατροί και οι πολίτες να
κατανοήσουν τις νέες δυνατότητες. Η νέα μορφή ισχύος δεν είναι τα χρήματα
κατανεμημένα σε λίγους αλλά η πληροφορία που την έχουν πολλοί (J.
Naisbitt).
Ο Χρήστος Β. Μασσαλάς είναι καθηγητής και πρύτανης του Πανεπιστημίου
Ιωαννίνων
