Αν μου έλεγε κάποιος να διαλέξω μια νησιώτικη ελληνική πολιτεία για να περάσω

την υπόλοιπη ζωή μου, εγώ δίχως δεύτερη σκέψη θα διάλεγα την Ερμούπολη της

Σύρου. Δεν είναι η πρώτη φορά που παραδέχομαι κάτι τέτοιο, ούτε δεσμεύομαι για

τις μελλοντικές επιλογές μου. Την Ερμούπολη όμως την αγαπώ πολύ. Από τη μια

είναι απλή και λαϊκή, από την άλλη αρχόντισσα και κουλτουριάρα. Είναι αληθινή

έως το μεδούλι και δεν κάνει τίποτε για να κρύψει τη διχασμένη προσωπικότητά

της, τα δύο της πρόσωπα που τα βλέπεις έτσι απλά όπως μπαίνει το πλοίο στο

λιμάνι. Δύο λόφοι, αμφιθεατρικά χτισμένη, μοιάζουν να καθορίζουν τη

δισυπόστατη θρησκευτικά οντότητα του νησιού. Στην αριστερή πλευρά η Άνω Σύρος

με την καθολική εκκλησία του Σαν Τζώρτζη να δεσπόζει και στη δεξιά ο λόφος με

την ορθόδοξη εκκλησία της Ανάστασης. Αυτό είναι όλο κι όλο; Όχι φυσικά!

Άλλο το λιμάνι με το τελωνείο, το δημαρχείο, το θέατρο «Απόλλων», τα υπέροχα

νεοκλασικά αρχοντικά στα Βαπόρια και άλλο η Άνω Σύρα με τα βοτσαλωτά

σκαλοπάτια, τα στενά δρομάκια, τα κολλητά σπίτια, τις μυρωδιές της εξοχής και

τον αέρα που σχηματίζει λέξεις στριφογυρίζοντας ανάμεσά τους. Είναι δύο

διαφορετικές πολιτείες, πολύ γοητευτικές και ενωμένες σε μία.

Ακόμα και όταν κατέβεις στο λιμάνι δύο εικόνες αντιπαλεύουν μεταξύ τους. Από

τη μια η γραφικότητα ενός κυκλαδίτικου κόλπου με καφενεία, ταβέρνες μπαρ,

πρακτορεία εισιτηρίων (το νέο Καζίνο Αιγαίου έρχεται να προστεθεί σ’ αυτά) και

από την άλλη τα Ναυπηγεία του Νεώριου με στριγκούς ήχους από βαρύ μέταλλο,

θηριώδεις πλατφόρμες και τεράστιους γερανούς να υψώνονται στον ουρανό.

Η Σύρος, η «Αρχόντισσα του Αιγαίου», η κοσμοπολίτισα, η «νύμφη των Κυκλάδων»,

η πατρίδα του Βαμβακάρη, του Σουρή και του Καΐρη, είναι ένας προορισμός πάντα

γοητευτικός. Ό,τι και να της κάνουν, όσο και να την αλλάξουν για εκείνους που

θα τη γνωρίσουν από την καλή και από την ανάποδη θα έχει αυτό το «κάτι» που

ξεχωρίζει. Θα ξυπνάει μέσα σου αρχέγονους ρυθμούς, θα σου μπλέκει τις απίθανες

εξοχές της με τα κύματα της θάλασσας, θα κάνει τα σκαριά των ξύλινων πλοίων να

τρίζουν στον ταρσανά δίπλα από το Νεώριο και θα σε σεργιανάει από τα Βαπόρια,

στην Άνω Σύρο και στο Βροντάδο, μέχρι το Κόμιτο, τον Αρμεό και τα Γράμματα.

Δεν είναι όμως η Σύρος η Ερμούπολη, ούτε και το αντίστροφο. Απλά συνυπάρχουν

αγαπημένα και οι «δύο» σε τούτο το νησί.

Σε αυτό το κομμάτι όμως δεν θέλω να μιλήσω για το νησί, αλλά για την

πρωτεύουσά του, την πρωτεύουσα των Κυκλάδων, έναν τόπο με τόση ιστορία όση και

η Ελλάδα. Όλοι οι αιώνες που πέρασαν είναι αποτυπωμένοι επάνω στην πολιτεία

ετούτη, άλλοτε χαραγμένοι με μάρμαρο, άλλοτε με πέτρα και χώμα, άλλοτε με

βότσαλα και ξύλα. Είναι όμως ολόκληροι (οι αιώνες) εδώ ζωγραφισμένοι με χάρη

και ζωντάνια, με νησιώτικη λωλάδα, με αγράμματη απλότητα και με περισπούδαστη

καλλιτεχνική ανησυχία. Δεν ξέρω αν θα επιθυμούσατε τίποτε παραπάνω, εμένα όμως

όλα αυτά μου φτάνουν και περισσεύουν!

ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΒΑΠΟΡΙΑ

Ο τίτλος «Αρχόντισσα των Κυκλάδων» δεν δόθηκε τυχαία στην Ερμούπολη. Το

καταλαβαίνεις αμέσως μόλις φτάσεις στα Βαπόρια, το γνήσιο νεοκλασικό κομμάτι

της με τα θαυμάσια αρχοντικά που αγναντεύουν το πέλαγος. Σ’ ετούτο το τμήμα

της πόλης, που άρχισε να χτίζεται μετά το 1821, βρήκαν καταφύγιο εύποροι

πρόσφυγες που ήλθαν από άλλα νησιά της Ελλάδας όπως τη Χίο, τα Ψαρά, την Κρήτη

και την Κάσο. Από εδώ ξεχωρίζει και ο μπλε τρούλλος του Αγίου Νικολάου της

ορθόδοξης εκκλησιάς, που αποτελεί καύχημα της μεγαλοαστικής τάξης των

Συριανών. Τηνιακό μάρμαρο χρησιμοποιήθηκε άφθονο και από το 1848, που ξεκίνησε

το χτίσιμο, χρειάστηκαν άλλα 22 χρόνια για να ολοκληρωθεί η μεγαλειώδης

εκκλησιά.



ΝΕΩΡΙΟ ΣΥΡΟΥ

Οι γερανοί των ναυπηγείων άλλοτε φαίνονται να υψώνουν τα πλοκάμια τους

ικετευτικά πάνω από τη θάλασσα και άλλοτε απειλητικά. Αν φτάνεις για πρώτη

φορά στο λιμάνι με το πλοίο σού έρχεται δύσκολο να χωνέψεις από τη μια την

ομορφιά της Χώρας που σκαρφαλώνει στους δύο λόφους και από την άλλη το πάλαι

ποτέ θαύμα της βιομηχανικής επανάστασης που ακούει στο όνομα Νεώριο Σύρου.

Ετούτο το κομμάτι της Ερμούπολης κανείς δεν το τοποθετεί στα αξιοθέατα… και

όμως, λειτουργεί από τα 1866, ενώ από στα 1835 αναφέρεται ότι πάνω από 100

πλοία τον χρόνο κατασκευάζονταν στη Σύρο. Έχοντας ξεπεράσει πολλές δύσκολες

περιόδους εξακολουθεί να προσφέρει εργασία σε πάνω από 500 Συριανούς,

συμβάλλοντας θετικά στην οικονομία του νησιού. Δίπλα του ακριβώς στον μικρό

ταρσανά η περίφημη ναυπηγοξυλουργική τέχνη των Συριανών παραμένει ζωντανή και

τα ξύλινα καΐκια βρίσκουν ακόμα τον δρόμο τους προς τη θάλασσα.



ΑΝΩ ΣΥΡΑ

Άλλον αέρα αναπνέεις στην Άνω Σύρα, σε άλλη πολιτεία νομίζεις ότι βρίσκεται

και έτσι είναι. Ετούτοι οι παλιοί Συριανοί, στην πλειοψηφία τους καθολικοί,

είναι άλλοι άνθρωποι, απλοί και σπουδαίοι συνάμα. Καταδεκτικοί, χαμογελαστοί,

πολύ μακριά από τους μικρο-μεγαλοαστούς γύρω από το λιμάνι. Με σημαία τον λόφο

και την εκκλησία του Σαν Τζώρτζη, η Άνω Σύρα δείχνει την ηλικία της. Χτιζόταν

από τον 8ο αιώνα και ολοκληρώθηκε τον 13ο. Η αρχιτεκτονική της είναι

μεσαιωνική, βενετσιάνικη και ξεχωρίζει σ’ ολόκληρο το νησί. Ανηφορίζοντας τα

εκατοντάδες (πάνω από 800) βοτσαλωτά σκαλοπάτια και στριφογυρίζοντας τα στενά

της σοκάκια με τα πολύχρωμα λουλούδια μπορείς να ακούσεις τον Μάρκο Βαμβακάρη

να γρατζουνάει στο μπουζούκι του την περίφημη «Φραγκοσυριανή». Αν δεν φτάσετε

μέχρι εδώ, είναι σαν να μην ήρθατε στη Σύρο!



ΘΕΑΤΡΟ «ΑΠΟΛΛΩΝ»

Οι Ερμουπολίτες ήταν και είναι άνθρωποι με καλλιτεχνικές ανησυχίες και σπάνια

παιδεία. Αν σκεφθεί κανείς ότι από το1826 χρονολογούνται οι πρώτες θεατρικές

παραστάσεις σε μια ξύλινη παράγκα, τότε μπορεί εύκολα κάποιος να κατανοήσει τη

δημιουργία της μόνιμης θεατρικής στέγης, του «Απόλλωνα». Το ανακαινισμένο

σήμερα κομψοτέχνημα μοιάζει με μικρογραφία της Σκάλας του Μιλάνου και

καταφέρνει με την παρουσία του να γυρίσει τον χρόνο πίσω, στα 1864, στις

πρώτες παραστάσεις ιταλικού μελοδράματος… στην Ερμούπολη φυσικά. Και μη

νομίσετε ότι τώρα είναι μουσείο… Λειτουργεί κανονικότατα και στις 4 σειρές

των ξύλινων θεωρείων γίνεται πάταγος! Η επίσκεψη στο θέατρο «Απόλλων», αλλά

και στο Δημαρχείο (το μεγαλόπρεπο έργο του Τσίλερ στην Πλατεία Μιαούλη)

θεωρείται κάτι παραπάνω από επιβεβλημένη.


ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Πολύ εύκολα φτάνει κάποιος στη Σύρο γιατί, εκτός των άλλων, ως πρωτεύουσα των

Κυκλάδων αποτελεί κύριο διοικητικό κέντρο. Η απόσταση Πειραίας – Ερμούπολη

είναι 83 ναυτικά μίλια. Το οικονομικότερο και πιο σταθερό μέσον είναι το πλοίο

από τον Πειραιά που συνήθως κάνει 4 ώρες και ένα τέταρτο της ώρας. Για τους

βιαστικούς υπάρχει και το αεροπλάνο, το οποίο χρειάζεται 25 λεπτά. Τα νέα

ταχύπλοα από το λιμάνι του Πειραιά χρειάζονται 2,5-3 ώρες για να φτάσουν στην

Ερμούπολη. Τα δρομολόγια πάντως είναι πυκνά και καθημερινά (τουλάχιστον ένα

πλοίο και ένα ταχύπλοο ξεκινούν κάθε πρωί, καθώς και 2 πλοία το απόγευμα).

Πυκνή είναι και η επικοινωνία με τα γύρω νησιά, όπως η Τήνος και η Μύκονος.

ΔΙΑΜΟΝΗ

Η Σύρος έχει αρκετά ξενοδοχεία και πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια. Όσα αναφέρουμε

παρακάτω είναι ενδεικτικά.

Ερμής τηλ. 83011/88011

Αστέρια 85255

Παλλάδιον 86400/86431

Διογένης 86301/5

Πολύ ωραία είναι να μένεις σε κάποιο από τα διατηρητέα ανακαινισμένα αρχοντικά

της Ερμούπολης, που είναι μεν είναι ακριβά, αλλά όσοι «αντέχουν» καταλαβαίνουν

τη διαφορά.

Βίλα Μαρία 0281- 81561

Σύρου Μέλαθρον – 86556

Αρχοντικό του Βουρλή – 81682/88440

Όμηρος – 84910/88756.

Τέλος, υπάρχουν και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια όπως Αριάδνη», τηλ. 80245,

«Paradise», τηλ. 83204, ενώ στην Άνω Σύρο λειτουργεί το «Μπαλκόνι του

Αιγαίου», τηλ. 88605.

ΦΑΓΗΤΟ

Ο «Μπούμπας» στην παραλία της Ερμούπολης φημίζεται για το ουζάκι με χταποδάκι

στα κάρβουνα. Ακριβώς δίπλα στου «Μπούμπα, είναι το «Άμβυξ» με την ιταλική

κουζίνα και την «παραδοσιακή» πίτσα. Στο λιμάνι επίσης η «Ψαροπούλα» και το

«1935» συναγωνίζονται στους ψαρομεζέδες (καλαμάρι γεμιστό με φέτα στο πρώτο,

όστρακα στο δεύτερο). Αφήνοντας το λιμάνι, δοκιμάστε μεζεδάκια πίσω από τον

ΟΤΕ, στα «Οινοπνεύματα», ενώ προχωρώντας θα συναντήσετε το «Πέτρινο» με ωραίες

μελιντζάνες και χοιρινή τηγανιά. Τέλος, υπάρχει και το «Μονοπώλιο» με ποικιλία

ξεχωριστών πιάτων και απεριόριστη θέα σε όλη την πόλη. Στα Καμίνια, τη λαϊκή

συνοικία προς τον Άγιο Γεώργιο, θα πάτε στου Κοκολιά και στου Μπάιλα, ενώ στην

Άνω Σύρο κλασικός, όπως πάντα, είναι ο «Λιλής», με καλό φαγητό για τουρίστες.

Η «Θέα» δεξιά λίγο πιο κάτω έχει καλό φαγητό, αλλά τιμάει και το όνομά της.

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ

(Κωδικός Σύρου 0281)

Ένωση Ξενοδόχων 61000

Αστυνομία 82610

Νοσοκομείο 86666

Δήμος Ερμούπολης 82500

Λιμεναρχείο 88888

Αεροδρόμιο 87025