ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ Τα κίνητρα του γενετιστή

Οι περισσότεροι θέλουν να μάθουν πώς το έκανε. Τον φιλόσοφο, όμως, τον

ενδιαφέρουν τα κίνητρα.

Όλο το βράδυ, ο Πέτερ Σλότερνταϊκ γύριζε σαν τη σβούρα γύρω από τον Κραιγκ

Βέντερ. «Γιατί το κάνατε;». Ο αμερικανός επιστήμονας, αυτός ο κουρσάρος της

γενετικής όπως τον χαρακτηρίζει η Μοντ, είχε καταληφθεί από αμηχανία.

Συνήθως τον κοιτάζουν με θαυμασμό και τον ρωτούν αν πηγαίνει για το Νόμπελ, κι

αυτός ο θρασύς φιλόσοφος είχε φτάσει να του κάνει ψυχανάλυση, να τον ρωτήσει

για τη γιαγιά του και τον παππού του. Γιατί αποκωδικοποιήσατε το γονιδίωμα;

«Επειδή ήθελα να δείξω ότι μπορώ να το κάνω». Και γιατί αποκωδικοποιήσατε το

ανθρώπινο γονιδίωμα; «Επειδή, όταν ήμουν στο Βιετνάμ, είδα τι σημαίνει

ανθρώπινη ζωή, τι σημαίνει πόνος και αρρώστια». Ναι, αλλά γιατί, γιατί;

«Εντάξει, ήθελα να αγοράσω ένα μεγαλύτερο γιωτ». Σας παρακαλώ, το θέμα είναι

σοβαρό: γιατί το κάνατε; «Επειδή πιο πέρα δεν υπάρχει τίποτα. Ο θάνατος είναι

το τέλος». Μα, το DNA δεν είναι η υλιστική εκδοχή της ιδέας της αθανασίας; «Το

DNA είναι νεκρό. Ο θάνατος είναι το τέλος. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τον λίγο

χρόνο που μας απομένει».

Η συνάντηση οργανώθηκε την Κυριακή το βράδυ στη Λυών από τη Φρανκφούρτερ

Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ. Παρόντες, εκτός από τους πρωταγωνιστές αυτού του

έντονου διαλόγου, ήταν ο ελβετός βοτανολόγος Κλάους Άμαν, ο «ανταγωνιστής» του

Βέντερ στην Ευρώπη Φράνσις Κόλινς και η πρέσβειρα Σύνθια Σνάιντερ, σύμβουλος

του αμερικανού προέδρου για θέματα βιοτεχνολογίας. Η τελευταία επενέβη

επανειλημμένα για να σώσει τον Βέντερ. «Αφήστε τον ήσυχο», έλεγε και ξανάλεγε

στον Σλότερνταϊκ. Αλλά εκείνος δεν κρατιόταν. «Σας έχω μελετήσει καλά», είπε

κάποια στιγμή στον γενετιστή. «Μ’ αρέσει όταν με μελετούν οι φιλόσοφοι»,

απάντησε εκείνος.

Ρώτησαν κάποτε τον Ζακ Μονό πώς ανακάλυψε τη δομή των αλλοστερικών πρωτεϊνών.

«Προσπαθούσα για πολλές εβδομάδες να ταυτιστώ με μια αλλοστερική πρωτεΐνη. Και

σήμερα συνειδητοποίησα ξαφνικά, ή μάλλον ένοιωσα με όλο μου το κορμί, τι

τρομερή δύναμη έχει μια τέτοια συμμετρική δομή», απάντησε ο γάλλος

Νομπελίστας. Με τι άραγε να ταυτίστηκε ο Κραιγκ Βέντερ; «Εγώ δεν έχω ανάγκη

από Νόμπελ. Κι ούτε αισθάνομαι Θεός». Αυτό δεν είναι βέβαια απάντηση. Μήπως κι

αυτό που προηγήθηκε δεν ήταν ερώτηση; «Το γεγονός είναι ότι βρισκόμαστε στο

κατώφλι αμετάκλητων αλλαγών», παρεμβαίνει ο Άμαν, διευθυντής των Βοτανικών

Κήπων στη Βέρνη. «Πάρτε τα φιστίκια. Εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από αλλεργία

στα φιστίκια. Η γενετική μηχανική παρήγαγε τώρα ένα φιστίκι που δεν προκαλεί

αλλεργικές αντιδράσεις». Δηλαδή, τα άλλα φιστίκια πρέπει να φέρουν την ένδειξη

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ; «Επιτέλους, Πέτερ, κάνετε συνεχώς λάθος ερωτήσεις».

Όχι, δεν είναι λάθος οι ερωτήσεις του γερμανού φιλοσόφου. Απλώς κινείται σε

άλλο μήκος κύματος. Δεν τον ενδιαφέρει η δόξα ούτε το χρήμα. Συμφωνεί με τον

Βέντερ πως ζούμε μόνο μια φορά. Μόνο ρωτά: πώς είμαστε σίγουροι ότι αυτήν τη

φορά κάνουμε το σωστό;