Στη διεθνή σκηνή το αξίωμα του δημάρχου έχει αποτελέσει συχνά εφαλτήριο για

πολιτικές σταδιοδρομίες. Κλασική είναι η περίπτωση του Βίλλυ Μπραντ, που

αναδείχθηκε δήμαρχος του Βερολίνου σε μια τεταμένη περίοδο του Ψυχρού Πολέμου,

για να φθάσει ως την καγκελαρία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.

Φυσικά, δεν φθάνουν όλοι οι άρχοντες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης τόσο μακριά.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του δημάρχου της Νέας Υόρκης Ρούντολφ

Τζουλιάνι, που η ιδιαίτερα επιτυχημένη του θητεία στο Σίτι Χολ του Μανχάταν

τον εκτόξευσε στην αμερικανική δημόσια ζωή ­ μέχρι να τον σταματήσει πρόωρα

και άδοξα ένα πρόβλημα υγείας, το οποίο τον εμπόδισε να κατέλθει ως αντίπαλος

της Χίλαρι Κλίντον για μια θέση στη Γερουσία των ΗΠΑ.

Οι απανταχού δημαρχίες και προβολή εξασφαλίζουν και τη

δυνατότητα έργου προσφέρουν σε φιλόδοξους πολιτικούς.

Τα χρόνια της δεκαετίας του ’80, οι μόνιμα αριστερόστροφες τάσεις της Τοπικής

Αυτοδιοίκησης του Λονδίνου εκνεύρισαν τόσο τη Βρετανίδα πρωθυπουργό Μάργκαρετ

Θάτσερ, ώστε αποφάσισε να καταργήσει τον θεσμό!

Η «Σιδηρά Κυρία» έκανε πράξη το όνειρο όλων των κυβερνήσεων που βρίσκουν τους

δημάρχους μεγάλων πόλεων απέναντί τους. Το αξίωμα επανασύστησε αρκετά χρόνια

αργότερα ο Τόνι Μπλερ για να το μετανιώσει όταν εξελέγη δήμαρχος του Λονδίνου

ο άσπονδος αντίπαλός του «κόκκινος Κεν» Λίβινγκστοουν.

Ο εκλεκτός των δημοσκοπήσεων

Αφορμή για την παραπάνω επισκόπηση παρέχει η πρόσφατη δήλωση πρόθεσης του

δημάρχου Αθηναίων κ. Δ. Αβραμόπουλου να κατέλθει στον εθνικό πολιτικό στίβο

δημιουργώντας κόμμα. Η προαναγγελία του εγχειρήματος δημιουργεί ένα εύλογο

ερώτημα: Πώς κρίνεται η εξαετής θητεία του κ. Αβραμόπουλου ως δημάρχου

Αθηναίων; Για πολλούς η απάντηση είναι αυτονόητη. Η θητεία είναι επιτυχής

γιατί διαφορετικά ο νυν ένοικος της Πλατείας Κοτζιά δεν θα δοκίμαζε να

προχωρήσει ένα βήμα περισσότερο.

Η επιχειρηματολογία αυτή ενισχύεται από δύο στοιχεία. Το πρώτο είναι η άνετη

επανεκλογή του κ. Αβραμόπουλου το 1998, το οποίο δεν μπορεί παρά να εκληφθεί

ως επιδοκιμασία των ψηφοφόρων.

Το δεύτερο είναι το σταθερά υψηλό ποσοστό αποδοχής που γνωρίζει το πρόσωπο του

δημάρχου στις δημοσκοπήσεις, με τελευταίο παράδειγμα τις εξαμηνιαίες «Τάσεις»

της MRB που προηγήθηκαν της προαναγγελίας δημιουργίας κόμματος στα μέσα

Δεκεμβρίου. Η αναφορά των δύο αυτών στοιχείων καθιστά εκ προοιμίου περιττή την

αξιολόγηση του έργου του κ. Δ. Αβραμόπουλου στον Δήμο.

Πρωτόκολλο και φωτογραφίες

Δεν είναι όμως αυτή η μόνη εκδοχή. Διότι στους πολιτικούς κύκλους υπάρχει και

η άποψη ότι ο κ. Αβραμόπουλος δεν είναι τόσο άρχων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης,

όσο «άρχων των εικόνων». Η παρατήρηση αυτή δεν αφορά μόνο την από όλους

αναγνωρισμένη ικανότητα του κ. Αβραμόπουλου στην πολιτική επικοινωνία. Το

αρνητικό υπονοούμενο συνοψίζεται στη φράση: «Τα τελευταία έξι χρόνια ο Δήμος

έμενε πίσω, ενώ ο δήμαρχος ενδιαφερόταν κυρίως για τις φωτογραφίες». Και πάλι

δεν πρόκειται μόνο για τον λαμπρό ρόλο και τις εν γένει επιδόσεις του κ.

Αβραμόπουλου σε ποικίλες δημόσιες ιεροτελεστίες, αφού η τροποποίηση του

πρωτοκόλλου τοποθετεί τον δήμαρχο Αθηναίων αμέσως μετά τον Πρόεδρο της

Δημοκρατίας και τον Πρωθυπουργό.

Η κριτική επισημαίνει ότι ο κ. Αβραμόπουλος «έδωσε ως δήμαρχος προτεραιότητα

σε μικρά έργα αμέσου αποδόσεως, τα οποία δεν προκαλούσαν συγκρούσεις». «Η μόνη

σοβαρή παρέμβαση που επιχείρησε ο δήμαρχος», λέγεται, «ήταν τα γνωστά

παρκόμετρα. Αλλά οι αντιδράσεις είχαν ως αποτέλεσμα άτακτη υποχώρηση, ενώ η

πρωτοβουλία σκόνταψε και στο Συμβούλιο της Επικρατείας». Μετά το «φιάσκο των

παρκομέτρων» ο δήμαρχος απέφυγε να αναμειχθεί σε μείζονα ζητήματα που θα

προκαλούσαν αντιδράσεις, ακόμη και αν επρόκειτο για πραγματικά προβλήματα,

όπως το θέμα της στάθμευσης, το οποίο αποτελεί πονοκέφαλο για τους Αθηναίους.

Λέγεται μάλιστα πως, αντιθέτως από ό,τι πιστεύεται, «οι δήμαρχοι έχουν πολύ

ευρύτερες αρμοδιότητες από το να μαζεύουν σκουπίδια και μπορούν να αλλάξουν

δραστικά τη φυσιογνωμία μιας πόλης».

Σιντριβάνια και κάγκελα

Ο δήμαρχος απέφυγε τα μεγαλεπήβολα σχέδια που προκαλούν αντιδράσεις και

επικεντρώθηκε σε ελάσσονες αλλά ορατές, και κυρίως καθαρά θετικές,

πρωτοβουλίες. Κάγκελα, σιντριβάνια και εξωραϊσμός του κέντρου, αν και οι

επικριτές του κ. Αβραμόπουλου επιμένουν ότι σε κάποιες περιπτώσεις

«οικειοποιήθηκε ευφυώς έργα του ΥΠΕΧΩΔΕ». Δημόσιες γιορτές για τους απλούς

πολίτες, με αποκορύφωμα το χριστουγεννιάτικο δένδρο της πλατείας Συντάγματος

και τη λαοφιλέστατη εκδήλωση της παραμονής της Πρωτοχρονιάς. Στέγαση και

σίτιση των αστέγων της Αθήνας, πρωτοβουλία που αξιολογείται ομοφώνως θετικά

και προκαλεί μόνο επαίνους ακόμη και από πολιτικούς αντιπάλους του κ.

Αβραμόπουλου. Ο κ. Αβραμόπουλος επέτυχε επίσης να χειριστεί καλά τις σχέσεις

του με τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τους υπουργούς Εσωτερικών, Αποκέντρωσης

και Δημόσιας Διοίκησης σε όλη τη διάρκεια της θητείας του, όχι μόνον ως

δήμαρχος Αθηναίων, αλλά και ως πρόεδρος της ΚΕΔΚΕ.

Μπορεί τα χρόνια της δεκαετίας του ’90 η Αθήνα να είδε τις υποδομές της να

καταρρέουν και να έγινε μια απάνθρωπη πόλη, μπορεί οι αμφισβητήσεις για τον

ετήσιο προϋπολογισμό του Δήμου να επανέρχονταν, μπορεί οι επικρίσεις για την

ελλιπή εκτέλεση του τεχνικού προγράμματος να ήταν σταθερές, τίποτε όμως δεν

άγγιξε την καλή εικόνα του δημάρχου. Γιατί; «Ίσως διότι η κοινωνία θέλει

λαμπιόνια», επισημαίνει θυμόσοφα ένας υπουργός της κυβέρνησης.

«Η κοινωνία θέλει λαμπιόνια…»

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο «εκλεκτικισμός» και ο «πολιτικός μινιμαλισμός»

του δημάρχου έπαιξαν ρόλο. «Διεκπεραίωσε με επιτυχία ό,τι επέλεξε για να

καταπιαστεί», παραδέχονται οι πολιτικοί αντίπαλοί του στον Δήμο,

επισημαίνοντας ότι η θητεία του κ. Αβραμόπουλου έχει ελλείψεις, αλλά όχι και

μελανά σημεία. Δεν του αρνούνται, άλλωστε, την ικανότητα πολιτικών χειρισμών.

«Η πρωτοβουλία του να έλθει σε επαφή με τους δημάρχους της Νοτιοανατολικής

Ευρώπης είναι αξιοσημείωτη», λέγεται χαρακτηριστικά, «και δεν ήταν διόλου

εύκολη υπόθεση στις δεδομένες πολιτικές συγκυρίες να συναντάται με τον δήμαρχο

των Σκοπίων ή του Βελιγραδίου, ο οποίος αντιπολιτευόταν τον Μιλόσεβιτς».

Συμπέρασμα; «Ίσως από την αρχή να ήξερε ότι θα αφήσει κάποια στιγμή πίσω του

τον Δήμο και να μην ενδιαφερόταν να περάσει στη δημόσια συνείδηση ως ο

δήμαρχος που εγκατέστησε γραμμές τραμ ή έλυσε το κυκλοφοριακό της Αθήνας». Με

πιο ποιητικά λόγια, η Πλατεία Κοτζιά φαίνεται ότι δεν ήταν η (πολιτική) Ιθάκη

του κ. Αβραμόπουλου.