Ευρώπη και ΟΗΕ αγκαλιά ζουν τη Γιουγκοσλαβία

Οι προσπάθειες να επιστρέψει η Γιουγκοσλαβία στη διεθνή κοινότητα

συνεχίστηκαν χθες με την επίσκεψη του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών Ιμπέρ Βεντρίν

στο Βελιγράδι, ενώ και ο ΟΗΕ είναι πια έτοιμος να υποδεχθεί ξανά τη χώρα στους

κόλπους του.

Το ταξίδι του Γάλλου υπουργού είχε σκοπό να δείξει την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη

προς τον νέο πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας Βόγισλαβ Κοστούνιτσα. «Βρίσκομαι εδώ

ύστερα από πρόσκλησή του και κομίζω μήνυμα από την Ευρώπη», δήλωσε ο Βεντρίν,

που η χώρα του ασκεί την ευρωπαϊκή προεδρία, φθάνοντας στο αεροδρόμιο του

Βελιγραδίου. Ο Ευρωπαίος υπουργός είπε ότι ο Κοστούνιτσα θα παρευρεθεί στη

Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Παρασκευή και το Σάββατο, στο

Μπιαρίτς. Τη Δευτέρα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ήρε τις πετρελαϊκές και αεροπορικές

κυρώσεις που είχαν επιβληθεί στη Γιουγκοσλαβία και υποσχέθηκε οικονομική

βοήθεια 2 δισ. ευρώ.

Οι ανθρακωρύχοι

Μεταβαίνοντας στην Κολουμπάρα, ο Βόγισλαβ Κοστούνιτσα ευχαρίστησε τους

ανθρακωρύχους της Κολουμπάρα (60 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Βελιγραδίου) για

τη συνεισφορά τους στις δημοκρατικές αλλαγές στη Γιουγκοσλαβία, μετέδωσε το

κρατικό πρακτορείο Τανγιούγκ.

Οι ανθρακωρύχοι του στρατηγικής σημασίας ανθρακωρυχείου της Κολουμπάρα, το

οποίο προμηθεύει με κάρβουνο τους βασικούς ηλεκτρικούς σταθμούς όλης της

Σερβίας, είχαν απεργήσει την περασμένη εβδομάδα, για να υποστηρίξουν την

εκλογική νίκη του Κοστούνιτσα. Ο νέος πρόεδρος ­ που είχε ήδη συναντηθεί

νωρίτερα με τον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών ­ ανακοίνωσε στους συγκεντρωμένους

ότι η Γαλλία χορηγεί στους ανθρακωρύχους της πόλης οικονομική βοήθεια ύψους

ενός εκατομμυρίου γαλλικών φράγκων (52 εκατομμύρια δραχμές περίπου).

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν ενεθάρρυνε χθες τον νέο πρόεδρο να

ανακτήσει η χώρα του την ιδιότητα του μέλους του οργανισμού. Νομικά, η

Γιουγκοσλαβία παραμένει μέλος του ΟΗΕ, αλλά η έδρα που κατείχε σε αυτόν

αμφισβητήθηκε μετά τον διαμελισμό της.

Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν χθες ότι θα ακολουθήσουν το παράδειγμα της Ευρώπης και θα

άρουν τις κυρώσεις και πως αναμένουν από τον νέο ηγέτη της χώρας να

συνεργαστεί για την επιστροφή της στους διεθνείς οικονομικούς θεσμούς. Πάντως,

παρά τη χαλάρωση της έντασης στη Γιουγκοσλαβία, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ

Τζορτζ Ρόμπερτσον δήλωσε ότι η Συμμαχία θα διατηρήσει τους 65.000 στρατιώτες

της στα Βαλκάνια.

Την ίδια ώρα που η διεθνής κοινότητα είναι έτοιμη να την υποδεχθεί στους

κόλπους της, η χώρα παραμένει βυθισμένη στην κοινωνική και πολιτική αναταραχή.

Το εθνικιστικό Ριζοσπαστικό Κόμμα αποσύρθηκε χθες από τις διακομματικές

συνομιλίες για τον σχηματισμό μεταβατικής κυβέρνησης συνεργασίας στη Σερβία,

κατηγορώντας τον Κοστούνιτσα για «πραξικόπημα και παραβίαση του Συντάγματος

και του νόμου».

Ο Τζίντζιτς

Οι νέοι ηγέτες δήλωσαν χθες πως δεν έχουν τον πλήρη έλεγχο της αστυνομίας και

ότι μονάδες της μυστικής αστυνομίας ξανάρχισαν τις υποκλοπές, οι οποίες είχαν

σταματήσει στη διάρκεια της λαϊκής εξέγερσης με την οποία εκδιώχθηκε από την

εξουσία ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς την περασμένη εβδομάδα. Ο Ζόραν Τζίντζιτς,

μέλος της επιτροπής κρίσης που ιδρύθηκε την περασμένη εβδομάδα από

υποστηρικτές του νέου προέδρου της Γιουγκοσλαβίας Βόγισλαβ Κοστούνιτσα, δήλωσε

ότι η μυστική αστυνομία δεν τελεί υπό δημοκρατικό έλεγχο και επισήμανε ότι η

χώρα δεν έχει υπουργό Εσωτερικών.

Σε ένα ακόμη άνοιγμα προς τη διεθνή κοινότητα, οι γιουγκοσλαβικές αρχές άφησαν

ελεύθερο χθες τον Καναδό υπήκοο Σον Γκόινγκ, ο οποίος εκρατείτο εδώ και δύο

μήνες ως ύποπτος για τρομοκρατία. Ελεύθερος αφέθηκε και ο Σέρβος δημοσιογράφος

Μίροσλαβ Φιλίποβιτς, που είχε φυλακιστεί από το καθεστώς Μιλόσεβιτς με την

κατηγορία της κατασκοπείας.

Ο 49χρονος δημοσιογράφος είχε συλληφθεί τον περασμένο Μάιο και είχε

καταδικαστεί σε επταετή κάθειρξη από το στρατοδικείο της Νις, για τα ρεπορτάζ

του από τη δράση των σερβικών στρατευμάτων στο Κοσσυφοπέδιο.

Ο Φιλίποβιτς

Σύμφωνα με το πρακτορείο Τανγιούγκ ορίστηκε νέα δίκη του Φιλίποβιτς, καθώς

διαπιστώθηκε ότι το στρατοδικείο που τον είχε καταδικάσει παραβίασε την

ακολουθητέα νομική διαδικασία. Ο Φιλίποβιτς εργαζόταν για την ανεξάρτητη

εφημερίδα «Danas» και ήταν συνεργάτης του Γαλλικού Πρακτορείου και του

Ινστιτούτου Πληροφόρησης για τον Πόλεμο και την Ειρήνη (IWPR) που εδρεύει στο

Λονδίνο.

Σύμφωνα με το πρακτορείο Beta, ολόκληρη η ηγεσία του Πανεπιστημίου του

Βελιγραδίου αποπέμφθηκε χθες ως φίλα προσκείμενη στον Μιλίσεβιτς και στη θέση

της ορίστηκε προσωρινή διοίκηση.

Φήμες για επιστροφή της βασιλείας

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Τάιμς» του Λονδίνου, ο Κοστούνιτσα θέλει

να επιστρέψει ο Μιλόσεβιτς το παλάτι στους Καραγεώργεβιτς. Τον δρόμο για την

επιστροφή της βασιλικής οικογένειας των Καραγεώργεβιτς στη Γιουγκοσλαβία

ανοίγει ο νέος πρόεδρος της χώρας Βόγισλαβ Κοστούνιτσα, εκφράζοντας τη βούλησή

του να τους επιστραφεί το παλάτι τους από τον τέως πρόεδρο Σλόμπονταν

Μιλόσεβιτς, τονίζει σε άρθρο της η βρετανική εφημερίδα.

Ο Κοστούνιτσα, υποστηρίζουν οι «Τάιμς», διάκειται ευνοϊκά στη διεξαγωγή

δημοψηφίσματος για την επιστροφή των Καραγεώργεβιτς και έχει επιμείνει στο

παρελθόν να εγκαταλείψει ο Μιλόσεβιτς την επίσημη κατοικία του για να

επιστραφεί στη βασιλική οικογένεια, που τη χρησιμοποιούσε στη διάρκεια της

μοναρχίας της (1918-41).

Στόχος η διασφάλιση της ενότητας

Δεν τίθεται ζήτημα ανεξαρτησίας του Μαυροβουνίου και του Κοσσυφοπεδίου,

δηλώνει με κατηγορηματικό τρόπο ο νέος πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας, Βόγισλαβ

Κοστούνιτσα, επισημαίνοντας ότι η διασφάλιση της ενότητας της Γιουγκοσλαβικής

Ομοσπονδίας είναι το πλέον κρίσιμο θέμα που αντιμετωπίζει το Βελιγράδι.

Πάντως, σε συνέντευξή του στον γαλλικό τηλεοπτικό σταθμό TF1, αποσαφήνισε ότι

διαφωνεί και με την ιδέα της Μεγάλης Σερβίας, κάτι που εθεωρείτο στόχος του

προκατόχου του, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

«Είμαι βαθύτατα δημοκράτης, αλλά συγχρόνως και εθνικιστής, όπως ίσως και οι

Γάλλοι ή οι Αμερικανοί», δήλωσε ο Κοστούνιστα στον γαλλικό τηλεοπτικό σταθμό.

«Τα εθνικά μου συναισθήματα είναι φυσιολογικά και αφορούν στο ενδιαφέρον μου

για το μέλλον της χώρας μου. Δεν είναι ζήτημα σωβινισμού έναντι άλλων. Δεν

υπάρχει καμία μεγάλη ιδέα για τη Μεγάλη Σερβία».

Επιδιώκοντας προφανώς να διασώσει ό,τι έχει απομείνει από την Γιουγκοσλαβία, ο

Κοστούνιτσα επισήμανε ότι το γιουγκοσλαβικό Σύνταγμα δεν επιτρέπει την

απόσχιση του Μαυροβουνίου, που είναι η αδελφή δημοκρατία της Σερβίας, με την

οποία συναπαρτίζουν τη Γιουγκοσλαβική Ομοσπονδία.

Προειδοποίηση

Η Ποντγκόριτσα πάντως έχει προειδοποιήσει τον νέο πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας

ότι θα κάνει βήματα με στόχο την ανεξαρτησία του Μαυροβουνίου, αν η νέα

κυβέρνηση δεν διαλύσει τον μηχανισμό εξουσίας που είχε δημιουργήσει ο

Μιλόσεβιτς και δεν προχωρήσει στη δημιουργία δημοκρατικών δομών.

«Αυτό που στην πραγματικότητα επιθυμούμε είναι η δημιουργία δημοκρατικού

καθεστώτος μεταξύ Σερβίας και Μαυροβουνίου», δήλωσε ο Κοστούνιτσα, στέλνοντας

το δικό του μήνυμα στην Ποντγκόριτσα.

Αναφερόμενος στο θέμα του Κοσσυφοπεδίου, ο Κοστούνιτσα είπε ότι είναι αδύνατη

κάθε συζήτηση για ανεξαρτησία της περιοχής, υπενθυμίζοντας μάλιστα ότι υπάρχει

απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με την οποία δίδονται εγγυήσεις «για

την εδαφική ακεραιότητα και την εθνική κυριαρχία της Γιουγκοσλαβικής

Ομόσπονδης Δημοκρατίας».

«Το ζήτημα του Κοσόβου πρέπει να επιλυθεί στο πλαίσιο της απόφασης του ΟΗΕ και

όχι σύμφωνα με τις επιδιώξεις ή τις επιθυμίες ορισμένων Αλβανών ηγετών, και

ιδιαιτέρως εκείνων που έχουν εκφράσει αποσχιστικές τάσεις», δήλωσε ο Βόγισλαβ

Κοστούνιτσα. «Αυτή η σταθερότητα είναι απολύτως αναγκαία στην προκειμένη

περίπτωση, όπου επικρατεί χάος».