Χωρίς ενθουσιασμό

Η προεκλογική περίοδος τέλειωσε. Αύριο οι Γιουγκοσλάβοι ψηφοφόροι πηγαίνουν

στις κάλπες για να εκλέξουν πρόεδρο, να επιλέξουν από 21 κόμματα στη Σερβία

και 7 στο Μαυροβούνιο τους βουλευτές τους και να αναδείξουν νέους τοπικούς

άρχοντες.

Παρ’ όλο που οι εκλογές αυτές θεωρούνται αποφασιστικές για το μέλλον της

πληγωμένης από μία δεκαετία αιματηρών ανακατατάξεων χώρας, η ατμόσφαιρα

αντικατοπτρίζει το μούδιασμα των κατοίκων που αγωνιούν για την επόμενη μέρα.

Οι εκλογές αυτές, όμως, έχουν μια ιδιαίτερη ιδιορρυθμία: στην περίπτωση νίκης

της αντιπολίτευσης, θα αναγνωριστούν από τη διεθνή κοινότητα.

Στην περίπτωση νίκης του προέδρου Μιλόσεβιτς, εκ προοιμίου θεωρούνται

νοθευμένες.

Ο υπουργός Πληροφοριών της Γιουγκοσλαβίας εμφανίστηκε χθες στην τηλεόραση για

να επισημάνει δύο αποσταθεροποιητικούς, όπως τους χαρακτήρισε, παράγοντες:

Πρώτον, την πρόσκληση της αντιπολίτευσης να κατέβει ο λαός στους δρόμους για

«να υποδεχτεί το εκλογικό αποτέλεσμα», προδιαγράφοντας έτσι ότι η

αντιπολίτευση δεν πρόκειται να αναγνωρίσει ενδεχόμενη νίκη του προέδρου

Μιλόσεβιτς.

Δεύτερον, οι πληροφορίες ότι η κυβέρνηση του Μαυροβουνίου σχεδιάζει να

ανακοινώσει ότι δεν έγιναν εκλογές στη μικρή αυτή δημοκρατία. Προετοιμάζοντας

έτσι την απόσχισή της από την ομοσπονδία.

Τα σενάρια αυτά, που κυκλοφορούν στα χείλη όλων εδώ στο Βελιγράδι, δεν έδωσαν

στην προεκλογική ατμόσφαιρα τον γνωστό ενθουσιασμό ανάλογων περιόδων σε άλλες

χώρες.

Κατηγορίες

Το βραδινό δελτίο ειδήσεων της κρατικής τηλεόρασης έδειξε χθες εικόνες από την

ομιλία του προέδρου Μιλόσεβιτς σε συγκέντρωση οπαδών του κόμματος της συζύγου

του, στην «Αρένα του Βελιγραδίου». Η ομιλία επικεντρώθηκε σε κατηγορίες

εναντίον του κύριου αντιπάλου του προέδρου της Γιουγκοσλαβίας, του ΝΑΤΟ.

«Μόνο ένας ελεύθερος λαός μπορεί να αναπτυχθεί, κανένας σκλάβος δεν άνοιξε τα

φτερά του», είπε.

Κατόπιν πρβλήθηκαν προεκλογικές ομιλίες κυβερνητικών υποψηφίων στο Λέφκοβατς

και στο Νόβι Παζάρ.

Η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι θα σταματήσει τις κυρώσεις εναντίον της

Γιουγκοσλαβίας αν ηττηθεί ο Μιλόσεβιτς δεν φαίνεται να έχει ανησυχήσει τον

Γιουγκοσλάβο πρόεδρο. Επειδή έτσι επιβεβαιώνεται η αντιΝΑΤΟϊκή γραμμή του

Βελιγραδίου.

Η απόφαση αυτή, αντίθετα, δίνει όπλα στον πρόεδρο Μιλόσεβιτς εναντίον του

φιλοδυτικού προέδρου του Μαυροβουνίου, «ο οποίος συντάσσεται με εκείνους που

βομβάρδισαν τη Γιουγκοσλαβία».

Πολλοί είναι εκείνοι στο Βελιγράδι που περιμένουν τη νύχτα της Κυριακής τόσο ο

πρόεδρος Μιλόσεβιτς όσο και η ενωμένη αντιπολίτευση να ανακοινώσουν ότι είναι

νικητές.

Επίσης, η παραμικρή υποψία ότι έγινε καλπονοθεία αναμένεται να δώσει αφορμή να

ξεκινήσει η αντιπολίτευση μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας.

Εάν εμπιστευτούμε τις δημοσκοπήσεις, οι οποίες, όμως, δεν έχουν το προηγούμενο

που τις καθιστά έγκυρες, τόσο βέβαιο είναι πως η προεδρία θα κριθεί στον

δεύτερο γύρο. Στην περίπτωση αυτή, όμως, ο μεγάλος ηττημένος θα είναι ο

πρόεδρος Μιλόσεβιτς, που από την όλη προεκλογική συμπεριφορά του έδειξε πως

δεν θεωρεί την αντιπολίτευση αξιόλογο αντίπαλο.

Οι εικόνες

Καθώς μπαίνεις στη μεγάλη λεωφόρο που σε οδηγεί στο κέντρο του Βελιγραδίου,

βλέπεις από πολύ μακριά το μισοκαμένο πολυώροφο κτίριο των γραφείων του

Σοσιαλιστικού Κόμματος, ανάμνηση από τους ΝΑΤΟϊκούς βομβαρδισμούς. Τα παράθυρα

σπασμένα, οι τοίχοι καπνισμένοι.

Το κτίριο αυτό νομίζω πως απεικονίζει την κατάσταση της σημερινής

Γιουγκοσλαβίας. Με βαθιές χαίνουσες πληγές στέκεται ακόμα όρθια, χωρίς,

ωστόσο, να μπορεί να λειτουργήσει στον κόσμο που την περιτριγυρίζει.

Στους δρόμους κυκλοφορούν παμπάλαια αυτοκίνητα, όπως εκείνο το αξιοθρήνητο

ταξί που δεν κατόρθωσε να ανέβει το ανηφορικό δρομάκι που οδηγεί στο

ξενοδοχείο, χθες το βράδυ.

Ο κόσμος περιμένει στωικά στις στάσεις το σαράβαλο λεωφορείο ενώ το τραμ

νομίζεις πως έχει ξεπηδήσει από καρτ-ποστάλ των αρχών του αιώνα. Το ξενοδοχείο

«Ηαυαττ», που άλλοτε έσφυζε από ζωή, είναι σαν φάντασμα του εαυτού του, με

λιγοστούς πελάτες.

Στην ταβέρνα των λογοτεχνών, στον ίδιο δρόμο με την ελληνική πρεσβεία, όπου

άλλοτε δύσκολα έβρισκες τραπέζι, οι λίγοι πελάτες συζητούσαν χαμηλόφωνα.

Μοναδική εξαίρεση, το τραπέζι με την ομάδα των Ελλήνων δημοσιογράφων που

θυμούνταν ανέκδοτα από τα ρεπορτάζ που τους φέρνουν δέκα χρόνια συνεχώς στην

πληγωμένη από μίση και πολέμους χώρα.

Την πραγματική εικόνα, όμως, μου έδωσε η απαισιόδοξη πρόβλεψη παλαιού φίλου

Σέρβου δημοσιογράφου, καθώς μου έκανε μια σύντομη ανάλυση για την κατάσταση:

«Ο κόσμος δεν περιμένει ότι οι εκλογές θα φέρουν λύση… Αλλά ούτε γνωρίζει

ποια είναι η λύση στα προβλήματά του».

Τουλάχιστον έως τον Ιούνιο ο Μιλόσεβιτς

Ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς θα ολοκληρώσει τη θητεία του στο ύπατο πολιτειακό

αξίωμα όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα της κάλπης. Αυτό, τουλάχιστον,

υποστήριξε ο πρωθυπουργός της Γιουγκοσλαβίας και συνεργάτης του Γιουγκοσλάβου

προέδρου, Μόμιρ Μπουλάτοβιτς. «Σύμφωνα με το Σύνταγμα, η εντολή του προέδρου

δεν μπορεί να μειωθεί. Θα διαρκέσει μέχρι να εκπνεύσει, στα μέσα του 2001,

δήλωσε ο Μόμιρ Μπουλάτοβιτς στον ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό Elmag του

Μαυροβουνίου. Και έσπευσε να επισημάνει ότι εάν ο Κοστούνιτσα κερδίσει, όπως

προβλέπουν οι δημοσκοπήσεις, τις εκλογές και αμφισβητήσει το δικαίωμα του

Μιλόσεβιτς να ολοκληρώσει τη θητεία του, τότε δεν θα έχει «διαβάσει αρκετά

προσεκτικά» τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν τον Ιούλιο και τον

εκλογικό νόμο.