Πούτιν… και με σφραγίδα

Με το κλειδί του Κρεμλίνου στο χέρι από χθες, ο Βλαντίμιρ Πούτιν ορκίστηκε

πρόεδρος της Ρωσίας. Όμως η Δύση εξακολουθεί να τον κοιτάζει με την ίδια

καχυποψία, όπως όταν είχε διαδεχθεί τον Μπορίς Γιέλτσιν, στις αρχές του

χρόνου.

Ούτε τότε ούτε τώρα υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για τις προθέσεις του. Η

μετεωρική άνοδός του στην εξουσία κάνει πολλούς Ρώσους να πιστεύουν ότι ο

Πούτιν δεν έχει αποφασίσει ακόμη προς τα πού ακριβώς επιθυμεί να οδηγήσει τη

Ρωσία.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν επικράτησε στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Μαρτίου

κυρίως χάρη στις ρωσικές στρατιωτικές επιτυχίες στην Τσετσενία και στις

υποσχέσεις του να αποκαταστήσει το κύρος της Ρωσίας, ύστερα από μια πολυετή

περίοδο κατά την οποία οι Ρώσοι ένιωθαν ταπεινωμένοι από την παρακμή της

πατρίδας τους. Ο νέος πρόεδρος είναι πολύ πιο χαμηλών τόνων από τον

προηγούμενο, παρατηρεί η «Ουάσιγκτον Ποστ», κάτι που αρέσει στους

περισσότερους Ρώσους, οι οποίοι αναζητούν μια περίοδο σταθερότητας και

ανασυγκρότησης ύστερα από τα επεισοδιακά χρόνια της προεδρικής θητείας τού

Γιέλτσιν.

«Το μεγάλο πλεονέκτημα του Πούτιν είναι ότι δεν είναι Γιέλτσιν», λέει ο

Σεργκέι Καλμίκοβ, υποδιευθυντής του Ιδρύματος Πολίτικα της Μόσχας. «Είναι

γερός, ενώ ο Γιέλτσιν ήταν ασθενικός. Είναι λογικός, ενώ ο Γιέλτσιν ήταν

απρόβλεπτος». Μερικοί αναλυτές, γράφει η αμερικανική εφημερίδα «Κρίστιαν

Σάιενς Μόνιτορ», συμφωνούν ότι ο Πούτιν είναι η ρωσική εκδοχή του Μπιλ Κλίντον

ή του Τόνι Μπλερ. «Ο Πούτιν είναι ίσως ο πρώτος ηγέτης στη ρωσική ιστορία που

δεν έχει ιδεολογία και αυτό είναι καλό», υποστηρίζει ο Ιγκόρ Μιντούσοβ,

διευθυντής της ρωσικής εταιρείας πολιτικών αναλύσεων Nikola-Μ. «Αν ωστόσο

αποδειχθεί ότι δεν έχει ούτε πρόγραμμα, αυτό θα είναι κακό».

Ωστόσο, το παρελθόν του Πούτιν στις μυστικές υπηρεσίες της χώρας του, η

τσετσενική εκστρατεία και η ολοένα και πιο αποφασιστική υπεράσπισή της

εκτρέφουν τις υποψίες της Δύσης. Βέβαια, απέσπασε την επιδοκιμασία της για τον

τρόπο με τον οποίο έπεισε τη Βουλή να επικυρώσει τη συνθήκη START ΙΙ για τον

περιορισμό των στρατηγικών όπλων. Όμως, την ίδια ώρα, η Ουάσιγκτον βρέθηκε σε

θέση άμυνας, διαπιστώνοντας ότι ο νέος πρόεδρος της Ρωσίας δεν θα είναι ένας

εύκολος συνομιλητής στις δύσκολες προσεχείς διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία

ενός αμερικανικού αμυντικού πυραυλικού συστήματος και για την τροποποίηση της

συνθήκης του 1972 για τους αντιβαλλιστικούς πυραύλους. Η Ρωσία αντιτίθεται και

στα δύο και αυτό ακριβώς ετοιμάζεται να εκφράσει ο Βλαντίμιρ Πούτιν στον

πρόεδρο Μπιλ Κλίντον, στη σύνοδο κορυφής του προσεχούς Ιουνίου, στη Μόσχα.

«Ο πιο καλός ο μαθητής» του Γιέλτσιν

Μια ένδειξη για τις προθέσεις του Βλαντίμιρ Πούτιν είναι ο διορισμός χθες του

Μιχαήλ Κασιάνοβ ως πρωθυπουργού. Ο Κασιάνοβ έχει καλή φήμη ως ειδικός στο

εξωτερικό χρέος της χώρας, αλλά πολλοί στη Μόσχα έσπευσαν να υπενθυμίσουν τους

πολύ στενούς δεσμούς του με τα κέντρα οικονομικής ισχύος της προηγούμενης

κυβέρνησης.

Αν ο Πούτιν έμαθε κάτι από την περίοδο Γιέλτσιν, είναι ότι στο σημερινό χαώδες

πολιτικό σύστημα της Ρωσίας έχει αποδειχθεί πως είναι αδύνατον να καταστρωθεί,

να εφαρμοστεί και να επιβληθεί ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Οι

μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει μπροστά του ο νέος πρόεδρος είναι η ανισότητα,

η διαφθορά, η οικονομική συναλλαγή και το πολιτικό χάος που επέτρεψαν σε μια

δράκα μεγιστάνων του πλούτου να κινούν τα νήματα της πραγματικής εξουσίας στη

Ρωσία. Πώς σκοπεύει άραγε να τους αντιμετωπίσει;

Λίγο πριν από την ορκωμοσία του Πούτιν, η ρωσική εφημερίδα «Κομερσάντ»

δημοσίευε έγγραφα του Κρεμλίνου που ερμηνεύονταν ως σχέδια για την ενίσχυση

των προεδρικών εξουσιών και του ρόλου των μυστικών υπηρεσιών στις κρατικές

υποθέσεις. «Η Ρωσία θα γίνει μια ακόμη πιο προεδρική δημοκρατία», έγραφε η

εφημερίδα. «Οι Ρώσοι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι θα βρίσκονται στο απυρόβλητο,

όπως στη Χιλή του Πινοσέτ».