Στα ιδιωτικά σχολεία της χώρας φαίνεται ότι ξεκινά μια χρονιά ανάπτυξης, καθώς οι… ταραγμένοι καιροί που περνούν τα σχολεία της δημόσιας εκπαίδευσης οδηγούν σε αύξηση των εγγραφών στα προγράμματά τους. Κάποια σχολεία ξεπερνούν το 7% της αύξησης στα προγράμματά τους τη φετινή χρονιά (ειδικά αυτά που απευθύνονται στη μεσαία τάξη και τα μέτρια εισοδήματα), ενώ άλλα με ιδιαίτερα αυξημένα δίδακτρα παραμένουν στάσιμα. Στη χώρα μας λειτουργούν περίπου 1.100 (το 8,4% επί του συνόλου) ιδιωτικές σχολικές μονάδες, με τον αριθμό των μαθητών τα τελευταία χρόνια να αυξομειώνεται. Σε έξι χρόνια ο μαθητικός πληθυσμός των ιδιωτικών σχολείων μειώθηκε από 82.000 το 2009 σε περίπου 67.000 το 2015, ενώ τώρα φαίνεται ότι αυξάνεται ξανά. Πάνω από το 70% των ιδιωτικών σχολείων της χώρας συγκεντρώνονται στην Αττική και την Κεντρική Μακεδονία. Πολλά ιδιωτικά σχολεία ωστόσο, ειδικά στην περιφέρεια, αποτελούν οικογενειακές επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες πάλεψαν τα προηγούμενα χρόνια να επιβιώσουν, χωρίς να ρίξουν την ποιότητα της μόρφωσης που παρείχαν στους μαθητές τους.

Πάντως, η αύξηση της ζήτησης παρατηρείται στις εισαγωγικές τάξεις κάθε βαθμίδας. Ο μέσος όρος διδάκτρων στα ιδιωτικά σχολεία κινείται μεταξύ 4.500 και 5.000 ευρώ ετησίως. Επιμέρους, τα δίδακτρα κυμαίνονται από 1.200 (σε νηπιαγωγεία) ευρώ έως 12.000 με 13.000 ευρώ (σε γυμνάσια – λύκεια). Βέβαια σε πολλές περιπτώσεις οι ιδιοκτήτες των σχολείων κάνουν εκπτώσεις στους γονείς των μαθητών (π.χ. σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής των διδάκτρων ή έως 50% για το δεύτερο παιδί της οικογένειας), ειδικές προσφορές ή υποτροφίες.

Τα παραπάνω φυσικά δίνουν μηνύματα αισιοδοξίας στους επιχειρηματίες της ιδιωτικής εκπαίδευσης, καθώς τη μείωση του αριθμού των μαθητών στα ιδιωτικά σχολεία κατά 5,7% τη διετία 2010-2011 και τη στροφή πολλών νοικοκυριών στα δημόσια σχολεία είχε καταγράψει και μεγάλη έρευνα του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ). Την περίοδο εκείνη είχε συζητηθεί η συρρίκνωση μεγάλων επιχειρηματικών μονάδων ή το κλείσιμο μικρών ιδιωτικών σχολείων.

Πάντως, σύμφωνα με πρόσφατη εγκύκλιο της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, τα ιδιωτικά σχολεία είναι πλέον υποχρεωμένα να δηλώσουν το σύνολο του εβδομαδιαίου ωρολόγιου προγράμματος διδασκαλίας (με τις παρεκκλίσεις) και τις πρόσθετες εκπαιδευτικές δράσεις στο πληροφοριακό σύστημα myschool. Η εγκύκλιος εκδόθηκε και για να αντιμετωπισθούν περιπτώσεις παράβασης του νόμου σχετικά με εκπαιδευτικές δράσεις του σχολείου, οι οποίες δεν έχουν δηλωθεί (μόλις 15% των σχολείων δήλωσαν δράσεις πέρυσι), για αδήλωτη εργασία και για φοροδιαφυγή.

Χάσμα. Οπως φανερώνουν τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί, τεράστιες διαφορές στις επιδόσεις μαθητών ιδιωτικών σχολείων και μαθητών δημόσιων σχολείων στη χώρα μας είχε διαπιστώσει τελευταία η διεθνής έρευνα PISA, που μελέτησε τις δεξιότητες 15χρονων μαθητών στις Φυσικές Επιστήμες, στα Μαθηματικά και στην Κατανόηση Κειμένου. Τα αποτελέσματα της μελέτης του PISA 2018 δεν έχουν εκδοθεί ακόμη. Σύμφωνα με την τελευταία μελέτη του οργανισμού, ενώ συνολικά η χώρα μας βρέθηκε στην 32η θέση ανάμεσα στις 35 χώρες του ΟΟΣΑ και παντού οι επιδόσεις της ήταν χαμηλότερες από τον μέσο όρο του, αν εξετάσει κανείς τη διαφορά στις επιδόσεις των μαθητών ιδιωτικών και δημόσιων σχολείων θα δει ότι είναι από τις μεγαλύτερες στις χώρες-μέλη του οργανισμού: η Ελλάδα κατέχει την 1η θέση στις διαφορές ανάμεσα σε μαθητές δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων στις γλωσσικές δεξιότητες, είναι 3η μετά τη Νέα Ζηλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο στις μαθηματικές δεξιότητες και 2η μετά τη Νέα Ζηλανδία στις Επιστήμες.

Επιπλέον, στα τρία βασικά πεδία (γλωσσικές, μαθηματικές και επιστημονικές δεξιότητες), ενώ ο μέσος όρος τόσο του γενικού πληθυσμού των ελλήνων μαθητών όσο και των μαθητών δημόσιων σχολείων είναι χαμηλότερος από τους αντίστοιχους μέσους όρους του ΟΟΣΑ, οι μαθητές των ελληνικών ιδιωτικών σχολείων πέτυχαν – σε όλα – υψηλότερες βαθμολογίες από τον μέσο όρο όλων των ξένων ιδιωτικών σχολείων.

Αν ερευνήσει κανείς τις διαφορές στις επιδόσεις μαθητών δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων και στα υπόλοιπα κράτη, θα διαπιστώσει βέβαια ότι το φαινόμενο της καλύτερης επίδοσης των ιδιωτικών δεν είναι μόνο ελληνικό: για παράδειγμα, μεγάλες διαφορές υπέρ των ιδιωτικών σχολείων εμφανίζονται και σε χώρες των οποίων οι μαθητές γενικά πρωτεύουν, όπως π.χ. στη Φινλανδία όπου οι μαθητές των δημόσιων σχολείων έπιασαν μέσο όρο 509 βαθμούς στα Μαθηματικά και των ιδιωτικών 543, ή στον Καναδά με 511 και 564 βαθμούς αντίστοιχα.

Ωστόσο, υπάρχουν και καταγράφονται στην ίδια έρευνα και χώρες στις οποίες τα δημόσια σχολεία υπερτερούν των ιδιωτικών ή έστω έχουν μικρή διαφορά. Στις περιπτώσεις αυτές και το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα φαίνεται ότι λειτουργεί χωρίς μεγάλα προβλήματα. Οι τέσσερις χώρες στις οποίες τα δημόσια σχολεία ανέβηκαν στις επιδόσεις των μαθητών τους πολύ πάνω από τα δημόσια ήταν οι Ιταλία, Ιαπωνία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία.