Πολλοί μεσσίες

Εν αρχή ην η Φώφη Γεννηματά. Ακολούθησε η ανακοίνωση της υποψηφιότητας του Γιάννη Ραγκούση. Υστερα στο παιχνίδι της διεκδίκησης της ηγεσίας μπήκε ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης. Ο Σταύρος Θεοδωράκης, επικεφαλής του Ποταμιού, πιθανόν να διεκδικήσει κι αυτός την αρχηγία. Ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος της ΔΗΜΑΡ ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του. Ο Γιάννης Μανιάτης καλεί τους δημοσιογράφους σε συνέντευξη Τύπου για να μοιραστεί μαζί τους τα σχέδιά του, που μάλλον περιλαμβάνουν και τη δική του υποψηφιότητα. Μαθαίνω ότι δεν αποκλείει την πιθανότητα να εκτεθεί ούτε ο Γιάννης Τούντας των Κινήσεων Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία, ούτε ο ευρωβουλευτής (και προσφάτως συγκρουσθείς με τη Φώφη Γεννηματά) Νίκος Ανδρουλάκης. Μόνο ο Βαγγέλης Βενιζέλος, τελικά, δεν θα είναι υποψήφιος, κατά συνέπεια έχει χρόνο να κάνει αντιπολίτευση –αλλά ούτως ή άλλως είναι ο μόνος που κάνει συνεπή, συστηματική αντιπολίτευση, ιδεολογικά προσδιορισμένη στο ευρωπαϊκό μέτωπο, αναζητώντας μια στρατηγική ελληνικής έμπνευσης για την έξοδο από την κρίση καιρό τώρα.

Τα παραπάνω είναι η φωτογραφία της στιγμής στο ΠΑΣΟΚ και τα πέριξ ενόψει μιας προεκλογικής περιόδου που, όταν θα φτάσει στο τέλος της, πρέπει να έχει δημιουργηθεί ένας ευρύτερος πολιτικός φορέας ο οποίος θα εκφράζει τη Σοσιαλδημοκρατία, την Κεντροαριστερά ή, ευρύτερα, το Κέντρο –την «προοδευτική παράταξη», όπως αυτοπροσδιοριζόταν γενικευτικά το ΠΑΣΟΚ παλιότερα. Αλλά η φωτογραφία βγαίνει «κουνημένη», παραδόξως όχι εξαιτίας της κινητικότητας που παρατηρείται. Αλλά, κυρίως, λόγω της παραδοξότητας μιας διαδικασίας κατά την οποία ένας πολιτικός φορέας συγκροτείται όχι με βάση ιδεολογικοπολιτικές θέσεις αλλά, αντίθετα, με βάση τον νέο αρχηγό.

Μεσσιανική διαδικασία, σύμφωνα με την οποία όταν προκύψει ο αρχηγός θα πρέπει να συγκροτήσει νέο κόμμα. Να συμψηφίσει προτιμήσεις που εκφράστηκαν (ή και να τις αγνοήσει), να δομήσει το πολιτικό στίγμα του μορφώματος που θα προκύψει, να μοιράσει ρόλους. Μοιάζει περισσότερο με εταιρεία περιορισμένης ευθύνης παρά με πολιτικό κόμμα.

Καλώς ή κακώς, τα κόμματα αρχών, που μάλιστα έχουν μεταρρυθμιστική στόχευση, συγκροτούνται γύρω από ιδεολογικές θέσεις και από τη μετάφρασή τους σε πολιτική. Η οργάνωση, οι ιδεολογικές ταυτότητες, οι γενικές γραμμές προηγούνται των προσώπων, τα προϋποθέτουν. Πολύ φοβάμαι ότι στο τέλος μιας προσωποκεντρικής αναμέτρησης οι ηττημένοι δυσαρεστούνται, ανακαλύπτουν ιδεολογικές διαφορές, χάσματα, κενά –και οι τάσεις γίνονται φυγόκεντρες. Με άλλα λόγια, ανεμομαζώματα, διαβολοσκορπίσματα.