«Φανταζόμουν πάντα ότι ο παράδεισος πρέπει να είναι κάποιου είδους βιβλιοθήκη» έλεγε ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Ο μεγάλος αργεντινός συγγραφέας ονειρευόταν μια μετά θάνατον ζωή γεμάτη τυπωμένες σελίδες. Καλή αφορμή να το θυμηθούμε, η χθεσινή Παγκόσμια Ημέρα του Βιβλίου.

Αυτοί οι μικροί παράδεισοι υπάρχουν και ο φωτογράφος Φρανκ Μπομπότ αποφάσισε να τους καταγράψει. Οι βιβλιοθήκες γενικά, και ειδικότερα τώρα στον καιρό της κρίσης, μάλλον είναι υποτιμημένες ως μέρη όπου μπορεί κάποιος να περάσει λίγο από τον χρόνο του, να καθήσει, να διαβάσει ένα βιβλίο και –σε κάποιες περιπτώσεις –να απολαύσει την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική. Ο Μπομπότ αποφάσισε να γυρίσει όλο τον κόσμο και να απαθανατίσει με τη φωτογραφική του μηχανή υπέροχες βιβλιοθήκες όπως, μεταξύ άλλων, εκείνη του Χάρβαρντ στις ΗΠΑ, η Στραχόφ στην Πράγα, η Αντζέλικα στη Ρώμη, η Μίτσελ στο Σίδνεϊ και της Γερουσίας στο Παρίσι. Ο Κικέρωνας έλεγε πως «ένα δωμάτιο χωρίς βιβλία είναι σαν ένα σώμα χωρίς ψυχή». Ομως τα νέα δεν είναι καλά. Πέρα από τις εντυπωσιακές κεντρικές βιβλιοθήκες, σε πολλές χώρες υπάρχει ένα δίκτυο μικρότερων περιφερειακών βιβλιοθηκών τις οποίες επισκέπτονταν συχνά οι πολίτες της περιοχής. Ομως η κρίση έφθασε και σ’ αυτές. Για παράδειγμα, στη Βρετανία, τα συμπεράσματα μιας επιτροπής που συνέστησε η κυβέρνηση είναι απογοητευτικά. Περισσότερες από 324 βιβλιοθήκες έχουν κλείσει τα τελευταία τρία χρόνια, με πολλές άλλες να οδηγούνται στην κατεύθυνση αυτή –τόσο λόγω του περιορισμού των κονδυλίων όσο και επειδή οι πολίτες στρέφονται πλέον σε χώρους που διαθέτουν WiFi και πιο χαλαρό περιβάλλον όπως τα καφέ. «Η χρήση των βιβλιοθηκών έχει πέσει σήμερα στο μισό από την αντίστοιχη του 1997» λέει μέλος της επιτροπής, μόλις μία εβδομάδα αφότου οι υπεύθυνοι της Βιβλιοθήκης του Μπέρμιγχαμ, που εθεωρείτο ότι θα φτιάξει το μοντέλο για τη βιβλιοθήκη του μέλλοντος, ενημερώθηκαν –μόλις έναν χρόνο μετά τη δημιουργία της –ότι θα λάβουν πολύ λιγότερα κονδύλια από όσα τους είχαν υποσχεθεί. Με αποτέλεσμα να προχωρήσουν σε 100 απολύσεις και περιορισμό ωραρίου λειτουργίας.

Τα ανησυχητικά νέα δεν σταματούν εκεί. Στην Ισπανία πέρυσι έκλεισαν 912 βιβλιοπωλεία και άνοιξαν 226. Κάθε μέρα, σύμφωνα με τα στοιχεία, κλείνουν δύο βιβλιοπωλεία. Μήπως σε αυτό φταίνε οι μεγάλες αλυσίδες βιβλιοπωλείων; Μα, η μεγαλύτερη στις ΗΠΑ, η Barnes & Noble, ανακοίνωσε ότι θα κλείσει το 1/3 των καταστημάτων της μέσα στην επόμενη δεκαετία. Θα έλεγε κάποιος ότι το Ιντερνετ έχει ανοίξει νέους δρόμους, όμως οι έρευνες δείχνουν ότι πια διαβάζουμε λιγότερο. Είμαστε σχεδόν ανέστιοι, σχολιάζει ο ποιητής. Τα βιβλία είναι το αεροπλάνο, το τρένο και ο δρόμος. Είναι ο προορισμός και το ταξίδι. Είναι το σπίτι μας.

Τελευταία Νέα