Η κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, που μετά την απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να εξέλθει από την ΕΕ έχει επανέλθει στο προσκήνιο της επικαιρότητας, είναι στην πραγματικότητα πολύ παλιά ιστορία, ιδιαίτερα ταλαιπωρημένη, κυρίως λόγω της Γαλλίας που σήμερα επιχειρεί να την επαναφέρει στο προσκήνιο.

Η ιδέα τής από κοινού στρατιωτικής δράσης κάποιων ευρωπαϊκών κρατών ετέθη πρώτη φορά το 1948, όταν η Γαλλία, η Βρετανία, η Ολλανδία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο συνυπογράφοντας τη Συνθήκη των Βρυξελλών δεσμεύτηκαν ότι στο μέλλον αν απαιτηθεί θα αντιμετωπίσουν από κοινού οποιαδήποτε μορφή επιθετικότητας του γερμανικού έθνους. Επικεφαλής της κοινής στρατιωτικής δύναμης ετέθη ο ήρωας του πολέμου βρετανός στρατηγός Μοντγκόμερι, του οποίου το στρατηγείο ήταν στο Φοντενεμπλό της Γαλλίας.

Με το ξέσπασμα του Ψυχρού Πολέμου ο εχθρός έπαψε να είναι η Γερμανία και τη θέση της πήρε η Σοβιετική Ενωση. Η άρνηση ωστόσο της γκολικής Γαλλίας να συνταχθεί πλήρως με τη Δύση κατά της ΕΣΣΔ και η πεποίθηση της Βρετανίας ότι η ευρωπαϊκή άμυνα είναι άχρηστη, αφού την προστασία της Ευρώπης έχουν αναλάβει οι ΗΠΑ, οδήγησαν το εγχείρημα της ευρωπαϊκής άμυνας σε απόλυτο ναυάγιο. Για τα μάτια του κόσμου μάλλον, ιδρύθηκε η Δυτικοευρωπαϊκή Ενωση, η οποία επί δεκαετίες δεν ήταν τίποτα περισσότερο από χώρος προβληματισμού για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας.

Χθες στις Βρυξέλλες το θέμα επανήλθε στο επίκεντρο των συζητήσεων, οι οποίες χωρίς αμφιβολία θα συνεχιστούν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε συγκεκριμένες προτάσεις, μεταξύ των οποίων και για τη δημιουργία Ταμείου για την προώθηση της επιστημονικής έρευνας στα αμυντικά ζητήματα, ενώ ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν κατέστησε σαφές πως κατά τη διάρκεια της θητείας του θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να προωθήσει το ζήτημα της ενιαίας αμυντικής πολιτικής της Ευρώπης. Ετσι οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συμφώνησαν επί της αρχής ότι ορισμένες χώρες-μέλη έχουν το δικαίωμα να προχωρήσουν σε «ενισχυμένη συνεργασία» στον τομέα της άμυνας, όπως προβλέπεται άλλωστε από τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ως προς το ερώτημα ποιες χώρες θα προχωρήσουν στην ενισχυμένη συνεργασία και με ποια κριτήρια, οι απαντήσεις δεν είναι προς το παρόν δεδομένες. Σύμφωνα με τις γαλλικές αντιλήψεις, πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένοι όροι και προϋποθέσεις όπως συμβαίνει και για την ένταξη χώρας-μέλους της ΕΕ στη ζώνη του ευρώ. Με την προοπτική αυτή δεν συμφωνούν όμως όλοι στην Ευρώπη, κυρίως μάλιστα αυτοί που υποψιάζονται πως η Γαλλία ενδιαφέρεται πρωτίστως να αυξήσει τις εξαγωγές στρατιωτικού υλικού προς τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.