Αναζήτηση
Ο ένας είναι συγγραφέας, ο Μισέλ Ουελμπέκ που δεν διστάζει να προκαλεί. Ο άλλος είναι πολιτικός, ο Εμανουέλ Μακρόν που ενσαρκώνει τη νέα πολιτική γενιά της χώρας του. Κάνουν μια ανοιχτή και πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση για τη δημοκρατία, τα δημοψηφίσματα και την Ευρώπη στα γραφεία του περιοδικού «Les Inrockuptibles».
Εμανουέλ Μακρόν: Εσύ μου παίρνεις συνέντευξη ή εγώ;
Μισέλ Ουελμπέκ: Λίγο και τα δύο.
ΕΜ: Δεν ξέρω τι σκέπτεσαι για την πολιτική, αλλά φαντάζομαι ότι έχεις μια αρκετά μαύρη εικόνα.
ΜΟ: Οχι και τόσο μαύρη. Πιστεύω ότι η πολιτική αντιπροσώπευση βρίσκεται σε κρίση, αλλά είναι μια κρίση υποσχόμενη: μπορεί να οδηγήσει σε θετικές αλλαγές. Η θέση μου είναι αυτή, δεν θέλησα ποτέ να εξουσιοδοτήσω κάποιον να νομοθετεί και γι’ αυτό δεν ψήφισα ποτέ στις εκλογές. Τάσσομαι υπέρ των δημοψηφισμάτων λαϊκής πρωτοβουλίας ως μοναδικού μέσου αλλαγής των νόμων. Πιστεύω ακόμη ότι οι πολίτες θα πρέπει να ψηφίζουν για τον κρατικό προϋπολογισμό. Ο καθένας πρέπει να μπορεί να πει πόσα θέλει να δώσει για την αστυνομία, την υγεία, τις επιχειρήσεις, τον στρατό, την εκπαίδευση. Διαφωνώ συχνά με την πλειοψηφία, αλλά σέβομαι πραγματικά τις αποφάσεις της. Θα ήθελα να με ρωτούν απευθείας, όπως συμβαίνει στην Ελβετία.
ΕΜ: Δεν μπορεί να υπάρξει σύγκριση. Η Ελβετία είναι μια χώρα όπου η πολιτική δεν έχει την ίδια ένταση όπως στη Γαλλία. Υπάρχει μια δυσαρέσκεια, η οποία εν μέρει προέρχεται από την αμφιθυμία που έχουμε απέναντι στους πολιτικούς. Κατά τη γνώμη μου, ο ρόλος των πολιτικών δεν είναι να υπόσχονται δύναμη και ευτυχία, αλλά να προτείνουν ένα σχήμα στο οποίο οι πολίτες θα μπορούν να χειραφετηθούν και να αποκτήσουν τη δική τους αυτονομία.
ΜΟ: Το πρόβλημα οφείλεται στο γεγονός ότι οι πολιτικοί υπόσχονται στον κόσμο ευτυχία;
ΕΜ: Εν μέρει ναι. Πολλοί πολίτες πιστεύουν κάτι τέτοιο, ενώ καμία πολιτική οργάνωση δεν μπορεί να κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους.
ΜΟ: Μου φαίνεται αρκετά υγιές να ζητάς από τον καθένα τη γνώμη του. Κάτι τέτοιο θα ενίσχυε την αίσθηση ότι είμαστε μέλη μιας κοινότητας. Μιλάμε για δημοψηφίσματα μόνο για θέματα όπως οι ταυρομαχίες ή η ευθανασία. Τα δημοψηφίσματα θα έπρεπε να αφορούν σχεδόν όλα τα θέματα. Ο ρόλος των κομμάτων πρέπει να μειωθεί, ενώ των λόμπι και των οργανώσεων να ενισχυθεί.
ΕΜ: Αυτή τη στιγμή έχουμε άλλες προτεραιότητες που δικαιολογούν το γεγονός ότι δεν προτείνουμε κανένα δημοψήφισμα. Αν διοργανώναμε σήμερα ένα δημοψήφισμα για την ευθανασία, οι πολίτες θα σκέφτονταν «μα αυτοί οι τρελοί δεν έχουν τίποτε άλλο να κάνουν;». Το τελευταίο μεγάλο δημοψήφισμα εδώ στη Γαλλία, εκείνο του 2005 για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, προκάλεσε βαθύτατο τραύμα. Μήπως μας βοήθησε να προχωρήσουμε; Το αντίθετο! Δεν μιλούσαμε για την Ευρώπη επί δέκα χρόνια.
ΜΟ: Το δημοψήφισμα για το Brexit μού φαίνεται σωστό.
ΕΜ: Θεωρητικά θα έδινε διέξοδο σε ένα πολιτικό αδιέξοδο. Θα έθετε τέλος σε χρόνια ολόκληρα αμφιβολιών, καθώς θα επέτρεπε στον βρετανικό λαό να πει με σαφήνεια τι σκέπτεται για τη σχέση του με την ΕΕ. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η συζήτηση δεν επικεντρώνεται στο ερώτημα του δημοψηφίσματος, αλλά ο καθένας την επεκτείνει στα προβλήματα που τον απασχολούν και στους φόβους του. Δεν είμαι σίγουρος, επομένως, ότι το δημοψήφισμα οδηγεί πάντα σε δημοκρατική έκφραση, καθαρή, τέλεια και αποτελεσματική.
ΜΟ: Το 2005 οι Γάλλοι ψηφίσαμε Οχι στη διεύρυνση. Ηδη τότε η Ευρώπη δεν φαινόταν να έχει και πολύ νόημα. Και σήμερα με τους 28 δεν έχει καθόλου. Δεν πιστεύω στην Ευρώπη, είναι ένα πολύ μπερδεμένο πράγμα και δεν αντιστοιχεί πραγματικά σε έναν λαό, είναι πολύ μεγάλη, δεν μπορεί να λειτουργήσει.
ΕΜ: Η Ευρώπη βασίστηκε σε έναν συμβιβασμό ανάμεσα στην αγορά, στη δημοκρατία, στη διόρθωση των ανισοτήτων και στις διαφορετικές κουλτούρες της. Η ιδέα ότι μπορούμε να ζήσουμε ειρηνικά σε αυτό τον χώρο συνιστά τεράστια πρόοδο για τον πολιτισμό μας. Αυτή είναι η δική μας οικουμενικότητα.
