Είναι και οι δύο Πολωνοί. Οι δύο πλέον υψηλόβαθμοι πολωνοί αξιωματούχοι στην Ευρώπη σήμερα. Και ταυτόχρονα, δύο ξένοι από την ίδια χώρα. Οχι μόνο επειδή ο Ντόναλντ Τουσκ, πρωθυπουργός της Πολωνίας μεταξύ 2007 και 2014, κατοικοεδρεύει πλέον ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, ενώ ο Αντρέι Ντούντα, ο νέος πρόεδρος της Πολωνίας, έχει την έδρα του φυσικά στη Βαρσοβία. Αλλά επειδή δεν κρύβουν τη μεταξύ τους εχθρότητα.

Ο Τουσκ, συνιδρυτής και πρώην επικεφαλής του κεντροδεξιού κόμματος Πλατφόρμα των Πολιτών, έλαμψε διά της απουσίας του από την ορκωμοσία του Ντούντα στις 6 Αυγούστου. Και αυτός, όπως επισημαίνει το «Politico», «δεν ήταν ο πρώτος πυροβολισμός που έπεσε σε μια σύγκρουση που μαίνεται από τον Μάιο, όταν ο υποψήφιος του υπερσυντηρητικού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) Αντρέι Ντούντα νίκησε στις προεδρικές εκλογές, υποσχόμενος να αναβιώσει μια πιο εθνικιστική, κοινωνικά συντηρητική και ευρωσκεπτικιστική πλευρά της πολωνικής πολιτικής».

ΚΑΜΙΑ ΕΠΑΦΗ. Από το γραφείο του νέου πολωνού προέδρου επιβεβαιώνουν πως ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν έχει έρθει σε καμία επαφή μαζί του μετεκλογικά∙

«επιπλέον, ο Ντόναλντ Τουσκ είναι ο μόνος πολιτικός που δεν έστειλε συγχαρητήρια επιστολή». Στην πραγματικότητα, ο Τουσκ συνεχάρη τον Ντούντα αλλά όχι με επιστολή, όπως έκανε για παράδειγμα μετά τις εκλογικές νίκες του Ντέιβιντ Κάμερον στη Βρετανία ή του Γιούχα Σίπιλα στη Φινλανδία: το έκανε μέσω twitter και μόνο αφού παίνεψε τον πολιτικό που νίκησε ο Ντούντα στην κάλπη, τον τότε απερχόμενο πρόεδρο της Πολωνίας και υποψήφιο της κυβερνώσας Πλατφόρμας των Πολιτών Μπρόνισλαβ Κομορόφσκι.

Από το γραφείο του Τουσκ επισημαίνουν δηκτικά πως ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν παρέστη στην ορκωμοσία του Ντούντα «διότι δεν προσκλήθηκε» από αυτόν. Εκπρόσωπος του πολωνού προέδρου παρέπεμψε το Politico σε τηλεγράφημα του πολωνικού πρακτορείου ειδήσεων που υποστήριζε πως ο Τουσκ προσκλήθηκε, αλλά από την καγκελαρία του πολωνικού Κοινοβουλίου και όχι από τον Ντούντα. Θα μπορούσε να είναι μια παρεξήγηση, αν ευρωβουλευτής του PiS δεν είχε υποβάλει τον Μάιο διαμαρτυρία στην Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια Εμιλι Ο’Ράιλι, κατηγορώντας τον Ντόναλντ Τουσκ πως αθέτησε την υποχρέωση της αμεροληψίας που έχουν οι εργαζόμενοι στην ΕΕ εκφράζοντας προεκλογικά τη στήριξή του στον Κομορόφσκι.

Η διαμάχη ανάμεσα στον Ντόναλντ Τουσκ και τον Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, πρώην πρωθυπουργό της Πολωνίας και πάντα παντοδύναμο ηγέτη του PiS, είναι θρυλική στην Πολωνία, πιστεύεται μάλιστα πως η κόπωση που είχε προκαλέσει στους ψηφοφόρους ήταν ένας από τους λόγους που προτίμησαν στις προεδρικές εκλογές ένα σχετικά άγνωστο πρόσωπο όπως ο 43χρονος πρώην ευρωβουλευτής Αντρέι Ντούντα. Η διαμάχη ανάμεσα στον Τουσκ και τον Ντούντα, όμως, μπορεί να έχει ποικίλες επιπτώσεις για την Πολωνία και την Ευρώπη –μπορεί επίσης να στερήσει από τον Τουσκ την ευκαιρία να υπηρετήσει για άλλα δυόμισι χρόνια, από το 2017 και εξής, ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Αρκετές ακόμη (ευκαιρίες για) συγκρούσεις διαγράφονται όμως νωρίτερα στον πολιτικό ορίζοντα.

Οι νέες συγκρούσεις. Καταρχήν, οι πολωνικές κοινοβουλευτικές εκλογές τον Οκτώβριο. Αν η Εύα Κόπατς από την Πλατφόρμα των Πολιτών δεν καταφέρει να παραμείνει πρωθυπουργός, ο Τουσκ θα δει το πολιτικό κληροδότημά του να απειλείται.

Επειτα, η διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή τον Δεκέμβριο στο Παρίσι: η Πολωνία στηρίζεται στον λιθάνθρακα και θεωρεί την ευρωπαϊκή προσπάθεια περιορισμού της χρήσης του ως αντίθετη προς τα συμφέροντά της. Αν εμφανιστεί ως το «προβληματικό παιδί» της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις, ο Ντούντα μπορεί και να πλήξει τον Τουσκ απειλώντας να διαρρήξει το ενιαίο ευρωπαϊκό μέτωπο και να ανεβάσει εσωτερικά τα ποσοστά του εξασφαλίζοντας παραχωρήσεις από τις Βρυξέλλες.

Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να απαιτήσει ρήτρα εξαίρεσης της Πολωνίας από τους ευρωπαϊκούς στόχους για το κλίμα, στο πλαίσιο του μεταρρυθμιστικού πακέτου που αξιώνει ο Ντέιβιντ Κάμερον ενόψει του δημοψηφίσματος για το Brexit –η μεγαλύτερη πρόκληση που θα έχει πιθανότατα να αντιμετωπίσει ο Τουσκ ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ντούντα και Τουσκ θα πρέπει επίσης να βρουν κοινό έδαφος όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων και εργαζομένων, η οποία υποστηρίζεται με σθένος από όλο το πολιτικό φάσμα στην Πολωνία αλλά προκαλεί δυσφορία στον βρετανό πρωθυπουργό.

Κόντρα και για την ευρωζώνη

Σύμφωνα με την Αγκάτα Γκοστίνκα-Γιακουμπόφσκα, από το Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση, η μεγαλύτερη κόντρα Ντόναλντ Τουσκ καιΑντρέι Ντούντα θα είναι το ευρώ: ως πρωθυπουργός ο Τουσκ επιθυμούσε την ένταξη της Πολωνίας στην ευρωζώνη έως το 2012. Αυτό δεν συνέβη και τώρα ο Ντούντα θέλει να κρατήσει τη χώρα εκτός.

Η ψήφος

Κατά μία έννοια, η μοίρα του Ντόναλντ Τουσκ βρίσκεται στα χέρια του αντιπάλου του: χρειάζεται την ψήφο του πολωνού προέδρου Αντρέι Ντούντα αν θέλει να ανανεωθεί το 2017 η θητεία του ως επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για ακόμη δυόμισι χρόνια

Το μπούμερανγκ

Ο Αντρέι Ντούντα θα μπορούσε να εμποδίσει τον Ντόναλντ Τουσκ να παραμείνει για πενταετή θητεία στην κεφαλή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Μια τέτοια κίνηση ωστόσο ίσως να του γυρίσει μπούμερανγκ, με τον Τουσκ να ξεκινά κατόπιν εσωτερική εκστρατεία για την απομάκρυνσή του.

Τελευταία Νέα