Οταν ο πρόεδρος Ομπάμα έστειλε, τη Δευτέρα, το παρθενικό του tweet από το Οβάλ Γραφείο –«Hello, twitter! Μπαράκ εδώ! Αλήθεια!» –ο Λευκός Οίκος ανήγγειλε το γεγονός με ενθουσιασμό, ανεβάζοντας μια φωτογραφία του που τον έδειχνε επί το έργον, να πληκτρολογεί το μήνυμα σε ένα έξυπνο τηλέφωνο. Χρειάστηκαν ωστόσο μόλις λίγα λεπτά για να προσελκύσει ο λογαριασμός @POTUS –το ακρωνύμιο του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών –ρατσιστικά, γεμάτα μίσος σχόλια και απαντήσεις. Λογικό. Ετσι είναι το Ιντερνετ. Ανάμεσα στους 2,32 εκατομμύρια «ακολούθους» που είχε προσελκύσει μέχρι χθες ο @POTUS θα υπήρχαν και πολλοί ανίκανοι για οτιδήποτε άλλο πέρα από τυφλή, φυλετική εχθρότητα για τον πρώτο μαύρο πρόεδρο των ΗΠΑ.

Στα μισά της δεύτερης θητείας του, ωστόσο, ο Μπαράκ Ομπάμα γίνεται στόχος μιας πολύ πιο σοβαρής και πολύ πιο σημαίνουσας για τον πλανήτη κριτικής. Με τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους να απειλούν την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά στην Παλμύρα και να καταλαμβάνουν ολοένα και περισσότερο έδαφος τόσο στη Συρία όσο και στο Ιράκ, πολλοί, ανάμεσά τους και ο Ιαν Μπρέμερ, ο πρόεδρος του Eurasia Group, τον κατηγορούν ότι εφαρμόζει μια εσφαλμένη, ασυνάρτητη στρατηγική στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής.

«Το Ισλαμικό Κράτος έχει περιέλθει σε θέση άμυνας και θα χάσει» επέμενε πριν από μόλις τρεις μήνες ο αμερικανός πρόεδρος. «Στην πραγματικότητα, δεν έχουμε στρατηγική και διαχειριζόμαστε τα πράγματα μέρα με τη μέρα» ομολόγησε την Τετάρτη, την ημέρα που «έπεσε» η Παλμύρα, ο αμερικανός υπουργός Αμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς. Σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο περιοδικό «Atlantic» μία ημέρα νωρίτερα, o Ομπάμα αρνήθηκε ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους χάνουν τη μάχη εναντίον του ISIS. Αναγνώρισε «τακτικά πισωγυρίσματα» αλλά επεσήμανε ότι αυτοί που πρέπει να κάνουν τη δουλειά στο έδαφος είναι η κυβέρνηση Αλ Αμπάντι στο Ιράκ και οι μετριοπαθείς αντάρτες στη Συρία.

Και επέμεινε στην άρνησή του να αναπτύξει αμερικανικές χερσαίες δυνάμεις στην περιοχή –εκτός από τις συμμαχικές αεροπορικές επιδρομές, που μοιάζει να έχουν φτάσει πια στα όρια των δυνατοτήτων τους, και τις περιστασιακές αποστολές των αμερικανικών Ειδικών Δυνάμεων. «Πού είναι η ηθικότητά μας; Πού είναι η αξιοπρέπειά μας;» φώναζε την ίδια ώρα εντός της Γερουσίας ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Τζον ΜακΚέιν.

Αλλά οι Ρεπουμπλικανοί είναι οι Ρεπουμπλικανοί. Το ζήτημα είναι τι λένε άλλοι, περισσότερο αντικειμενικοί κριτές. Οπως ο Ιαν Μπρέμερ, ο οποίος υποστηρίζει στο νέο του βιβλίο, με τίτλο «Superpower», ότι το μεγαλύτερο σφάλμα του Ομπάμα στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής δεν είναι κάποιο συγκεκριμένο επεισόδιο αλλά «η άρνησή του να επιλέξει έναν σαφή δρόμο προς τα εμπρός». «Οι προτεραιότητές του αλλάζουν μαζί με τους πρωτοσέλιδους τίτλους, έχει σχεδιάσει και επανασχεδιάσει κόκκινες γραμμές χωρίς αποτέλεσμα και οι ελάχιστες δεσμεύσεις που έχει αναλάβει έχουν ενθαρρύνει άλλους να προωθήσουν δοκιμασίες της αμερικανικής βούλησης που ο Λευκός Οίκος δεν έχει πρόθεση να περάσει» σημειώνει ο Μπρέμερ, κατηγορώντας τον Ομπάμα ότι η ασυνάρτητη στρατηγική του στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, σε συνδυασμό με την αποστροφή για τον κίνδυνο που του κληροδότησε το «σφάλμα του Ιράκ», έχουν μεταφραστεί σε πολυάριθμες αστοχίες. Ο πρόεδρος του Eurasia Group, πάντως, φρόντισε να διαχωρίσει από τις «αστοχίες» αυτές τη συμφωνία με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα που ολοκληρώνεται αυτές τις ημέρες στην Ελβετία. Οχι ότι δεν έχει και αυτή τους επικριτές της, ιδίως το Ισραήλ και τις χώρες του Κόλπου. Αλλά πολλοί αναλυτές βλέπουν στη συμφωνία αυτήν, που επιτεύχθηκε χάρη, ακριβώς, στην «αποστροφή κινδύνου» του Μπαράκ Ομπάμα, την εν δυνάμει μεγαλύτερη επιτυχία του αμερικανού προέδρου στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής.

Τα πυρηνικά

«Κοιτάξτε, σε 20 χρόνια από σήμερα, Θεού θέλοντος, θα είμαι ακόμα εν ζωή» δήλωσε στο «Atlantic» ο Μπαράκ Ομπάμα. «Αν το Ιράν έχει τότε πυρηνικό όπλο, θα έχει πάνω το όνομά μου. Νομίζω λοιπόν πως είναι θεμιτό να πούμε ότι πέρα από τα συμφέροντά μας όσον αφορά την εθνική ασφάλεια, έχω προσωπικό συμφέρον να διασφαλίσω ότι αυτό δεν θα γίνει».