Κι αν ανοίγαμε τα σύνορα στους μετανάστες;

Είναι μια αιρετική άποψη. Που δεν στερείται όμως επιχειρημάτων ούτε λογικής, ειδικά σε μία εποχή που η Ευρώπη παρακολουθεί σοκαρισμένη τη Μεσόγειο να γίνεται ο τάφος ενός ακόμη επίδοξου μετανάστη κάθε δύο ώρες. Και αν ανοίγαμε τις πόρτες; Και αν, αντί να την πολεμάμε, οργανώναμε την υποδοχή των μεταναστών στην Ευρώπη; Κόντρα στις εντυπώσεις και στις κραυγές των λαϊκιστών, υπάρχει ανάγκη για εργατικό δυναμικό στην ΕΕ. «Στο κάτω κάτω», επισήμαινε την Τρίτη η «Libération» στο κύριο άρθρο της, «τα κολοσσιαία ποσά που δίνονται στους διακινητές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν πολύ καλύτερα στο έδαφός μας».

«Γιατί πρέπει να νομιμοποιηθεί η μετανάστευση» ήταν ο τίτλος της εφημερίδας. «Να ανοίξουμε τις πόρτες στη μετανάστευση» διακήρυξε το ίδιο εκείνο πρωί και ο Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ. «Χτίσαμε ένα ευρωπαϊκό σπίτι αλλά ξεχάσαμε τις πόρτες, οι άνθρωποι μπαίνουν λοιπόν από τα παράθυρα και συχνά πνίγονται γιατί αυτά είναι κλειστά» σχολίασε. «Ας δώσουμε λοιπόν την ευκαιρία στους αιτούντες άσυλο να έχουν πρεσβείες αιτήσεων ασύλου παντού στο εξωτερικό, στην Αφρική, στην Ασία, όπου χρειάζεται». Οπως επισήμανε μιλώντας στη «Libé» η Εμανιέλ Οριόλ, ερευνήτρια στη Σχολή Οικονομικών της Τουλούζης, υπάρχουν δύο τύποι μετανάστευσης. Καταρχήν, οι πρόσφυγες, εκείνοι που εγκαταλείπουν την πατρίδα τους λόγω πολέμων ή διώξεων. «Για αυτούς τους ανθρώπους η απάντηση είναι πολιτική. Είναι επίσης θέμα ανθρωπιάς. Οταν βλέπουμε τον αριθμό των προσφύγων που υποδέχονται η Τυνησία, η Ιορδανία, η Τουρκία, καταλαβαίνουμε πως η Ευρώπη μπορεί να κάνει περισσότερα».

Υπάρχει όμως και η οικονομική μετανάστευση. Που δεν πρόκειται να μειωθεί όσο υπάρχουν τόσο μεγάλες οικονομικές ανισότητες. Η Ευρώπη, επισημαίνει η Οριόλ, αντιμετωπίζει σήμερα το ζήτημα αυτό υποκριτικά. Το πρόβλημα είναι η υφιστάμενη ένταση ανάμεσα στις ανάγκες των επιχειρήσεων που θα ήθελαν περισσότερους μετανάστες και στις επιθυμίες των ψηφοφόρων που απορρίπτουν τους ξένους. Προς το παρόν, οι τελευταίοι παραμένουν συχνά σε καθεστώς παρατυπίας, αμείβονται ανεπαρκώς, στερούνται κοινωνικής ασφάλισης. Οι επιχειρήσεις χαίρονται γιατί έχουν φτηνό εργατικό δυναμικό, οι πολιτικοί μπορούν να διαβεβαιώνουν τους ψηφοφόρους ότι πολεμούν σκληρά την παράνομη μετανάστευση. Η αλήθεια είναι όμως πως η Ευρώπη, όπως και οι ΗΠΑ, δεν έχουν αρκετούς μετανάστες.

Ορισμένοι τομείς της οικονομίας, όπως εκείνοι των οικοδομών, των δημοσίων έργων και των αγροτικών εργασιών, χρειάζονται μετανάστες: οι ντόπιοι δεν θέλουν αυτές τις κουραστικές και κακοπληρωμένες δουλειές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Γερμανία, στην οποία σε λίγα χρόνια θα λείπουν επτά εκατομμύρια εργαζόμενοι. Η πιο έξυπνη λύση θα ήταν λοιπόν ο έλεγχος αυτών των μεταναστευτικών ροών, η νομιμοποίηση της οικονομικής μετανάστευσης, με την πώληση ταξιδιωτικών εγγράφων και προσωρινών αδειών εργασίας στους ανθρώπους που επιθυμούν να εργασθούν στην Ευρώπη. Είναι βέβαια μια ιδέα που εγείρει ηθικά ερωτήματα. Ομως τα χρήματα δίνονται ούτως ή άλλως στους διακινητές: αν η Ευρώπη συμφωνούσε σε ένα σύστημα πώλησης ταξιδιωτικών εγγράφων και παράλληλα βέβαια ενέτεινε την καταστολή των διακινητών θα μπορούσε να εξαλείψει τα μαφιόζικα δίκτυα.