Αρμένισσες σε τουρκική καρτ ποστάλ των αρχών του 20ού αιώνα

Ο δεύτερος όροφος της παλιάς στοάς Ελχάμρα, στον πεζόδρομο της Ιστικλάλ, είναι

γεμάτος κόσμο. Πολύν κόσμο, που πολλές φορές αναγκάζεται να περιμένει στην

είσοδο. Πάνω από 500 άτομα επισκέπτονται κάθε μέρα την έκθεση παλιών καρτ

ποστάλ με θέμα «Οι Αρμένιοι στην Τουρκία πριν από 100 χρόνια».

Πεντακόσιες ασπρόμαυρες καρτ ποστάλ, οι περισσότερες τυπωμένες μεταξύ του 1900

και του 1910, γεμίζουν τους τοίχους της μεγάλης γκαλερί «Καρσί Σανάτ»,

πλαισιωμένες από σύντομες αλλά περιεκτικές ιστορικές και κοινωνιολογικές

εξηγήσεις. Μέσα στους δαιδαλώδεις διαδρόμους της γκαλερί και στις μικρές της

αίθουσες ξετυλίγεται σιωπηλά η κοινωνική ιστορία των Αρμενίων της Τουρκίας των

αρχών του 20ού αιώνα. Κωνσταντινούπολη, Θράκη, Σμύρνη και παράλια στις πρώτες

αίθουσες, Κεντρική Ανατολία, Τραπεζούντα και Μαύρη Θάλασσα στη συνέχεια και,

τέλος, Νοτιοανατολική Τουρκία, Ντιγιάρμπακιρ, Μάρντιν και Άδανα.

H έκθεση έγινε με αφορμή την παρουσίαση του πρώτου, ομώνυμου με την έκθεση,

βιβλίου του νέου εκδοτικού οίκου «Μπιρζαμανλάρ», που τον ίδρυσαν ένας Έλληνας

της Πόλης, ο Φώτης Μπενλίσοϊ, νέος ιστορικός στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου και

ένας Τούρκος, ο Οσμάν Κιοκέρ, βετεράνος ιστορικός ερευνητής.

«Δεν είχαμε καμία αρνητική αντίδραση, ούτε στην έκθεση ούτε στο βιβλίο που

κυκλοφόρησε», είπε στα «NEA» ο Οσμάν Κιοκέρ. «Με το βιβλίο και την έκθεση

θέλαμε να δείξουμε ότι στην Τουρκία έμεναν και Αρμένιοι».

Για τους Έλληνες. Ενενήντα χρόνια μετά τη γενοκτονία των Αρμενίων, η

έκθεση και το βιβλίο φιλοδοξούν να συμβάλουν στη δημόσια συζήτηση που αρχίζει

να γίνεται στην Τουρκία για το θέμα αυτό, διακριτικά δημιουργώντας στον

επισκέπτη ερωτήματα για το «τι έγιναν όλοι αυτοί οι άνθρωποι των καρτ ποστάλ»,

εξηγούν οι δύο ιστορικοί.

«Το επόμενο βιβλίο μας θα είναι για τους Έλληνες στην Τουρκία και θα βασιστεί

στην ίδια ιδέα των καρτ ποστάλ», λέει με κέφι ο Οσμάν Κιοκέρ.