Οταν η οθόνη φλέγεται

«Βηρυτός»: Τον Μάιο του 1967 η Αίγυπτος συνήψε στρατιωτική συμμαχία με τη Συρία και την Ιορδανία ενώ συγκέντρωσε ισχυρές δυνάμεις στο Σινά απειλώντας το Ισραήλ. Η προληπτική επίθεση του Ισραήλ ήταν πρωτοφανής: κατέστρεψε περισσότερα από 300 αιγυπτιακά πολεμικά αεροσκάφη, οδηγώντας στην απόλυτη κυριαρχία στον αέρα και αιφνιδιάζοντας πλήρως την Αίγυπτο. Ενα μεγάλο μουσικό σουξέ της εποχής μάλιστα «κλείνει» τη «Λίστα του Σίντλερ» του Στίβεν Σπίλμπεργκ (που ξαφνικά, μοιάζει λιγότερο «αθώα», ε;). Η πολιτική σημασία του Πολέμου του 1967 ήταν τεράστια· το Ισραήλ έδειξε πως δεν ήταν μόνο ικανό, αλλά και πρόθυμο να εξαπολύσει στρατηγικά χτυπήματα που μπορούσαν ν’ αλλάξουν την ισορροπία της περιοχής. Φυσικά τα προβλήματα είχαν ξεκινήσει από το 1947 –με την άρνηση των Αράβων να αποδεχθούν την ύπαρξη εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη βάσει του Σχεδίου Διαίρεσης το οποίο είχε προταθεί από τα Ηνωμένα Εθνη εκείνη τη χρονιά.

Στον δε Πόλεμο της Ανεξαρτησίας συμμετείχαν ως αντίπαλοι από τη μία πλευρά οι στρατιωτικές δυνάμεις πέντε αραβικών κρατών –της Αιγύπτου, της Συρίας, της Ιορδανίας, του Ιράκ και του Λιβάνου –καθώς και οι παραστρατιωτικές δυνάμεις του Αραβικού Απελευθερωτικού Στρατού και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και από την άλλη πλευρά οι νεοσύστατες Ισραηλινές Ενοπλες Δυνάμεις, που τελικά νίκησαν. Η αλήθεια είναι πως σε αυτά τα δυο στρατόπεδα ο υπόλοιπος πλανήτης έκανε τη δική του ιδεοληπτική προβολή –μια προβολή που φυσικά καταργεί κάθε σκέψη για ειρήνη. Με έναν τρόπο, υπάρχει ένα μικρό μερίδιο συνενοχής προς όλους. Και τα αποκαΐδια αυτής της συνθήκης καλείται να συγυρίσει η Δύση εδώ και σαράντα χρόνια, δίχως να κατορθώνει πολλά. Οι Αμερικανοί όμως είναι μάστορες σε κάτι άλλο: στο να μετατρέπουν την πραγματικότητα σε συναρπαστική μυθοπλασία, πατώντας αποκλειστικά στην παράδοση του κινηματογράφου τους.

Μα, θα μου πείτε, είναι ο Κώστας Γαβράς που έκανε «μόδα» το ψυχαγωγικό πολιτικό θρίλερ με το δικό του «Ζ». Μπορεί, αλλά το «Ζ» δεν θα υπήρχε δίχως την παράδοση του αμερικάνικου σινεμά: ρίξτε μια ματιά στον ρυθμό και στο μοντάζ του και θα ανακαλύψετε το νουάρ και… το γουέστερν! Η «Βηρυτός» είναι μια ταινία που πατά πάνω σ’ αυτή τη γραμμή, και το κάνει αξιοπρεπέστατα. Και δεν είναι τυχαίο πως τούτο το ταχύτατο θρίλερ του συνεπούς επαγγελματία Μπραντ Αντερσον διαδραματίζεται στις αρχές των 80s όπου δύο μυστικοί πράκτορες της CIA (οι Ρόζαμουντ Πάικ και Ντιν Νόρις) αναθέτουν στον Μέισον Σκάιλς (ένας στιβαρός Τζον Χαμ), πρώην αμερικανός διπλωμάτης και αλκοολικός, να επιστρέψει στον Λίβανο έπειτα από δέκα χρόνια για να διαπραγματευτεί τη ζωή ενός φίλου του.

Τίποτα δεν είναι όπως το θυμόταν και εκτός από τα φαντάσματα του παρελθόντος ο Μέισον βρίσκεται αντιμέτωπος με αποκαλύψεις που αφορούν τις προθέσεις του ισραηλινού στρατού, του επικεφαλής των αμερικανών πολιτικών, της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και διαφόρων διεφθαρμένων γραφειοκρατών. Μέσα απ’ όλα αυτά αναδεικνύεται βεβαίως ένας θετικός ήρωας, ικανός για το ακατόρθωτο. Και όσο παρακολουθείς καθηλωμένος αυτό το σφιχτοδεμένο φιλμ οι σημάνσεις του σε ενδιαφέρουν ελάχιστα.

Βαθμοί: 7