Δηλώνει εθνικιστής και ενεργός υποστηρικτής της Χρυσής Αυγής. Ο Δημήτρης είναι μαθητής της Γ’ Λυκείου, κοντά στο 1,80 ύψος, με παιδικό πρόσωπο και δυνατή χειραψία. Βασικό μέλος, όπως λέει, της ομάδας Εθνικιστική Συσπείρωση Βορείων Προαστίων, στην οποία συμμετείχαν συνομήλικοί του, νεότεροι και 30άρηδες. «Βγάζαμε δικά μας αυτοκόλλητα, γράφαμε συνθήματα. Υπήρχαν όμως και κάποιοι που κοπανούσαν αλλοδαπούς στα φανάρια» λέει.
Στο σχολείο του η δημοτικότητα της Χρυσής Αυγής έχει αυξηθεί μετά την είσοδο του κόμματος στη Βουλή. «Κάποτε ήταν μόδα η αναρχία. Απλά και μόνο για να πας κόντρα στο σύστημα. Ετσι και σήμερα υπάρχουν πολλοί νέοι που λένε ότι είναι εθνικιστές. Ερχονται με φούτερ του ελληνικού Στρατού ή με μπλούζες της Χρυσής Αυγής. Ισως το κάνουν και για τις κοπέλες» αναφέρει. Η τάση εμφανίστηκε στην περιοχή του μετά τις δημοτικές εκλογές του 2010. Τότε, όπως εξηγεί, κάθε τάξη απέκτησε τρία με τέσσερα παιδιά ακροδεξιών αντιλήψεων.
Η εξάπλωση της Χρυσής Αυγής στον μαθητικό κόσμο δεν περιορίζεται στη δική του γειτονιά. Στην άλλη άκρη του Λεκανοπεδίου, στη Δυτική Αττική, με περιμένει ο Αποστόλης με την παρέα του δέκα βήματα έξω από την πόρτα του σχολείου του. Εκεί έκανε την πρώτη του επίθεση. Εχει τα χέρια στις τσέπες και εφηβικό χνούδι στο πρόσωπο. Είναι 15 ετών και χτυπάει μετανάστες. «Οποιον Πακιστανό βλέπουμε τον κυνηγάμε» λέει. «Οσους λόγους έχει η Χρυσή Αυγή να το κάνει έχουμε και εμείς». Σε αυτή τη γωνιά το κυνήγι ξεκινάει με το σχόλασμα.
«Τον είχα δει να στέκεται σε εκείνη την κολόνα. Ετρεξα και έπεσα πάνω του μαζί με ένα άλλο παιδί και τον αρχίσαμε» διηγείται ο Αποστόλης. «Εχω χτυπήσει πολλούς. Δέκα, δεκαπέντε. Κάπου εκεί. Αν το μάθουν οι καθηγητές στο σχολείο λέω ψέματα ότι με προκάλεσαν». Στις επιθέσεις συμμετέχουν και άλλα παιδιά. Μαθητές της Β’ και της Γ’ Γυμνασίου. «Δεν είμαστε χρυσαυγίτες. Σαν χόμπι το έχουμε. Οποιος δεν έχει χαρτιά πρέπει να τρώει ξύλο» αναφέρει ο 14χρονος Γιώργος.

«Αργά ή γρήγορα και αυτά τα παιδιά θα έρθουν στη Χρυσή Αυγή» παρατηρεί ο 17χρονος Δημήτρης αφού του αφηγούμαι τον διάλογο. Αντίστοιχα κρούσματα καταγράφονται και σε άλλα σχολεία της χώρας. «Χρησιμοποιούν το όνομα της Χρυσής Αυγής για να εκφοβίσουν. Το εκμεταλλεύονται. Θέλουν με αυτόν τον τρόπο να έχουν τον έλεγχο, να εποπτεύουν το σχολείο. Εχουν πει και σε καθηγητές «θα σε περιμένουμε έξω αν δεν μας βάλεις καλό βαθμό»» λέει στέλεχος Διεύθυνσης της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στην Αττική.

Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ. Επίσημα, η Χρυσή Αυγή αρνείται ότι προσεγγίζει τον μαθητικό κόσμο. Τον περασμένο Οκτώβριο, με αφορμή συμπλοκή ελλήνων και αλλοδαπών μαθητών σε σχολείο του Ηρακλείου Κρήτης, η τοπική οργάνωση του κόμματος ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι «καμία δράση δεν αναπτύσσεται σε σχολικούς χώρους, ούτε δέχεται στα γραφεία της ανήλικα παιδιά χωρίς την παρουσία των γονέων τους». Ωστόσο, τον Σεπτέμβριο του 2008 κείμενο στο μπλογκ «Αντεπίθεση» (το οποίο εκφράζει το Μέτωπο Νεολαίας της Χρυσής Αυγής) καλούσε σε: «Αγώνα στα σχολεία, στα γυμναστήρια, όπου συχνάζουν παιδιά και νέοι». Στο ίδιο ιστολόγιο υπάρχουν αναρτήσεις με φωτογραφίες από μοίρασμα φυλλαδίων της Χρυσής Αυγής έξω από σχολεία. Συγκεκριμένα στη Δράμα στις 11 Οκτωβρίου 2010, στα Ιωάννινα στις 19 Φεβρουαρίου 2009 και στην Ξάνθη στις 13 Απριλίου 2006.
Πριν από δύο χρόνια, ο Δημήτρης επισκέφτηκε μόνος τα κεντρικά γραφεία της Χρυσής Αυγής, όπου κάθε Σάββατο συναντιούνται για ομιλίες τα μέλη του Μετώπου Νεολαίας. Παρακολουθούσε την οργάνωση διαδικτυακά από το 2008, όταν είχε δει στην τηλεόραση τη συμπλοκή χρυσαυγιτών με τη συνδρομή των ΜΑΤ εναντίον αναρχικών. Τους θεώρησε δυναμικούς, λέει. «Ισως έπαιξε ρόλο ότι μεγάλωσα με πατριωτικό αίσθημα» προσθέτει. «Στα γραφεία είναι φιλικοί μαζί σου. Θέλουν να σε προσελκύσουν. Μου ζήτησαν το τηλέφωνο για να με ενημερώσουν για συναντήσεις». Το καταστατικό της οργάνωσης ορίζει ότι μέλη μπορούν να γίνουν μόνο ενήλικοι. Ο Δημήτρης όμως εξηγεί ότι στην πράξη δεν τηρείται ηλικιακό όριο, αλλά κανόνες εμφάνισης. «Σε καλούν σε συγκεντρώσεις ή πορείες. Αν δουν ότι το λέει η ψυχή σου ή έχεις καλό σωματότυπο ή γνωρίζεις άτομα σε εφοδιάζουν με σημαίες. Σε δεύτερο βαθμό τσεκάρουν αν αξίζεις όταν γίνει κάποια φασαρία. Ετσι γίνεσαι μέλος. Η συνδρομή των 20 ευρώ είναι του απλού υποστηρικτή, το κάνει ο οποιοσδήποτε» λέει.

«Από πέρυσι χτυπάμε τους μετανάστες»

Με το άνοιγμα των γραφείων της Χρυσής Αυγής στα βόρεια προάστια καταργείται και η Εθνικιστική Συσπείρωση. Σύμφωνα με τον Δημήτρη όμως, κάποια πρώην μέλη έφτιαξαν δικές τους, πιο μικρές, ομάδες και συνεχίζουν να χτυπούν αλλοδαπούς. «Με ενόχλησε αυτό. Επιθέσεις σαν κι αυτές είναι ανούσιες. Αν τους έπιαναν θα έμπλεκα και εγώ. Τα μέλη έχουν γραμμή να μην κάνουν επιθέσεις» τονίζει.

Παρόμοια περιστατικά παρατηρούνται και σε άλλα μέρη. Πριν από τρεις εβδομάδες, τρεις έλληνες μαθητές λυκείου σε σχολείο που υπάγεται στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πειραιά έδεσαν με σχοινί σε ένα δέντρο και χτύπησαν έναν ινδό μαθητή γυμνασίου. Παραδέχτηκαν το σφάλμα τους, είπαν ότι δεν είχαν ρατσιστικά κίνητρα, τιμωρήθηκαν με αποβολή. Αυτό που θορύβησε όμως τη διευθύντρια της Δευτεροβάθμιας Ευδοξία Μανδαλή ήταν η απάθεια της κοινωνίας. «Το περιστατικό έγινε το μεσημέρι, σε κεντρικό σημείο. Ουδείς ενήλικος παρενέβη» λέει. «Κάποιοι έδιναν συγχαρητήρια στα παιδιά. Παρόμοια ήταν και η αντίδραση μητέρας τιμωρημένου μαθητή».

Λίγα χιλιόμετρα μακρύτερα, σε γυμνάσιο της Δυτικής Αττικής, τα πρότυπα που έχουν οι μαθητές δεν διαφέρουν. «Εχει έναν χρόνο τώρα που χτυπάμε τους μετανάστες» λέει ο 15χρονος Αποστόλης. «Βλέπαμε μεγάλους να το κάνουν. Λέγαμε να πάμε και εμείς για πλάκα και έγινε συνήθεια». Στην ερώτηση τι αντιπροσωπεύει για αυτούς η Χρυσή Αυγή ένα παιδί του ίδιου σχολείου απαντάει «μόνο βία» και κάποιο άλλο λέει: «Η Χρυσή Αυγή δεν απειλεί, δέρνει. Ετσι και εμείς». «ΤΑ ΝΕΑ» επέλεξαν για την προστασία του σχολείου και των μαθητών να μη δημοσιοποιήσουν τα στοιχεία της περιοχής. Ούτε τα ονόματα των παιδιών που δημοσιεύονται είναι τα αληθινά. Ωστόσο αποσπάσματα της ηχογραφημένης συνομιλίας μαζί τους, στην οποία παραδέχονται τις επιθέσεις, είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα της εφημερίδας (www.tanea.gr).

Εκπαιδευτικός αυτών των παιδιών εξηγεί ότι οι μαθητές της «είχαν πάντα την τάση να αποδείξουν ότι δεν βρίσκονται στον πάτο της κοινωνίας και τώρα οι μετανάστες γίνονται στόχος τους». Σχεδόν κάθε σπίτι σε αυτή την περιοχή έχει και έναν άνεργο. Ο πατέρας του 15χρονου Αποστόλη έχασε τη δουλειά του πριν από πέντε μήνες. Το παιδί κατηγορεί τους μετανάστες. Κάποτε αυτό το γυμνάσιο λειτουργούσε ως αθλητικό σχολείο. Σήμερα δεν έχει καθηγητή Μουσικής και Καλλιτεχνικών. Πέρσι, όταν επρόκειτο να διατεθεί μετά τη λήξη του προγράμματος μια σχολική αίθουσα για διδασκαλία Ελληνικών σε αλλοδαπούς αρκετοί γονείς αντέδρασαν. Φέτος δεν έγιναν αντίστοιχα μαθήματα.

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ. Διευθυντές και καθηγητές προσπαθούν αλλού κάπως αμήχανα, αλλού οργανωμένα ή σιωπηλά – φοβούμενοι και τον στιγματισμό – να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο, ενώ το νεοϊδρυθέν Παρατηρητήριο για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Σχολικής Βίας του υπουργείου Παιδείας σχεδιάζει ειδικές δράσεις για την πρόληψη των διακρίσεων. Μέχρι στιγμής, η πλειονότητα των κρουσμάτων ρατσιστικής βίας στα σχολεία αντιμετωπίζεται από τους διδάσκοντες με αποβολές. Ο Αποστόλης στο σχολείο της Δυτικής Αττικής τιμωρήθηκε με πενθήμερη αποβολή. Οι έφηβοι που συμμετείχαν στη συμπλοκή με αλλοδαπούς συμμαθητές τους στην Κρήτη των περασμένο Οκτώβριο τιμωρήθηκαν με αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος.

Στο γυμνάσιο της Δυτικής Αττικής το διδακτικό προσωπικό αναζητά και άλλους τρόπους αντιμετώπισης της ρατσιστικής βίας. Τουλάχιστον δέκα από τους τριάντα καθηγητές παρακολούθησαν πέρσι σεμινάρια για την εκπαίδευση και τη διαφορετικότητα. Εχουν μοιράσει ερωτηματολόγια στους μαθητές και με τη βοήθεια ψυχολόγου θα αξιολογήσουν αρχικά τη στάση των παιδιών απέναντι στους μετανάστες. Σχεδιάζουν επίσκεψη στο Μουσείο Πολιτικών Εξορίστων της Αθήνας. Ευελπιστούν πως έτσι, με τον καιρό, το κυνήγι μεταναστών θα πάψει να είναι παιχνίδι.

ΤΙ ΛΕΕΙ Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ

Νέο μάθημα για την προώθηση της δημοκρατίας

Τον κίνδυνο εκφασισμού της ελληνικής κοινωνίας από την προσπάθεια της Χρυσής Αυγής να εκμεταλλευτεί τις επιπτώσεις της κρίσης επισημαίνει στα «ΝΕΑ» ο υφυπουργός Παιδείας Θεόδωρος Παπαθεοδώρου. «Το αυγό του φιδιού εκκολάπτεται στις ρηγματώσεις της κοινωνικής συνοχής, αλλά και εξαιτίας της αδράνειας των θεσμών τα προηγούμενα χρόνια. Είναι δική μας ευθύνη να διδάξουμε και να πείσουμε τους μαθητές ότι ο ρατσισμός, ο φασισμός και η ξενοφοβία είναι μορφές βίας ξένες ως προς το δημοκρατικό πολίτευμα. Δεν παρατηρούμε με απάθεια τις προσπάθειες προσέγγισης (σ. σ. : από τη Χρυσή Αυγή) των μαθητών και παρεμβάσεων στα σχολεία».

Σύμφωνα με τον κ. Παπαθεοδώρου το υπουργείο Παιδείας δρομολογεί τη θεσμοθέτηση της Πολιτειακής Παιδείας ως μαθήματος κορμού και κατεύθυνσης στα Γενικά Λύκεια και στα Ημερήσια και Εσπερινά ΕΠΑΛ από το νέο σχολικό έτος. «Προωθούμε από την τρέχουσα σχολική χρονιά στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής Αγωγής δραστηριότητες με αντικείμενο την Πολιτειακή Παιδεία, την εμπέδωση των αρχών και αξιών της δημοκρατίας στο σχολείο. Προωθούμε Πρόγραμμα για το Σχολείο της Δημοκρατίας με στόχο την υποστήριξη μαθησιακών διαδικασιών που θα εμπεδώνουν την ιδιότητα του πολίτη» επισημαίνει ο υφυπουργός.