Κερδισμένοι και χαμένοι υπουργοί στη Σοφοκλέους

Ο ιός του Χρηματιστηρίου, που απλώθηκε πέρυσι με καταπληκτική ταχύτητα σε όλη

την Ελλάδα, δεν σεβάστηκε ούτε την πόρτα του Υπουργικού Συμβουλίου. Δέκα οκτώ

υπουργοί και υφυπουργοί έχουν στην κατοχή τους μετοχές, όπως αποκαλύπτουν οι

δηλώσεις πόθεν έσχες. Και ορισμένοι παραδέχονται πως έχασαν αρκετά λεφτά στη

Σοφοκλέους.

Το ζήτημα είναι τι κάνουν τώρα. Γιατί η διάταξη, που ψηφίστηκε στις 20

Σεπτεμβρίου από τη Βουλή, απαγορεύει στα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου να

διενεργούν χρηματιστηριακές συναλλαγές. Ο νόμος δεν προβλέπει κυρώσεις, όπως

επιβεβαιώνει ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Δρυς: «Είναι ηθική επίπληξη,

αυτό που λέει ακριβώς είναι ότι δεν μπορούν να αγοράσουν από εδώ και πέρα. Ή

κρατάνε τα χαρτοφυλάκιά τους ή τα εκποιούν και μπορούν να πάρουν αμοιβαία».

Τι γίνεται όμως αν κάποιοι υπουργοί συνεχίσουν να παίζουν στο Χρηματιστήριο;

«Είναι υποχρεωμένοι να δηλώσουν τους κωδικούς τους στην Επιτροπή

Κεφαλαιαγοράς, όπως έχω κάνει κι εγώ. Από εκεί και ύστερα, αν συνεχίσουν, το

θέμα είναι πολιτικό», τονίζει ο υφυπουργός. Ποινικές κυρώσεις δεν ήταν άλλωστε

στους στόχους του νομοθέτη: «Η συγκεκριμένη διάταξη έχει έναν ηθικό χαρακτήρα.

Αποτελεί μια επίσημη δήλωση απαξίωσης μέσα από το Κοινοβούλιο και έτσι πρέπει

να τη δούμε», είχε εξηγήσει ο εισηγητής του νομοσχεδίου Τάσος Μαντέλης.

Είναι θεμιτό να κατέχουν μετοχές οι υπουργοί;

Ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Σταθόπουλος δεν το θεωρεί επιλήψιμο: «Δεν είναι

παράνομο περιουσιακό στοιχείο οι μετοχές».

Δεν δημιουργούνται όμως ανισότητες στην πληροφόρηση, όταν καθ’ ύλην αρμόδιοι

υπουργοί, π.χ. από τα οικονομικά υπουργεία, έχουν δοσοληψίες στο

Χρηματιστήριο; «Γι’ αυτό ακριβώς ο νόμος απαγορεύει στον υπουργό να κάνει

οποιαδήποτε πράξη, να κερδοσκοπεί και τα λοιπά. Δεν βλέπω να υπάρχει κανένα

πρόβλημα, όταν κάποιος έχει ανάμεσα στα περιουσιακά του στοιχεία και μετοχές,

πριν γίνει υπουργός. Από τη στιγμή όμως που γίνεται υπουργός, διαθέτει

πολιτική εξουσία και μπορεί να επηρεάσει πράγματα και καταστάσεις. Ορθώς,

λοιπόν, ο νέος νόμος απαγορεύει τις χρηματιστηριακές συναλλαγές. Δεν

κατάσχεται όμως η περιουσία του, αλίμονο! Κάτι τέτοιο θα ήταν

αντισυνταγματικό. Η απλή κατοχή δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα».

Ο υπουργός Δικαιοσύνης έχει στο χαρτοφυλάκιό του περίπου 3.000 μετοχές, οι

μισές από αυτές είναι της Εθνικής Τράπεζας, δεν αισθάνεται όμως εγκλωβισμένος.

«Δεν είμαι εγκλωβισμένος, εφόσον οι μετοχές παραμένουν στην κατοχή μου και το

άρθρο 32 τού εν λόγω νομοσχεδίου μού επιτρέπει να τις πουλήσω τοις μετρητοίς»,

υποστηρίζει. Πώς ήρθαν στην κατοχή του οι μετοχές; «Είναι της Εθνικής Τράπεζας

οι περισσότερες. Ήμουν στο νομικό συμβούλιο της Τράπεζας. Εκεί πολλές φορές

έδιναν σε όλους τους εργαζομένους κάποιες μετοχές και τώρα τελευταία, πριν

γίνω υπουργός, επειδή είχα κλείσει 25ετία πήρα σύνταξη από την Τράπεζα και το

εφάπαξ το τοποθέτησα σε μετοχές».

Ο υφυπουργός Οικονομικών Γεώργιος Δρυς έχει 5.256 μετοχές (κυρίως τραπεζών)

και 5.405 μερίδια σε αμοιβαία κεφάλαια Δήλος και Νασιονάλε Νεντερλάντεν. Τι θα

κάνει τώρα με τις μετοχές του; «Θα τις εκποιήσω όλες. Δεν θεωρώ βεβαίως

επιλήψιμο το να κατέχουν μετοχές οι υπουργοί, θέλω όμως όμως να συντονιστώ με

το γενικό αυτό μέτρο».

Οι οικονομικοί υπουργοί δεν απέφυγαν πάντως πέρυσι την οδό Σοφοκλέους. Ο

υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας Γιάννης Ζαφειρόπουλος διαθέτει 7.880 μετοχές σε

κλωστοϋφαντουργίες και κρατικές εταιρείες. Ανάλογο επενδυτικό ζήλο επέδειξε

και ο συνάδελφός του στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας Χρήστος Πάχτας, ο οποίος

έχει τοποθετήσει συνολικά 81.000.000 δρχ. σε «μπλου τσιπς» και μετοχές

ιχθυοκαλλιεργειών.

Ο υφυπουργός Εργασίας Χρήστος Πρωτόπαπας νοιώθει «συναισθηματικά δεμένος με

τις 100 μετοχές της Εθνικής Τράπεζας που κατέχει». Ο υφυπουργός Εργασίας

υπήρξε υπάλληλος της Τράπεζας και συνδικαλιστής της ΟΤΟΕ. Η σύζυγός του Σοφία

έχει 3.097 μετοχές διαφόρων εταιρειών. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι δεν πρόκειται

να πουλήσει τις μετοχές του: «Δεν είμαστε παίκτες. Είμαστε χαμένοι, έχουμε

όμως κάνει οικογενειακή συμφωνία να τις κρατήσουμε. Μόνο αν παρουσιαστεί

ανάγκη θα τις πουλήσουμε».

Στους χαμένους συγκαταλέγεται και ο υφυπουργός Άμυνας Δημήτρης Αποστολάκης. Το

χαρτοφυλάκιό του περιλαμβάνει πάνω από 4.000 μετοχές 28 (!) διαφορετικών

εταιρειών. Στενοί συνεργάτες του λένε ότι ο υφυπουργός Άμυνας άρχισε να

επενδύει στο Χρηματιστήριο το 1999 και διενήργησε την τελευταία πράξη στις

αρχές του 2000. Μέχρι τώρα είναι χαμένος. Θα πουλήσει τις μετοχές του; «Θα

κάνει ό,τι του επιτρέπει ο νόμος».

«Από τους πολύ χαμένους», όπως ισχυρίζεται ο ίδιος, είναι ο υφυπουργός

Μεταφορών και Επικοινωνιών Αλέκος Βούλγαρης, ο οποίος έχει 14.326 μετοχές,

κυρίως της Παράλληλης Αγοράς. Δηλώνει ότι από τον περυσινό Μάιο έχει χάσει 50%

του αρχικού του κεφαλαίου: «Δυστύχησα. Κακώς άκουσα έναν φίλο μου στον Βόλο

και με παρέσυρε. Έχω χάσει γύρω στα 22.000.000 εκατομμύρια, πίστεψα και εγώ

ότι θα ανέβει το Χρηματιστήριο και εγκλωβίστηκα».

Άσχετη με το Χρηματιστήριο δηλώνει τέλος η υφυπουργός Ανάπτυξης Μιλένα

Αποστολάκη, η οποία έχει 930 μετοχές και επενδύει σε «βαριά χαρτιά». Θα

κρατήσει τις μετοχές της, αφού «δεν την ενδιαφέρει το παιχνίδι».

Όταν το νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή, η αντιπολίτευση το είχε χαρακτηρίσει

υποκριτικό και ανεπαρκές. Ο βουλευτής της Ν.Δ. Δημήτρης Κωστόπουλος είχε

ζητήσει να υπάρχει μια ολοκληρωμένη διάταξη που να απαγορεύει όχι μόνο στα

μέλη της κυβέρνησης αλλά και στις οικογένειές τους να επενδύουν στο

Χρηματιστήριο. Την επέκταση της απαγόρευσης στα συγγενικά πρόσωπα των μελών

της κυβέρνησης είχε ζητήσει και ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ Άγγελος Τζέκης, ενώ ο

πρόεδρος του ΣΥΝ Νίκος Κωνσταντόπουλος ζήτησε να υπάρχουν κυρώσεις και να

προσαρμοστεί η διάταξη στα ισχύοντα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Προβλέπονται όμως κυρώσεις για υπουργούς οι οποίοι παίζουν στο Χρηματιστήριο

σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όχι σε όλες. Στη Γαλλία αυτό δεν απαγορεύεται διά

νόμου, θεωρείται όμως ηθικά κατακριτέο. «Το θέμα δεν είναι αν θα παίξεις ως

υπουργός: Ή είσαι υπουργός ή παίζεις», σχολιάζει ένας παράγοντας της αγοράς.

Στην απαγόρευση που προβλέπει το νομοσχέδιο δεν συμπεριλαμβάνονται η πώληση

τοις μετρητοίς, καθώς και η αγορά ή πώληση μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων. Τα

μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου οφείλουν να κάνουν γνωστά στον πρόεδρο της

Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς τον κωδικό του χαρτοφυλακίου τους και αυτός με τη

σειρά του πρέπει να παρακολουθεί την κίνηση των συγκεκριμένων λογαριασμών. Αν

διαπιστώσει παράβαση οφείλει να ενημερώσει τον τρίτο αντιπρόεδρο της Βουλής ή

τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.

Στο υπουργείο Οικονομικών δεν υπάρχουν άμεσα σχέδια για κάποια αυστηρότερα

μέτρα ή επέκταση της απαγόρευσης στα μέλη των οικογενειών και τους βουλευτές.

Η Ελλάδα δεν διαθέτει ακόμα εμπειρία με τις χρηματιστηριακές συναλλαγές και η

περίοδος αυτή θεωρείται ούτως ή άλλως μεταβατική, ώσπου να εναρμονιστεί πλήρως

η σχετική νομοθεσία με τα δεδομένα στην Κοινότητα.

Η υπουργός Εσωτερικών Βάσω Παπανδρέου επεξεργάζεται τις προτάσεις τής

κυβέρνησης που αφορούν το πολιτικό χρήμα και αναμένεται να δοθούν τον Νοέμβριο

στη δημοσιότητα. Οι προτάσεις αυτές θα αφορούν στα Οικονομικά των κομμάτων και

στη χρηματοδότηση των υποψηφίων (βουλευτών, νομαρχών και δημάρχων). Μεταξύ

άλλων, μελετάται και η δημιουργία ανεξάρτητης διοικητικής αρχής, η οποία θα

ελέγχει τα πόθεν έσχες και τις δαπάνες των βουλευτών. Όπως δηλώνει ο

εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ κ. Καρύδης, η κ. Παπανδρέου χειρίζεται η ίδια το

ζήτημα αυτό.