Το σκληρό κατενάτσιο του ΔΝΤ

Είναι φανερό εδώ και καιρό. Μπορεί να έφυγε ο «σκληρός» Πολ Τόμσεν από το προσκήνιο, αλλά το ΔΝΤ παίζει και πάλι τον ρόλο του «σκληρού» στις διαπραγματεύσεις.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με μια πηγή, το ΔΝΤ δεν ήθελε καν να γίνει η τηλεδιάσκεψη προχθές, πόσω μάλλον να επιστρέψει στην Αθήνα η τρόικα.

Το πρόβλημα ξεκινάει από το γεγονός ότι το ΔΝΤ αλλά και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, δεν εμπιστεύονται την Ελλάδα και θέλουν να αποσπάσουν μνημονιακές δεσμεύσεις για τη συμπεριφορά της στο μέλλον. Οι ίδιοι θέλουν επίσης ένα Ταμείο ισχυρό στη μεταμνημονιακή εποχή, όχι στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου. Ετσι, το ΔΝΤ… κόλλησε στην έξοδο και η διαδικασία μπλόκαρε.

Αν και σε πιο ήπια γραμμή, η Κομισιόν προσχώρησε κι αυτή στην άποψη του Ταμείου για το μεγάλο δημοσιονομικό κενό του 2015, που μπλοκάρισετην τηλεδιάσκεψη προχθές.

Ούτε λίγο ούτε πολύ, το ΔΝΤ μιλάει για μέτρα περίπου 2,5 δισ. ευρώ. Κάτι που είναι φανερό ότι θα ισοδυναμούσε με πολιτική αυτοκτονία για την όποια κυβέρνηση.

«Είστε υπερβολικά συντηρητικοί, έχει αποδειχθεί και τις προηγούμενες φορές ότι κάνετε λάθος εκτιμήσεις, τα μέτρα που προτείνετε θα πλήξουν την ανάπτυξη» είπαν και ξαναείπαν ο Γκίκας Χαρδούβελης και οι άλλοι αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών στους συνομιλητές τους, σύμφωνα με πηγές που συμμετείχαν στη διάσκεψη. Αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Η τρόικα «τα στύλωσε», κατά την έκφραση υψηλόβαθμου αξιωματούχου του οικονομικού επιτελείου.

Το τοπίο που διαμορφώνεται ενόψει των διαπραγματεύσεων των επόμενων ημερών είναι περίπλοκο. Κάθε πλευρά έχει τις δικές της προτεραιότητες και τις προωθεί με πάθος, καθώς αυτή είναι για όλους η τελευταία ευκαιρία.

Απαντήσεις στα ερωτήματα για τις επιδιώξεις τής κάθε πλευράς και τα σενάρια για την επόμενη ημέρα επιχειρούν «ΤΑ ΝΕΑ» παρακάτω.

Τι θέλει το ΔΝΤ και μπλοκάρει τη διαδικασία;

Να κλείσει έναν σημαντικό ρόλο για τον εαυτό του, για την επόμενη ημέρα, και να μην περιοριστεί σε ρόλο τεχνικού συμβούλου. Για το ΔΝΤ υπάρχουν τρεις λύσεις. Η πρώτη προβλέπει ότι το πρόγραμμα διακόπτεται, αποσύρονται τα λεφτά και το ίδιο περιορίζεται στη μεταμνημονιακή παρακολούθηση. Τη λύση αυτή δεν θέλει πρώτα και κύρια η Γερμανία. Η δεύτερη προβλέπει ότι το πρόγραμμα συνεχίζεται κανονικά, κάτι που δεν θέλει η Ελλάδα. Η τρίτη και επικρατέστερη προβλέπει το άνοιγμα μιας δικής του πιστωτικής γραμμής, ανάλογης της ευρωπαϊκής ECCL, στην οποία θα μεταφερθούν τα αχρησιμοποίητα κεφάλαια του προγράμματός του. Σε αυτή την περίπτωση θα υπάρχει ένα Μνημόνιο light, όπως άλλωστε προβλέπει και το ECCL. Ετσι, θα μπορεί να συμμετέχει ισότιμα στην παρακολούθηση.

Πιστεύει πραγματικά το ΔΝΤ ότι μπορούμε να πάρουμε μέτρα 2,5 δισ. ευρώ;

Οχι. Θέλει όμως να πιέσει για να υποχωρήσουμε σε άλλα μέτωπα. Δεν είναι τυχαίο ότι προτείνει ως εναλλακτική λύση, αντί να ληφθούν μέτρα, να αλλάξουν οι στόχοι του προϋπολογισμού, ώστε να γίνει πιο σταδιακή η προσαρμογή. Αυτό όμως σημαίνει νέο δάνειο και άρα νέο Μνημόνιο. Και φυσικά τα λεφτά να τα βάλει η ευρωζώνη, όχι το ίδιο το Ταμείο!

Τι θέλει η ευρωζώνη;

Στο εσωτερικό της υπάρχουν δύο γραμμές. Η πιο ήπια, του προέδρου της Κομισιόν και ορισμένων κρατών, όπως η Γαλλία, που θέλουν γρήγορη ολοκλήρωση διαπραγματεύσεων και τέλος Μνημονίου, αλλά και η πιο σκληρή, του γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και των γνωστών δορυφόρων της Γερμανίας, που θέλουν να δέσουν την Ελλάδα με αυστηρούς όρους για το αύριο και δεν θέλουν να αποχωριστούν το ΔΝΤ για λόγους ασφαλείας. Οι χώρες αυτές δεν θέλουν να καταφύγουν στα Κοινοβούλιά τους με αίτημα που θα φανεί σαν νέα παραχώρηση προς την Ελλάδα. Ολοι, πάντως, θέλουν κάποιες διασφαλίσεις από τη μεταμνημονιακή Ελλάδα ότι θα συνεχίσει στον δρόμο της αρετής.

Τι θέλει η Ελλάδα;

Ιδανικά, μια συμφωνία πακέτο, με έξοδο από το Μνημόνιο, πιστωτική γραμμή χωρίς σκληρούς όρους και ρύθμιση χρέους. Οσο για την αξιολόγηση, να κλείσει χωρίς μειώσεις συντάξεων, ομαδικές απολύσεις, αλλαγές στον ΦΠΑ, μεταξύ άλλων.

Κάθε πλευρά του κυβερνητικού συνασπισμού, ωστόσο, προωθεί τα δικά της πολιτικά συμφέροντα, με τον εκλογικό ορίζοντα να υπαγορεύει τη γραμμή του κάθε κόμματος. Ακούγονται ακόμη και σενάρια σύμφωνα με τα οποία συμφέρει την κυβέρνηση –αν πρόκειται να κάνει επώδυνες υποχωρήσεις –να φτάσει στις προεδρικές εκλογές με τη συμφωνία σε εκκρεμότητα. Ο Γκίκας Χαρδούβελης, από την άλλη, επιμένει ότι δεν υπάρχει άλλο σενάριο από αυτό της συμφωνίας με τους εταίρους μας και ότι η κοινωνία θα μπορούσε να δεχθεί μια δύσκολη λύση, αλλά όχι μια ρήξη.

Πότε προβλέπεται να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση;

Αγνωστο. Το ΔΝΤ θεωρεί αδύνατον να προλάβουμε έως τις 8 Δεκεμβρίου, η Κομισιόν –τυπικά τουλάχιστον –λέει ότι εξακολουθεί να δουλεύει για το Plan Α. Ο Χαρδούβελης είπε χθες ότι είναι θέμα πολιτικής βούλησης.