Τους κρουνούς του φθηνού χρήματος άνοιξε ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, ο οποίος χθες έριξε το βασικό επιτόκιο του ευρώ στο ιστορικό χαμηλό επίπεδο 0,15%, αλλά και επέβαλε ποινή – μέσω αρνητικού επιτοκίου – στις τράπεζες που «παρκάρουν» τα διαθέσιμά τους στην ΕΚΤ.

Παράλληλα, με στόχο την τόνωση της ανάπτυξης αλλά και την αντιμετώπιση του αποπληθωρισμού στην ευρωζώνη, ο Σούπερ Μάριο ανακοίνωσε ότι θα θέσει σε εφαρμογή δύο νέες πράξεις αναχρηματοδότησης τραπεζών, ύψους 400 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο και τον Νοέμβριο, μέσω των οποίων θα προσφέρει στοχευμένη ρευστότητα σε επιχειρήσεις. Επίσης ότι προετοιμάζεται για αγορές ενυπόθηκων τιτλοποιημένων δανείων, μέτρο το οποίο αναμένεται να δώσει σημαντική ανάσα στις τράπεζες του ευρωπαϊκού Νότου.

Επιπλέον, ο κ. Ντράγκι τόνισε ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να δράσει με πρόσθετα μέτρα αν χρειαστεί, ενημερώνοντας παράλληλα τις αγορές ότι τα χαμηλά επιτόκια «ήρθαν για να μείνουν», παρότι ο ίδιος θεωρεί ότι δεν βλέπει αποπληθωρισμό αλλά ήπια ανάκαμψη.

ΑΝΑΣΑ ΣΕ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ. Το πακέτο μέτρων Ντράγκι δίνει (μικρή) ανάσα σε εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά με χρέη σε κυμαινόμενο επιτόκιο, που εξαρτάται από την ΕΚΤ. Κυρίως όμως δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την επιστροφή της ρευστότητας στις τράπεζες και μέσω αυτών στις επιχειρήσεις, κυρίως του ευρωπαϊκού Νότου.

Οπως ανέφερε κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης συνέντευξης Τύπου ο κ. Ντράγκι οι εν λόγω αποφάσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές, ενώ υπογράμμισε ότι το Συμβούλιο της ΕΚΤ είναι αποφασισμένο να προχωρήσει σε όποια ενέργεια χρειαστεί, εντός της δικαιοδοσίας της, για να διατηρήσει τη σταθερότητα των τιμών.

Οι αγορές πάντως ενώ αρχικά υποδέχθηκαν πολύ θετικά τα μέτρα Ντράγκι, στη συνέχεια απώλεσαν τον ενθουσιασμό τους με τους επενδυτές να εκτιμούν ότι η ΕΚΤ κρατά τα βαριά χαρτιά της κλειστά περιμένοντας να δει πώς θα αποδώσουν τα συγκεκριμένα μέτρα.

Ενδοσυνεδριακά ο δείκτης Dax στη Γερμανία έφτασε σε νέο ιστορικό υψηλό ξεπερνώντας τις 10.000 μονάδες, ενώ σε ιστορικά υψηλά επίπεδα κινείται και ο δείκτης Dow Jones στις ΗΠΑ. Αντίστοιχα το ευρώ, ενώ αρχικά υποχώρησε σημαντικά κατά τη διάρκεια της ανακοίνωσης των μέτρων, στη συνέχεια επέστρεψε σε θετικό έδαφος, δίνοντας το σήμα ότι οι αγορές περίμεναν κάτι παραπάνω από τον Σούπερ Μάριο. Το ελληνικό Χρηματιστήριο πάντως αποτίμησε ιδιαίτερα θετικά τα μέτρα, καθώς ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με κέρδη 2,79% για να διαμορφωθεί στις 1.285,97 μονάδες.

Τι σημαίνουν τα μέτρα. Αναλυτικά, η μείωση του βασικού επιτοκίου του ευρώ στο 0,15% από 0,25% δίνει μικρή ανάσα στα νοικοκυριά που έχουν χρέη σε κυμαινόμενο επιτόκιο, το οποίο εξαρτάται από την ΕΚΤ. Μεγαλύτερα είναι τα οφέλη για τις τράπεζες, καθώς το κόστος δανεισμού από την ΕΚΤ μειώνεται περαιτέρω.

Η κίνηση αυτή συνδυάζεται με τα προγράμματα παροχής ρευστότητας (LTRO’s), τα οποία θα συνοδεύονται από πρόσθετες προϋποθέσεις ώστε να διασφαλιστεί ότι τα χρήματα αυτά θα καταλήξουν στην πραγματική οικονομία και δεν θα μείνουν στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι τα χρήματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για τη χρηματοδότηση επιχειρηματικών δανείων, ενώ σε περίπτωση κατά την οποία οι τράπεζες δεν πληρούν τις προϋποθέσεις που θα θέσει η ΕΚΤ θα υποχρεωθούν να επιστρέψουν τα χρήματα το 2016, δύο χρόνια νωρίτερα δηλαδή από την ημερομηνία λήξης του προγράμματος, το 2018.

Εξάλλου, το γεγονός ότι πρώτη φορά στην ιστορία της η ΕΚΤ επιβάλλει αρνητικά επιτόκια στις τράπεζες που καταθέτουν σε αυτή την υπερβάλλουσα ρευστότητά τους λειτουργεί ως κίνητρο ώστε να πέσουν περισσότερα χρήματα στην αγορά. Και αυτό γιατί μέχρι πρότινος πολλά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα επέλεγαν να δώσουν τη ρευστότητά τους στην ΕΚΤ ακόμη και με μηδενικά επιτόκια, αντί να δώσουν δάνεια, φοβούμενα τις επισφάλειες.

Τέλος, το γεγονός ότι η ΕΚΤ ανακοίνωσε πως προετοιμάζεται για αγορές ενυπόθηκων τιτλοποιημένων δανείων (ABS) δείχνει ότι υπάρχουν και άλλα μέτρα στη φαρέτρα του κορυφαίου ευρωτραπεζίτη.