Το γεωπολιτικό τοπίο, που χαρακτηρίζεται από αστάθεια και αβεβαιότητα, συνεχίζει να επηρεάζει όλους σχεδόν τους κλάδους της διεθνούς ναυτιλίας, με την αγορά των δεξαμενοπλοίων ακόμα περισσότερο, λόγω της μεγάλης σημασίας του πετρελαίου στη διεθνή οικονομία. Ωστόσο τις τελευταίες ημέρες και μετά την εκεχειρία Ισραήλ – Ιράν τα ασφάλιστρα πολέμου όπως και οι ναύλοι δεξαμενοπλοίων έχουν μειωθεί σημαντικά.
Τα ασφάλιστρα του κινδύνου πολέμου στην περιοχή του Κόλπου έχουν μειωθεί από το 0,5% σε χαμηλότερα επίπεδα, όπως και οι ναύλοι των υπερδεξαμενοπλοίων (VLCC). Ο ναύλος για το ταξίδι 270.000 τόνων από τον Κόλπο της Μέσης Ανατολής προς την Κίνα (TD3C) έχει χάσει όλα τα πρόσφατα κέρδη που έφτασαν μέχρι και τα 100.000 δολάρια την ημέρα και έπεσαν σύμφωνα με το Baltic Exchange στα 35.281 δολάρια την ημέρα.
Πέρα από τις άμεσες επιπτώσεις στην αγορά, αυτή η σύγκρουση «στέλνει» ένα σαφές μήνυμα στην παγκόσμια αγορά, σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο Γιάννης Παργανάς, αναλυτής του ναυλομεσιτικού οίκου Intermodal. «Η γεωπολιτική μεταβλητότητα μεταφράζεται άμεσα σε αυξημένο κόστος, μειωμένη διαθεσιμότητα και μεγαλύτερη εξάρτηση από λιγότερο επισφαλείς προορισμούς και πηγές».
Η ιστορία έχει επανειλημμένα δείξει, από το αραβικό εμπάργκο πετρελαίου του 1973, μέσω του πολέμου Ιράν – Ιράκ και των σχετικών συγκρούσεων με δεξαμενόπλοια στη δεκαετία του 1980, έως τον πόλεμο του Κόλπου του 1990-1991 που προκλήθηκε από την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ, ότι η ενεργειακή ασφάλεια παραμένει επισφαλώς εξαρτημένη από τη γεωπολιτική ισορροπία μιας περιοχής επιρρεπούς σε αστάθεια, επισημαίνει ο ναυλομεσιτικός οίκος.
Κοιτώντας προς το μέλλον θα ήταν συνετό για τις χώρες που εισάγουν πετρέλαιο να υιοθετήσουν μια ευρύτερη στρατηγική διαφοροποίησης των πηγών εφοδιασμού τους, μειώνοντας την υπερβολική εξάρτηση από τη Μέση Ανατολή. Αναδυόμενες και καθιερωμένες περιφερειακές αγορές, όπως η Δυτική Αφρική, η Βραζιλία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Νορβηγία, παρουσιάζουν πιο σταθερές εναλλακτικές λύσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση της έκθεσης σε γεωπολιτικούς κινδύνους.
Η κρίση στη Μέση Ανατολή παραμένει ένας παράγοντας αβεβαιότητας για τη διεθνή αγορά πετρελαίου και δεξαμενοπλοίων, καθώς περίπου το 25% του ιρανικού ΑΕΠ βασίζεται στις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου – το μεγαλύτερο μέρος των οποίων περνά από τα Στενά του Ορμούζ. Επιπλέον, βασικοί σύμμαχοι του Ιράν, όπως το Κατάρ και η Κίνα, εξαρτώνται σε τεράστιο βαθμό από τη διέλευση φορτίων LNG και πετρελαίου από την περιοχή. Το Κατάρ εξάγει σχεδόν το 21% του παγκόσμιου LNG μέσω Ορμούζ, ενώ η Κίνα λαμβάνει σχεδόν το 25% των εισαγωγών LNG της από εκεί. Η Κίνα πάντως σύμφωνα με τον Παργανά είχε ήδη προετοιμαστεί για διακοπή ροών, με πάνω από 1 δισεκατομμύριο βαρέλια πετρελαίου σε αποθέματα και στόλο υπερδεξαμενοπλοίων (VLCC), εκτός του Κόλπου.
