Η αντιγραφή οργίαζε στα ΑΕΙ πολύ πριν εξελιχθεί η τεχνολογία και γίνει κοινό κτήμα η τεχνητή νοημοσύνη. Ανέκαθεν αφορούσε δύο τομείς: τη διεξαγωγή των εξετάσεων και τη συγγραφή εργασιών (σεμιναριακών, διπλωματικών, μεταπτυχιακών Α’ κύκλου, ακόμη και διδακτορικών διατριβών). Ηδη από τη δεκαετία του 1990 το Τμήμα στο οποίο υπηρέτησα είχε εντάξει στον κανονισμό του πρόβλεψη για τιμωρία της αντιγραφής με αποκλεισμό από τις εξετάσεις έως και δύο εξάμηνα. Ανάλογη ρύθμιση εντάχθηκε αργότερα στον κανονισμό του Πανεπιστημίου Κρήτης. Οσο για τη μάστιγα των καταλήψεων, η Γ.Σ. του Τμήματος αποφάσισε στις αρχές του 1990, με αφορμή μια μακροχρόνια κατάληψη, να χαθεί εκείνο το εξάμηνο. Το αποτέλεσμα ήταν ότι για την επόμενη δεκαετία το νοσηρό αυτό φαινόμενο δεν επαναλήφθηκε.

Ως λύση στο πρόβλημα που δημιούργησαν οι καταλήψεις, ο υπουργός Παιδείας εισηγήθηκε να γίνουν οι εξετάσεις διαδικτυακά και η Σύνοδος των Πρυτάνεων αποδέχτηκε ομόφωνα την πρότασή του. Υπάρχουν όμως σύλλογοι ΔΕΠ, Τμήματα, ακόμη και Πανεπιστήμια, όπως των Πατρών, που αντιδρούν σε αυτή την επιλογή. Και έχουν απόλυτο δίκιο. Η αυστηρή επιτήρηση στην αίθουσα και το αμφιθέατρο αποτρέπει ή περιορίζει στο ελάχιστο την αντιγραφή. Αλλά στις διαδικτυακές εξετάσεις, όπου μπορεί να γίνει χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και προσφυγή σε κάθε είδους βοήθεια, αυτό είναι πρακτικά αδύνατο, κυρίως εάν οι εξετάσεις είναι γραπτές. Εκτός αν ο εξετάζων έχει πρόσβαση σε κάμερα στον χώρο όπου βρίσκεται ο εξεταζόμενος. Φανταστείτε τι θα γινόταν αν οι διδάσκοντες πρόβαλλαν αυτή την απαίτηση.

Δεν μπορώ να γνωρίζω τι συνέβαινε στο Τμήμα Πληροφορικής από το οποίο αποφοίτησε ο υπουργός Παιδείας το 2005. Από το βιογραφικό του προκύπτει ότι δεν έχει διδάξει σε ελληνικό πανεπιστήμιο. Ως απόφοιτος του MIT πρέπει να θυμάται όμως πόσο αυστηρά τιμωρείται η αντιγραφή στα αμερικανικά ΑΕΙ, είτε αφορά τους φοιτητές είτε αφορά τους καθηγητές.

Αν έχω τη σωστή πληροφόρηση, δεν φαίνεται να τον απασχόλησε δημόσια το ενδεχόμενο, ή μάλλον η βεβαιότητα, οι επικείμενες εξετάσεις να καταλήξουν σε παρωδία. Το κριτήριο που φαίνεται ότι επικράτησε και όσον αφορά το υπουργείο Παιδείας και όσον αφορά τους Πρυτάνεις, που έχουν κάθε λόγο να θέλουν να καλύψουν τις συνέπειες της αδράνειάς τους σχετικά με τις καταλήψεις, ήταν το δημοφιλέστατο δόγμα που επιβάλλει «να μη χάνεται το εξάμηνο» κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες και για οποιοδήποτε λόγο, παρόλο που η μη διεξαγωγή μίας εξεταστικής δεν συνεπάγεται απώλεια του εξαμήνου.

Τώρα μάλιστα το υπουργείο Παιδείας θεωρεί τη διαδικτυακή εξέταση «υποχρεωτική», ενώ βρήκε ευκαιρία να παρέμβει και η εισαγγελία, όχι κατά της παραβίασης του αδιάβλητου των εξετάσεων αλλά εναντίον αυτών που το υπερασπίζονται! Πώς είναι δυνατόν το αδιάβλητο των πανελλαδικών εξετάσεων να θεωρείται ιερή παρακαταθήκη και αντίθετα οι θεσμικοί παράγοντες να στηρίζουν με όλες τις δυνάμεις τους τις διαβλητές διαδικτυακές πανεπιστημιακές εξετάσεις;

Καλές είναι οι συνεργασίες με ξένα ΑΕΙ, καλή είναι η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, αλλά όσο ο τύπος θα συνεχίσει να μετράει περισσότερο από την ουσία θα κάνουμε και πάλι «μια τρύπα στο νερό», όπως δηλαδή συμβαίνει γενικά με τις μεταρρυθμίσεις στην ελληνική εκπαίδευση.

Ο Μιχαήλ Πασχάλης είναι ομότιμος καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης