Τα 100χρονα μιας έχθρας

Το 2022 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη δημοσίευση της Waste Land του T.S. Eliot. Με το ποίημα αυτό, μικρογραφία έπους, συρραφή θραυσμάτων όπου φαίνονται οι ραφές, η ραψ-ωδική παράδοση (που έχει στη ρίζα της πάντα τη ραφή) εισήλθε με δραματικό τρόπο στον αιμοδιψή και γι’ αυτό πάντα τόσο διψασμένο 20ό αιώνα. Είναι ένα έπος-μινιατούρα, το τραγούδι μιας χώρας όπου κυριαρχεί η ανομβρία και η αγονία: σε αυτή την -κατά Σεφέρη- Ερημη Χώρα έχουνε σωθεί τα νερά και τίποτα δε φυτρώνει. Η γη είναι άγονη –Αγονη Γη τη μετέφρασε ο Χάρης Βλαβιανός-, αλλά όχι όπως οι Κυκλάδες! Είναι άγονη γιατί είναι κατεστραμμένη, γιατί έχει ερημωθεί. Πρόκειται για μια αγονία που έχει τη ρίζα της στην καταστροφή: «Δεν έχει εδώ νερό παρά μονάχα βράχια / […] Μόνο κόκκινα πρόσωπα βλοσυρά σαρκάζουν και γρυλίζουν / Μέσα απ’ τις πόρτες ξεροσκασμένων λασποκάλυβων / […] Ποιες είναι αυτές οι κουκουλωμένες ορδές που μερμηγκιάζουν / Πάνω σ’ ατέλειωτους κάμπους, σκοντάφτοντας στη σκασμένη γη / Ζωσμένες από τον ορίζοντα το χαμηλό μονάχα / Ποια είναι η πολιτεία πέρα απ’ τα βουνά / Σκάζει, ξαναγεννιέται, ανατινάζεται μες στο μενεξεδένιο αέρα / Πύργοι πέφτουν… (μετάφραση Σεφέρη, 1936, με κάποιες τροποποιήσεις).