Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Ο ξυλοδαρμός καθηγητή στην ΑΣΟΕΕ επανέφερε στη δημόσια συζήτηση το πρόβλημα της βίας στα πανεπιστήμια. Η θητεία μου στην Προεδρία της Νομικής Σχολής και στην Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Αθηνών μού επιτρέπει ορισμένες διαπιστώσεις και συμπεράσματα. Η βία στα ΑΕΙ εκδηλώνεται συνήθως ως αυθαίρετη είσοδος και κατάληψη πανεπιστημιακού χώρου, που μερικές φορές μονιμοποιείται ως ανέλεγκτο «στέκι», με βανδαλισμούς, συμπεριλαμβανομένων παράνομων αφισοκολλήσεων με προσβλητικό ή και απειλητικό περιεχόμενο, με υλικές καταστροφές, με βιαιοπραγίες εις βάρος μεμονωμένων ατόμων, φοιτητών ή καθηγητών. Η βία είναι «εσωτερική», π.χ. για φοιτητικούς ή γενικότερους κοινωνικοπολιτικούς λόγους, αλλά και «εισαγόμενη», υποκινούμενη από εκείνους που εκμεταλλεύονται το πανεπιστημιακό «άσυλο», π.χ. για διακίνηση παράνομων εμπορικών ειδών ή ναρκωτικών. Βιαιότητες διαπράττουν ορισμένοι φοιτητές, αλλά και εξωπανεπιστημιακοί. Η βία αυτή ενδημεί διαθέτοντας βαθιές ρίζες και, παρότι περιστασιακή, προκαλεί διαρκή διαταραχή εγκαθιστώντας αίσθηση γενικότερης απειλής. Πώς θα αντιμετωπιστεί το διαβρωτικό αυτό φαινόμενο;
1. Η βία στα πανεπιστήμια δεν αποτελεί αποσπασματικό, μεμονωμένο, φαινόμενο, αλλά έκφανση της γενικότερης βίας που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία και ειδικότερα προέκταση της βίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ιδίως στα λύκεια. Από εκεί πρέπει να αρχίσει η αντιμετώπιση.
2. Οι χώροι σε κατάληψη πρέπει αμέσως να ανακτηθούν. Ορισμένοι αποτελούν καταφύγιο ή και εφαλτήριο παρανομιών. Οι πρυτάνεις πρέπει να παραδώσουν στην πολιτεία αναλυτικό κατάλογό τους και εάν μέσα σε συγκεκριμένη προθεσμία δεν τους εκκενώσουν, οφείλουν να ζητήσουν κρατική επέμβαση, διαφορετικά πρέπει να φέρουν προσωπική ευθύνη.
3. Χρειάζεται συστηματική περιφρούρηση για πλήρως ελεγχόμενη είσοδο, από Ειδικό Σώμα Πανεπιστημιακών Φυλάκων, κατά το πρότυπο πολλών μεγάλων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, όχι όμως Αστυνομία. Εχω εξηγήσει αναλυτικά το γιατί. Αν η Αστυνομία μπορούσε να προλάβει τη βία στα πανεπιστήμια, αυτό θα το είχε ήδη επιτύχει και στην υπόλοιπη κοινωνία. Η Αστυνομία πρέπει να εισέρχεται όταν τελείται αδίκημα.
4. Η πολιτεία οφείλει να διαθέσει αμέσως τα σημαντικά υλικά μέσα για τον πλήρη εξοπλισμό ασφάλειας που απαιτείται, όπως επισκευή των μανδρών, φωτισμός των εξωτερικών χώρων, κυκλώματα παρακολούθησης και συναγερμού, θύρες και παραθυρόφυλλα ασφαλείας.
5. Η πολιτεία πρέπει να οργανώσει συστηματική μόνιμη περιφρούρηση των γύρω από τα πανεπιστήμια χώρων, ώστε να διασφαλίζεται η νομιμότητα στον πλησιόχωρο.
6. Πρέπει να επιβάλλονται συστηματικά εις βάρος των βιαιοπραγούντων οι δέουσες πειθαρχικές κυρώσεις με ενεργοποίηση των πειθαρχικών συμβουλίων.
7. Πρέπει οι πρυτάνεις να αναζητούν συστηματικά την οικονομική ευθύνη των βανδαλιστών, με καταλογισμό τους σε περίπτωση παράλειψής τους.
8. Πρέπει να τεθεί τέλος στη χαλάρωση των σπουδών με επαναφορά του πανεπιστημιακού έτους, όπως σε όλο τον κόσμο. Οποιος αποτυγχάνει στο τέλος κάθε έτους, το επαναλαμβάνει μία φορά και έπειτα απομακρύνεται. Ειδική ρύθμιση χρειάζεται για τους αποδεδειγμένα εργαζομένους και τους ασθενείς. Χρειάζεται αποσυμφόρηση από τους αργόσχολους περιστασιακούς.
Η επίλυση του προβλήματος είναι σύνθετη και μακρόχρονη. Χωρίς όμως βούληση των πανεπιστημιακών και της πολιτείας, δεν μπορεί να ξεκινήσει. Γι' αυτό η κατάσταση μέχρι σήμερα λιμνάζει.
Ο Θεόδωρος Φορτσάκης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών, πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Προαγωγής Ανθρωπιστικής Παιδείας
