Βαθιές είναι οι συνέπειες της δεύτερης καραντίνας στους πολίτες της χώρας, καθώς έχει χαθεί - σε σύγκριση με την πρώτη περίοδο του «Μένουμε Σπίτι» - το αίσθημα της προσωρινότητας που τροφοδοτούσε την προσδοκία ότι τα πράγματα θα αλλάξουν προς το καλύτερο. Η ανασφάλεια αλλά και η κατήφεια που σκεπάζει την επικράτεια, εξαιτίας και των αυξημένων θανάτων, δημιουργούν ένα ασφυκτικό πλαίσιο που στερεί το απαραίτητο ψυχολογικό... οξυγόνο από μεγάλη μερίδα πολιτών.
Η πενταψήφια τηλεφωνική γραμμή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης 10306 για τις επιπτώσεις της Covid-19 (που δέχθηκε το πρώτο τηλεφώνημα τον περασμένο Απρίλιο και έως και σήμερα έχει δεχθεί περισσότερες από 107.000 κλήσεις) λειτουργεί όπως ο καθρέφτης που αντανακλά την ψυχολογική κούραση των Ελλήνων.
Οι ψυχολόγοι της Γραμμής σήμερα, στις νέες συνθήκες lockdown, απαντούν κατά κανόνα σε κλήσεις πολιτών που εκφράζουν άγχος και φόβο για τον κορωνοϊό (78%), ανασφάλεια για το αύριο σε οικονομικό και προσωπικό επίπεδο (72%) και αίσθημα απομόνωσης (60%).
Παράλληλα και σύμφωνα με τους ειδικούς, την ψυχή των Ελλήνων διαποτίζει πλέον και η έντονη λύπη για τους θανάτους που στοιχειώνουν την καθημερινότητά μας. «Η οργή, η αγωνία και η ανησυχία είναι επίσης συχνά συναισθήματα που εκφράζονται από τους ανθρώπους που καλούν, όμως όλα αυτά τα νιώθουν τόσο μπερδεμένα που χρειάζονται βοήθεια για να ξεδιαλύνουν την απροσδιόριστη αυτή ανησυχία και ένταση που βιώνουν», εξηγεί στα «ΝΕΑ» η ψυχολόγος Μαρία Ντεβέ, που συμμετέχει από την πρώτη στιγμή στη Γραμμή.
Και προσθέτει: «Σε αρκετά πάλι τηλεφωνήματα κυριαρχεί η ενοχή - άνθρωποι που ανησυχούν μήπως μέσα από τις πράξεις τους ή τις απροσεξίες κινδυνεύσουν οι ίδιοι ή τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Αλλοι, πάλι, αναζητούν πρακτικές συμβουλές και επιλογές, ώστε να νιώσουν ότι παίρνουν πίσω τον έλεγχο της ζωής τους».
Και μπορεί οι πλέον πληγωμένοι και σε ψυχολογικό επίπεδο να είναι οι ηλικιωμένοι πολίτες, καθώς «για λόγους προστασίας στερούνται περισσότερα, όπως την επαφή με τα νεότερα μέλη της οικογενείας, τα εγγόνια, τη συντροφιά με συνομηλίκους τους, την επαφή με την κοινότητα», παρ' όλα αυτά στη Γραμμή απευθύνονται άνθρωποι κάθε ηλικίας. «Η πανδημία αφήνει το αποτύπωμά της σε όλους ανεξαιρέτως» αναφέρει η Μαρία Ντεβέ.
Η βαθύτερη ματιά της στην ανθρώπινη ψυχή την κάνει να αναλογίζεται τα θεμελιώδη που στερούνται οι άνθρωποι εν μέσω πανδημίας. «Πλήττεται η κοινωνική μας διάσταση, η επαφή και η αίσθηση του μοιράσματος. Είναι σαν να αφαιρούν από τον άνθρωπο τη λαλιά του», διαπιστώνει η ειδικός. Και εύχεται αυτή η πρωτόγνωρη συνθήκη «να απομυθοποίησε τον ρόλο του ψυχολόγου, φέρνοντας πιο κοντά τους πολίτες στο να λάβουν υποστήριξη στο μέλλον», καταλήγοντας ότι αυτό θα είναι ένα κέρδος.
Πύλη εισόδου για το σύστημα ψυχικής υγείας.
Ηδη, άλλωστε, το 10306 λειτουργεί και ως πύλη εισόδου στο σύστημα ψυχικής υγείας, καθώς οι έμπειροι ψυχολόγοι που στελεχώνουν τη Γραμμή αξιολογούν τις ανάγκες όσων καλούν και συνεπώς όταν διαπιστώνουν ότι ένα τηλεφώνημα δεν αρκεί για να τους ανακουφίσει παραπέμπονται σε εξειδικευμένες υπηρεσίες.
Οι ειδικοί δέχονται έως και σήμερα πολλά αιτήματα διαχείρισης ψυχιατρικών ζητημάτων και συνήθους άγχους και καταθλίψεων, που συχνά δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω μιας κλήσης. Παράλληλα, αυξανόμενα είναι και τα κοινωνικά αιτήματα για επιδόματα ανεργίας και επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης, που αποτυπώνουν την ανασφάλεια που έχει φωλιάσει στις παραγωγικές ηλικίες, «μουδιάζοντας» τα όνειρα των νεαρότερων.
Σημειώνεται ότι την επιστημονική ευθύνη της Γραμμής έχει η Α' Πανεπιστημιακή Κλινική του Αιγινήτειου, παρέχοντας εξειδικευμένες οδηγίες και εποπτεία, ενώ τη διοικητική υποστήριξη, τον συντονισμό και τη λειτουργική ευθύνη έχει η Ομοσπονδία ΑΡΓΩ. Τη Γραμμή υποστηρίζει θεσμικά και οικονομικά το υπουργείο Υγείας και την εποπτεύει ως καθ' ύλην αρμόδια η υφυπουργός Ζωή Ράπτη, η οποία πρόσφατα ενίσχυσε το προσωπικό με την πρόσληψη 14 μόνιμων ψυχολόγων.
Νέα γραµµή για στήριξη ασθενών
Εν τω μεταξύ και όπως λέει στα «ΝΕΑ» ο υπεύθυνος για τη Γραμμή Ψυχολογικής Στήριξης και πρόεδρος της Ομοσπονδίας ΑΡΓΩ, Μενέλαος Θεοδωρουλάκης, από την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να λειτουργήσει μία ακόμη τηλεφωνική υπηρεσία για την ψυχολογική στήριξη ασθενών με λοίμωξη Covid-19 αλλά και των συγγενών τους.
Και προσθέτει: «Η νέα αυτή επιλογή θα απαντήσει σε μία ακόμη ανάγκη των πολιτών, ενώ παράλληλα θα αποτελέσει τον προθάλαμο για ένταξη στο πρόγραμμα Απομόνωση Χωρίς Μοναξιά».
Ειδικότερα, στο πρόγραμμα που υλοποιεί η Α' Ψυχιατρική Κλινική, σε συνεργασία με την τηλεφωνική γραμμή 10306 και την Ομοσπονδία ΑΡΓΩ, συμμετέχουν ειδικοί της ψυχικής υγείας που μπορούν να παρέχουν σταθερή ψυχολογική στήριξη μέσω τηλεδιάσκεψης σε νοσούντες από την πανδημία που αναζητούν βοήθεια σε αυτή τη δύσκολη στιγμή της ζωής τους, αλλά και στα αγαπημένα τους πρόσωπα που δυσκολεύονται να διαχειριστούν την πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας κυριαρχούσε ο φόβος: Σε ποσοστό 90% ο φόβος για τον ιό, 85,7% ο φόβος για την καραντίνα και 44,5% για την οικονομία. Παράλληλα, έντονα ήταν και τα συναισθήματα λύπης (58,2%), αιφνιδιασμού (43%) και θυμού (42,8%).
Το άνοιγμα της κοινωνίας λειτούργησε, όπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία, ως «βάλσαμο» καθώς τα αρνητικά συναισθήματα υποχώρησαν. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι τα ποσοστά του φόβου είχαν φθίνουσα πορεία και διαμορφώθηκαν στα τέλη Μαΐου σε: 54,6% ο φόβος για τον ιό, 72,8% ο φόβος για την καραντίνα και 30% για την οικονομία.
