Oταν τα κλισέ (δεν) λένε αλήθεια

Γιώργος Καπουτζίδης,

ηθοποιός, σεναριογράφος

Ο πελάτης έχει πάντα δίκιο

Ενα κλισέ που θεωρώ ότι δεν μπορεί να λέει την αλήθεια είναι το «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο». Οχι, ο πελάτης δεν έχει σχεδόν ποτέ δίκιο. Δεν μπορεί να έχει δίκιο γιατί δεν ξέρει τη δουλειά που κάνεις. Απλώς δεν του το λες γιατί δεν θέλεις να τον χάσεις από πελάτη. Εγώ το κατάλαβα το μακρινό 2001 που δούλευα ως σερβιτόρος σε καφετέρια. Εκτοτε το έχω ενστερνιστεί και είμαι βέβαιος πως ο πελάτης δεν μπορεί να έχει δίκιο πάντα.

Χρήστος Χρυσόπουλος,

συγγραφέας

Χρόνια πολλά, να ζήσεις, να σε χαιρόμαστε

Ακούγοντας ολημερίς την εν λόγω ευχή στις δεκατέσσερις κάθε Δεκέμβρη, επιθυμώ να επισημάνω ότι σε βάθος χρόνου, όπως επικαλείται η κοινότοπος ρήση, κανείς μας δεν θα ζήσει – αυτό είναι μάλλον σίγουρο. Καθώς, μάλιστα, τα χρόνια επισωρεύονται, η ευχετήριος συνάρτηση ισχύει αντιστρόφως: η ζωή μειώνεται. Πέραν τούτου, αναρωτιέμαι: και γιατί να μην καταργήσουμε ολότελα τα γενέθλια; Εν πρώτοις, θα σταματήσουμε να μεγαλώνουμε, εν συνεχεία, εκείνη την ημέρα θα τρώμε λιγότερο, θα πέφτουμε για ύπνο νωρίτερα, θα γλιτώσουμε ένα σωρό έξοδα, θα ξεχάσουμε όλους εκείνους που θέλουμε να ξεχάσουμε και μας τηλεφωνούν ακατάλληλες ώρες με τυπικές ευχές, και θα μας ξεχάσουν και εκείνοι. Επίσης, όχι άλλο ατέλειωτο πλύσιμο πιάτων… Λοιπόν, ας καταργηθεί η γενέθλιος επέτειος, και – επιτέλους – ας καταργηθεί και αυτή η απαίσια εφαρμογή υπενθύμισης στο Facebook. #no_more_birthdays.

Σοφία Φιλιππίδου,

ηθοποιός, σκηνοθέτρια

Οποιος πρόλαβε τον Κύριο είδε

Εμένα με καθόρισαν δύο κλισέ- παροιμίες: το δημώδες «αγάλι-αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι» και το βιβλικό «όποιος πρόλαβε τον Κύριο είδε», επειδή ως παιδί φτωχών γονιών με προσφυγικές καταβολές έμαθα – και λόγω κλασικής παιδείας – πως η άγουρη νεότητα οφείλει με υπομονή και επιμονή να ωριμάσει για να γεμίσει με γλυκούς χυμούς κι ενώ ωρίμαζα αγάλι- αγάλι με έτρωγε το σκουλήκι να βλέπω από μακριά τον Κύριο με τα «δώρα»: θέσεις, αναθέσεις, επιχορηγήσεις, βραβεία, επαίνους, και να σκοτώνονται στα υπουργεία, στις δημόσιες υπηρεσίες και στις εφημερίδες ποιος θα βγει φωτογραφία με τον Κύριο! Και ρωτώ: Μπορεί ένας ορμητικός και ταλαντούχος νέος να αναλώνεται στη συνάφεια με τους σπουδαίους της αγοράς – χωρίς να τρελαθεί – για να πετύχει τους στόχους του; Και μπορεί ο ίδιος νέος να αναλώνει το ταλέντο, την καλλιέργεια και την ευγένειά του για να αποδείξει την αξία του χωρίς να πέσει σε μελαγχολία; Την απάντηση την ξέρει το σκουλήκι!

Κατερίνα Βρανά,

stand up κωµικός

Εφαγες τον γάιδαρο και σου ‘μεινε η ουρά

Ενα ρητό που με εκνευρίζει είναι το «Εφαγες τον γάιδαρο και σου ‘μεινε η ουρά». Γιατί να θες να φας την ουρά όταν έχεις φάει όλον τον υπόλοιπο γάιδαρο; Εχω σκάσει. Δεν αντέχω να φάω και την ουρά. Και πόσο μεγάλη είναι αυτή η ουρά; Πόσο φουντωτή είναι στο τέλος; Και πού ξέρεις εσύ από πού άρχισα να τρώω τον γάιδαρο; Σπάνια τρώει κανείς την ουρά. Από όλα τα μέρη του ζώου αυτό που τρως το λιγότερο είναι η ουρά. Ακόμα και στα λουκάνικα που μπαίνει ό,τι μέρος του ζώου φαντάζεσαι, δεν μπαίνει η ουρά. Πιστεύω ότι είναι καλύτερα να λέμε «έφαγες τη χωριάτικη και σου ‘μεινε η παπάρα». Μμμ, παπάρα. Μιαμ, μιαμ, μιαμ.

Το άλλο που με βγάζει από τα ρούχα μου είναι το «Θες και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο». Ποιος ταΐζει πίτα το σκυλί του; Και τι πίτα; Αμα έχει κρεμμύδι, θα το σκοτώσεις το καημένο. Δώσ’ του σκυλοτροφή κι έτσι έχεις και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο. Ευελιξία θέλει. Αυτό το ρητό δεν ισχύει. Επίσης, πιστεύω ότι είναι ένα πολύ αρνητικό ρητό. Δοκίμασε εσύ να έχεις και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο κι αν πετύχεις θα σε ακολουθήσουμε όλοι. Ποιοι είμαστε εμείς να σταθούμε εμπόδιο στα όνειρά σου;

Δημήτρης Αντωνίτσης,

εικαστικός

Απ’ όλα τα μυρωδικά, κάλλιο μυρίζει η μάνα

Μια από τις πιο λοξές παροιμίες των σχολικών μου χρόνων ήταν το «Απ’ όλα τα μυρωδικά, κάλλιο μυρίζει η μάνα». Πολύ αργότερα, ξεπερνώντας το οιδιπόδειο της παραπάνω φράσης έμαθα ότι οι οσμές αντιστέκονται στην εκλογικευμένη κατηγοριοποίησή τους, αντίθετα με τις εικόνες ή τους ήχους. Η φυσικο-χημική προσέγγιση των οσμών το επιτρέπει, αν και οι πληροφορίες που δίνει για τη φύση του κόσμου είναι θεωρητικές. Η αίσθηση της όσφρησης πραγματοποιεί άμεσα βιοχημική ανάλυση και αξιολόγηση του οσφραινόμενου αντικειμένου (έμβιου ή πράγματος). Προσφέρει άμεση στιγμιαία κατανόηση αυτού.

Αλλωστε «Smell it First!» παρότρυναν τα προχό μπλουζάκια για κλάμπινγκ στην μπουτίκ της Pat Fields στη Νέα Υόρκη. Από την αρχαιότητα οι φιλόσοφοι συμφωνούσαν με την ιδέα ότι η αίσθηση της όσφρησης συνδέει τον άνθρωπο με το ζωικό βασίλειο, αν και λιγότερο προικισμένος από τα ζώα σε αυτό το σημείο. Η όσφρηση παρουσιάζεται ως αρχαϊκό κατάλοιπο του ζώου στον άνθρωπο. Ισως αυτό ακριβώς κέντρισε το ενδιαφέρον του Nietsche. Η «μύτη» γίνεται όργανο της γνώσης. Το μόνο που επιτρέπει να ξεπεράσουμε τις φιλοσοφικές και ηθικές προλήψεις και να κατανοήσουμε τον κόσμο ως είναι. Στο «Ιδού ο άνθρωπος» δηλώνει: «Η ιδιοφυΐα μου βρίσκεται στα ρουθούνια μου», φράση που χρησιμοποίησα στον πρόλογο έκθεσης του Hydra School Projects μαζί μ’ ένα αρωματικό μανδηλάκι μιας χρήσης.

Αλέξης Κυριτσόπουλος, ζωγράφος

Tω πάθει μάθος

Κατά σύμπτωση είχα αρχίσει να διαβάζω την «Ορέστεια» του Αισχύλου επειδή αναφέρθηκε σε αυτό το έργο ο φίλος Στέλιος Ράμφος σε μια από τη σειρά διαλέξεων με θέμα την Ιστορία της Φιλοσοφίας (που δίνει στο Ιδρυμα Θεοχαράκη), όταν μου τηλεφώνησε η Μαίρη Αδαμοπούλου από «ΤΑ ΝΕΑ». Οπότε ήμουν σχεδόν έτοιμος να απαντήσω. «Τω πάθει μάθος» του Αισχύλου, παθός – μαθός που λέμε τη σήμερον. Να λοιπόν μια αρχαία παροιμία – κλισέ που λέτε – που διαψεύδεται δυστυχώς μονίμως. Δεν θέλω να σας αραδιάσω παραδείγματα. Στα προσωπικά ή στα κοινωνικά, ο καθένας ας σκεφτεί· ο νοών νοείτω. Να άλλη μία διαψευσμένη αλήθεια. Κανένας νοών δεν… νοείτω που θα έλεγε και ο συγχωρεμένος ο Ρασούλης. Πιάσ’ τ’ αβγό και κούρευ’ το που λέμε στα δύσκολα. Αυτό αντιθέτως ο καθένας μπορεί να το κάνει διότι παθός ξεπαθός το κουρεύουμε καθημερινώς.

Αντώνης Νικολής,

συγγραφέας

Οι άντρες και τα… παντελόνια τους

Οι άντρες που τιμούν τα παντελόνια τους, μ’ άλλα λόγια ο αντρισμός υπονοούμενος ως αρετή. Πρόκειται για μετωνυμία: το περιέχον «τα παντελόνια» αντί του περιεχόμενου «ο αντρισμός». Γιατί δεν αμφισβητεί κανείς τον αντρισμό των αρχαίων που φόραγαν χιτώνες ίσαμε ψηλά στους μηρούς ούτε των συμπολεμιστών του Κολοκοτρώνη με τις πλισέ φουστανέλες – υπάρχει άλλωστε και η χαριτωμένη διαφήμιση με τους Σκωτσέζους που σηκώνουν απειλητικά κι αποκαλυπτικά τα κιλτ τους. Το πράγμα δεν σηκώνει πολλή σοβαρότητα. Είναι αρετή ο αντρισμός; Προφανώς, όταν οι άντρες έχουν να επιτελέσουν ένα καθαρά αντρικό χρέος. Να πολεμήσουν, ας πούμε, όσο ο πόλεμος προϋπέθετε τους δυνάμει πιο αναπτυγμένους αντρικούς μυς. Ακόμη και τότε, ωστόσο, στους «Θεών Διαλόγους» του Λουκιανού, ο Δίας υπερασπίζεται τον γιο του τον Διόνυσο, ο οποίος, καίτοι «θηλυμίτρης» και«αβρότερος των γυναικών» (παρόλο που ντύνεται γυναικεία και είναι μαλακότερος απ’ τις γυναίκες), προέλασε νικηφόρα ώς την Ινδία. Ή να θυμηθούμε εκείνον τον στρατάρχη του Χίτλερ που είχε μόνιμα βαμμένα κόκκινα τα νύχια των ποδιών του μέσα στ’ άρβυλα; Ο αντρισμός συγκαταλέγεται στις έννοιες που καθημερινά φυραίνουν σε περιεχόμενο.Ξέρω τρανς γυναίκες, ντόμπρες, με απαράμιλλη γενναιότητα κι όποια άλλη στερεότυπη αντρική αρετή, και που άκουσον άκουσον καν δεν συζητούν να στερηθούν το πέος τους!

Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης, συγγραφέας

Οταν θέλεις κάτι πολύ, όλο το σύμπαν συνωμοτεί για να το καταφέρεις

Κάθε συγγραφέας, άρα και ο τρανός Paolo Coehlo, έχει δικαίωμα να εκφέρει οποιαδήποτε κοσμοθεωρία τον εκφράζει, ώς και τη μεγαλύτερη μπαρούφα, αλλά ας έχουν οι αναγνώστες τη σύνεση να μην τα παίρνουν όλα τοις μετρητοίς. Κανένας Θεός, κανένα σύμπαν δεν είναι υποχρεωμένο να κάνει τα χατίρια στον κακομαθημένο θνητό που χτυπάει το πόδι του και φωνάζει: ΘΕΛΩ, ΘΕΛΩ, ΘΕΛΩ! Φυσικά και είναι ωραίο να έχουμε επιθυμίες. Γιατί κάνουν τη ζωή μας πιο διασκεδαστική και ενδεχομένως να γινόμαστε και καλύτεροι άνθρωποι μοχθώντας να τις πραγματώσουμε. Ομως το σύμπαν δεν έχει καμιά σχέση με τούτο. Ή, ακόμα κι αν έχει, θα συμβαίνει με έναν τρόπο εντελώς ακατανόητο για την πεπερασμένη μας νόηση. Καλύτερα λοιπόν να κάνουμε εμείς όσα πρέπει. Εδώ, στη Γη. Και από μεταφυσική σκοπιά να το δεις, δεν καταλαβαίνω σε τι βοηθά να γραπώνεις τη μοίρα σου από τον λαιμό και στραγγαλίζοντάς τη να απαιτείς, ντε και καλά, να εκπληρώσει τα όνειρά σου. Σάμπως θα συγκινηθεί; Για να μιλήσω προσωπικά. Τα ωραιότερα πράγματα στη ζωή μου ήρθαν όταν ουδόλως το περίμενα ή φανταζόμουν. Αντιθέτως, όσα κυνήγησα με λύσσα πέρασαν από δίπλα μου και δεν μου ρίξαν βλέφαρο. Οταν θέλεις κάτι πολύ, όλο το σύμπαν συνωμοτεί για να το καταφέρεις.

Γιώργος Χατζηπαύλου,

stand up κωµικός

Απλά μην το σκέφτεσαι, μια ιδέα είναι όλα

Ολοι έχουμε έναν φίλο που στη δύσκολη στιγμή μάς έχει δώσει την απόλυτη λύση σε όλα. Οποιο κι αν είναι το πρόβλημα απλά μην το σκέφτεσαι! Μάλλον έτσι το πρόβλημα θα παρεξηγηθεί και θα φύγει να πάει σε κάποιον που θα το εκτιμά και θα το σκέφτεται. Οσοι επαναλαμβάνουν τη φράση «μια ιδέα είναι όλα» απλά δεν έχουν ιδέα. Διότι οι ιδέες βρίσκονται στο μυαλό και δύσκολα βγαίνουν από εκεί. Ειδικά αν είναι στο μυαλό άλλων αλλά αφορούν εσένα. Αν για παράδειγμα σταματήσω να πληρώνω την Εφορία γιατί έδιωξα την ιδέα αυτή, η Εφορία θα έχει μια άλλη ιδέα που λέγεται πρόστιμο. Την οποία επίσης μπορώ να μη σκέφτομαι αλλά η επόμενη ιδέα της είναι η ποινική δίωξη κι εκείνοι που τη σκέφτηκαν τη θεωρούν εξαιρετική. Μπορείς πάντα βέβαια να φωνάξεις τον φίλο σου την ώρα της κατάσχεσης για να εξηγήσει ότι «μια ιδέα είναι όλα», αλλά θα αναρωτιέσαι αν το λέει σ’ εκείνους ή σ’ εσένα.

Θεόφιλος Τραμπούλης,

επιμελητής τέχνης

Η Μακεδονία είναι ελληνική

Ο Λεόν Μπλουά, ο σπουδαίος γάλλος στυλίστας που την υστεροφημία του έβλαψε ανεπανόρθωτα η απύλωτη ελευθεροστομία του και η στράτευσή του στον καθολικισμό, εξέδωσε το 1902 την «Εξήγηση των κοινών τόπων», ένα λεξικό που φιλοδοξούσε να «καταφέρει, τι όνειρο!, να κάνει τον Αστό να βουβαθεί για πάντα». Κομψότερη από το συγγενές «Λεξικό των κοινών τόπων» του Φλομπέρ, που καταδείκνυε τη ρηχότητα και την υποκρισία πίσω από τις στερεότυπες εκφράσεις των μικρόνοων ανθρώπων, η «Εξήγηση» του Μπλουά αναρωτιόταν αντίθετα: «Τι θα συνέβαινε αν μπορούσαμε να αποδείξουμε πως το ένα ή το άλλο προαιώνιο κλισέ που χρησιμοποιεί ο Αστός αντιστοιχεί σε μια θεϊκή Αλήθεια, έχει τη δύναμη να συνθλίψει κόσμους και να πυροδοτήσει ανηλεείς καταστροφές;». Ο πραγματικός Αστός, «δηλαδή ο άνθρωπος που δεν κάνει καμία χρήση της ικανότητας της σκέψης και ζει ή μοιάζει να ζει χωρίς ούτε μια μέρα να του έκρουσε την πόρτα η ανάγκη να κατανοήσει οτιδήποτε, ο αυθεντικός Αστός είναι περιορισμένος σε μια γλώσσα που αποτελείται από ελάχιστες προτάσεις […] Τι τρόμος θα κυρίευε τον ταβερνιάρη ή τον κοσμηματοπώλη, τον φαρμακοποιό ή τον εργολάβο αν αίφνης αντιλαμβάνονταν πως, δίχως να το γνωρίζουν, αρθρώνουν λόγια από τα οποία αναβλύζουν σύμπαντα; […] Aκόμη κι οι πιο κούφιοι αστοί είναι, εν αγνοία τους, δεινοί προφήτες και δεν μπορούν να ανοίξουν το στόμα τους χωρίς να δονηθούν τ’ αστέρια και να διαφανεί η Αβυσσος των Φώτων μέσα από τις καταβόθρες της Βλακείας τους». Τι φως Αληθείας καταυγάζει λοιπόν εκατόν είκοσι χρόνια μετά από τους ίδιους κοινούς τόπους για τους οποίους έγραψε ο Μπλουά, η σιωπή είναι χρυσός και προστατεύω την τιμή της οικογένειάς μου, δεν υπάρχει χαρά δίχως πόνο και ζούμε μονάχα μία φορά, σκοτώνω την ώρα μου και δυστυχώς δεν έχω ψιλά, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα και σας μιλώ σαν φίλος, δες και την άλλη πλευρά: αυτή την αντιθεολογική παρότρυνση που απευθύνουν στον συνομιλητή τους οι δογματικοί και ανέντιμοι άνθρωποι για να τον εγκλωβίσουν και να ασκήσει ο ίδιος στον εαυτό του τη βία της μεταστροφής του, οι ίδιοι που κάθε φορά στηλιτεύουν την κατάρρευση της ηπιότητας και της σύνεσης μόνο και μόνο για να συδαυλίσουν τα πάθη και να δουν τους άλλους να σπαράζονται από τη διχόνοια που προκάλεσαν. Ή για να πάμε σε κάτι επίκαιρο, ναι, η Μακεδονία είναι ελληνική, αυτή η ζοφερή κοιλάδα βίας και φθόνου, διάσπαρτη από πνιγηρές πόλεις και μισαλλόδοξους λεβέντες, δεν θα μπορούσε παρά να είναι σάρκα από τη σάρκα της Ελλάδας, του σαρκοβόρου και φοβισμένου αδηφάγου φαντάσματος που λάμπει στα γκροτέσκα πρόσωπα όσων με κάθε δίκιο επαναλαμβάνουν αυτή την τρομερή ταυτολογία: η Μακεδονία είναι πράγματι ελληνική.

Παυλίνα Βουλγαράκη,

ερμηνεύτρια

Κι ο άγιος φοβέρα θέλει

Αυτή η παροιμία μου φαίνεται εκ φύσεως παράλογη και κάπως ειρωνική. Ο «άγιος» ως έννοια υποδηλώνει κάτι υπερβατικό, ενώ η πρώτη υπέρβαση για τον άνθρωπο είναι η υπέρβαση του φόβου που αποτελεί την πιο απλοϊκή αδυναμία της ανθρώπινης φύσης. Την πιο κοινωνικά αποδεκτή μορφής παράνοιας. Φοβόμαστε κάτι που υποθέτουμε ότι θα συμβεί αλλά δεν το ξέρουμε. Φοβίζουμε κάποιον ως προς τι; Ο σεβασμός δεν εκβιάζεται… εμπνέεται. Ετσι κι αλλιώς, ο φόβος λειτουργεί κατασταλτικά σε κάθε είδους έμπνευση κι ελεύθερη έκφραση, στην καλύτερη περίπτωση ωθεί τους ανθρώπους να δρουν απλώς και μόνο διεκπεραιωτικά. Οπότε δεν αξίζει καν να μπει κανείς στη διαδικασία της «φοβέρας». Οσο καταχωρείται αυτή η φράση μέσα μας μαθαίνουμε να υποτιμούμε την έμπνευση και το κίνητρο που δίνει στους γύρω μας το αντίθετο του φόβου, δηλαδή η θετική παρότρυνση. Αν μπορούσα θα καταργούσα αυτή την παροιμία και θα την αντικαθιστούσα με κάποια που να έκανε σαφές ότι ο σεβασμός κερδίζεται. Κι ότι σε σχέση με τη δημιουργικότητα και τις ικανότητές μας η φαντασία είναι το κλειδί, πιο σημαντική από τη γνώση, που είναι πάντα περιορισμένη. Η φαντασία περικυκλώνει τον κόσμο.

ΔΕΚΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΤΟ «ΜΥΣΤΙΚΟ» (ΕΚΔ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ) ΜΕ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΓΡΑΦΟΥΝ ΓΙΑ ΤΑ «ΠΡΟΣΩΠΑ» ΜΙΚΡΟΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΚΛΙΣΕ

Αλεξάνδρα Κωνσταντιδέλλη

Ο,τι δεν σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό

Είναι γεγονός πως ο κανονιοβολισμός δεν σκότωσε τον Πιερ. Είχε φροντίσει άλλωστε να φορέσει κράνος πριν μπει στο μεγάλο κανόνι. Ηταν ζωντανός όταν η τοπική εφημερίδα έγραψε: «Ο Πιερ Ντερουά έγινε το πρώτο ανθρώπινο βλήμα στον νομό μας!». Βέβαια δεν μπόρεσε να κρατήσει την εφημερίδα στα χέρια του διότι ήταν και τα δύο σπασμένα. Ούτε και να χαμογελάσει που το όνομά του ήταν στο πρωτοσέλιδο μπόρεσε, καθώς τα μισά του δόντια είχαν σπάσει. Και τον τίτλο δεν τον διάβασε· τα μάτια του ήταν τόσο πρησμένα που είχαν κλείσει. Το σημαντικό ήταν πως η εφημερίδα έγραφε το όνομά του. Και αν συνερχόταν από το κώμα, θα χαιρόταν πολύ γι’ αυτό.

Χριστίνα Ντούση

Οταν θέλεις κάτι πάρα πολύ, το σύμπαν συνωμοτεί για να το αποκτήσεις

«Οταν θέλεις κάτι πάρα πολύ, το σύμπαν συνωμοτεί για να το αποκτήσεις» μου είπε η Λίλα φτύνοντας ένα κουκούτσι κερασιού. Καθόμασταν στην κουπαστή της σκάλας και τα πόδια μας κουνιούνταν πέρα δώθε. Θέμα συζήτησης οι ερωτικοί μας καημοί. Ημασταν είκοσι πέντε, παντελώς ανίδεες περί τη ζωή, αλλά νομίζαμε ότι ήμασταν ήδη σοφές. «Λες;» τη ρώτησα με ελπίδα. Πράγματι, το σύμπαν συνωμότησε και μία εβδομάδα μετά έπεσα πάνω στον Πέτρο, που έψαχνε κάτι σημειώσεις. Λόγω της περίφημης συμπαντικής συνωμοσίας τις είχα εγώ. Από τη μια κοσμική μηχανορραφία στην άλλη, βρέθηκα παντρεμένη με τρία κουτσούβελα ήδη στα είκοσι οκτώ μου. Στα τριάντα μου το σύμπαν είχε κάνει με κακεντρέχεια μια στροφή ως προς το είδος της συνωμοσίας του και εγώ είχα ένα κέρατο σε μέγεθος χαυλιόδοντα και ένα φρέσκο διαζύγιο. Η δεκαετία του ’90 έχει περάσει προ πολλού και ο Κοέλιο δεν είναι πια της μόδας, αλλά εγώ πάντα προσέχω τι εύχομαι.

Γιολάντα Γραμματικάκη

Η ζωή είναι μικρή

Από μικρή προβληματιζόμουν με δύο μεγέθη. Το δικό μου και της ζωής. Οταν ήμουν μικρή, η ζωή μού φαινόταν πολύ μεγάλη, δεν περνούσαν οι μέρες μέχρι το Σαββατοκύριακο, δεν περνούσαν οι μήνες μέχρι το καλοκαίρι, δεν περνούσαν τα χρόνια μέχρι να τελειώσει το σχολείο. Η ζωή ήταν αιώνια. Δυστυχώς.

Μεγάλωνα όμως, και ο χρόνος λιγόστευε. Επρεπε να τελειώσω το πανεπιστήμιο στην ώρα του για ν’ αρχίσω να δουλεύω, να προλάβω να κάνω καριέρα πριν παντρευτώ, αλλά και να μην πολυαργήσω να παντρευτώ για να κάνω παιδιά νέα, ώστε να έχω αντοχές να τα μεγαλώσω. Για να προλάβω να τα καμαρώσω να σπουδάζουν και να παντρεύονται και να βοηθήσω στο μεγάλωμα των εγγονιών μου, να μην είμαι χούφταλο. Οσο μεγάλωνα, η ζωή γινόταν όλο και μικρότερη. Δυστυχώς. Και καθώς προχωρούσε η ζωή, τα παιδιά μου μεγάλωναν και σπούδαζαν και έφευγαν από το σπίτι. Εκαναν οικογένειες και παιδιά και τα παιδιά τους μεγάλωναν κι αυτά. Εγώ γέρασα, έχασα τον άντρα μου και οι φίλες μου γέρασαν κι αυτές και δεν βγαίναμε πλέον.

Η ζωή άρχισε πάλι να μου φαίνεται μεγάλη, ατελείωτη. Και για πρώτη φορά το μέγεθός της συμβάδιζε με το δικό μου. Δυστυχώς.

Μυρτώ Σεϊζάνη

Μέχρι να παντρευτείς θα γιάνει

Επεσε από την κούνια που είχε βάλει ο παππούς στην αυλή για τα γεννέθλιά της, όταν έκλεισε τα τέσσερα. Της άρεσε να παίρνει φόρα και να ορμάει μπροστά, σαν να πετούσε πάνω από τις στέγες του χωριού. Το χτύπημα δεν φάνηκε σοβαρό, αλλά της άφησε ένα σημάδι σαν αυλάκι στο μάγουλο. «Μέχρι να παντρευτείς θα γιάνει» τής είπε η γιαγιά. Δεν έγιανε όμως ούτε στα δώδεκα που άρχισε να την ενδιαφέρει, ούτε στα είκοσι που ο χειρουργός στην Αθήνα τής είπε ότι άργησε και τώρα πια δεν διορθώνεται. Δεν παντρεύτηκε κι έτσι δεν έμαθε αν η ουλή θα έφευγε ποτέ.

Δήμητρα Λουκά

Η περιέργεια σκότωσε τη γάτα

«Από παιδί ήμουν φιλοπερίεργος, μητέρα. Μόνο που εσύ δεν έμπαινες στον κόπο να μου απαντάς. Καμιά φορά από κούραση, άλλοτε από αμηχανία. Οπως τότε που σε ρώτησα γεμάτος απορία: «Τι έχει μέσα αυτό το σακουλάκι που κρέμεται κάτω από το πουλί μου, μαμά;». Εσύ κοκκίνισες, μου πέταξες ένα «η περιέργεια σκότωσε τη γάτα» κι εγώ φοβήθηκα ότι αν συνεχίσω τις ερωτήσεις μπορεί να σκοτωθεί ο γάτος μας ο Τόμπι. Ετσι εσύ ξεμπέρδεψες μια για πάντα από τις ερωτήσεις μου κι εγώ το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να διοχετεύσω όλη μου την περιέργεια στη φαντασία.

Σε ευχαριστώ μητέρα».

[Απόσπασμα από άγνωστη επιστολή του Αλμπερτ Αϊνστάιν στη μητέρα του].

Εύη Μυλωνάκη

Τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς

Σε διαφήμιση του σαπουνιού Pears από τον 19ο αιώνα, ένα μαύρο παιδάκι πλένεται με Pears και γίνεται λευκό. Αυτό μπορεί ν’ ακούγεται ξεπερασμένο αλλά το 2017 η Dove παρήγαγε μια παρόμοια διαφήμιση: μια μαύρη γυναίκα πλένεται με Dove και γίνεται νέα και λευκή. Η εταιρεία ζήτησε συγγνώμη, αλλά το μήνυμα παραμένει το ίδιο.

Με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες να κατακλύζουν τη χώρα μας και τους ανεγκέφαλους να μιλούν ακόμη για ανωτερότητα της λευκής φυλής σε Ευρώπη και Αμερική, δεν είναι ν’ απορεί κανείς με τη διαφήμιση της Dove. Στόχος του 2019: να γράψω με σπρέι έξω απ’ τα γραφεία της Χρυσής Αυγής: God is Black!

Γιάννης Γορανίτης

Οποιος χάνει στα χαρτιά, κερδίζει στην αγάπη

Παίζουμε κούκο μονό. Ασος, οκτώ στο χέρι. Οκτώ, εφτά, άσος κάτω. Η καρδιά μου επιταχύνει, το πρόσωπο ανέκφραστο. Poker face που λένε. Κι άλλος άσος. Φουλ. Γίναμε. Τόσους μήνες χάνω, τώρα θα ρεφάρω. Πάσο ο Θοδωρής κι ο Γιώργος, «μέσα» ο ψηλός. Τελευταίο φύλλο, εφτά. Τσεκούρι που λένε. «Ρέστα» ο ψηλός. Μπλοφάρει. Σπρώχνω όλες τις μάρκες μου απολαμβάνοντας τη ζεστή αίσθηση της τσόχας. Ο ψηλός ατάραχος πετάει άλλα δύο τσεκούρια στο τραπέζι. Καρέ. Δεν μπλόφαρε. Ο Θοδωρής πασχίζει να αποφορτίσει την ατμόσφαιρα: «Οποιος χάνει στα χαρτιά, κερδίζει…». Αρκεί ένα βλέμμα για να εγκαταλείψει την προσπάθεια. Φτάνω στο σπίτι ξημερώματα. Η Τζένη έχει το κλειδί από μέσα. Χτυπάω κουδούνι. «Πάλι έχασες;». «Οχι», ψελλίζω. Κοιτάει απ’ το ματάκι. Poker face. «Βάλε ένα πενηντάρικο κάτω απ’ την πόρτα». Κάνω ότι ψάχνω στο πορτοφόλι. «Εικοσάρικο, έστω;».

Κοιμήθηκα στο αυτοκίνητο. Το απόγευμα βρήκα κάτω από τον υαλοκαθαριστήρα την αίτηση διαζυγίου. Από τότε είμαι μόνος. Κούκος, που λένε. Και συνεχίζω να χάνω στα χαρτιά.

Ηλιάνα Κωτσίλα

Δεν υπάρχει δεν μπορώ, υπάρχει δεν θέλω

Αίσια έκβαση είχε η περιπέτεια του επτάχρονου Μιχάλη από την Καστοριά που καταλήφθηκε από την ιδέα πως μπορεί να γίνει σκύλος και μάλιστα ιπτάμενος.

Ολα ξεκίνησαν όταν οικείο πρόσωπο ανέφερε τη φράση «Δεν υπάρχει δεν μπορώ, υπάρχει δεν θέλω», παροτρύνοντάς τον να βελτιώσει τις σχολικές του επιδόσεις. Το αγόρι – που αρχικά εμφάνισε ήπια συμπτώματα όπως γαβγίσματα και αναίτιο χοροπηδητό – έφτασε στο σημείο να δαγκώσει την τετράχρονη αδερφή του. Η κατάσταση κλιμακώθηκε όταν επιχείρησε να πηδήξει από το παράθυρο με πρόθεση να απογειωθεί.

Κατόπιν παρέμβασης των ειδικών και με τη συμπαράσταση του οικογενειακού περιβάλλοντος, το παιδί έχει πια αφήσει πίσω του τις «σκυλίσιες μέρες». Σύμφωνα με πηγές, κλειδί για τη θεραπεία αποτέλεσε η ίδια γνωστή φράση. Για την ακρίβεια η συνεχής επανάληψή της, ώστε να ευθυγραμμιστούν τα «θέλω» του αγοριού με ευεργετικές δραστηριότητες, όπως η άοκνη μελέτη και ο πρωταθλητισμός.

Ο Μιχάλης απολαμβάνει πλέον τις χαρές της παιδικής ηλικίας, κατακτώντας μάλιστα πρόσφατα την τέταρτη θέση σε Πανελλήνιο Μαθηματικό Διαγωνισμό.

Ολγα Κοζάκου – Τσιάρα

Το ράσο δεν κάνει τον παπά

Δεν ήταν ράσο, αλλά μια μαύρη ιμιτασιόν γούνα, σαν αληθινή που έκανε δέκα ευρώ. Την αγόρασε από τον πάγκο της λαϊκής, στα μεταχειρισμένα.

Χώθηκε στη γούνα, χτένισε τα μαλλιά της, έβαλε κραγιόν και πήγε στο Hondοs ν’ αγοράσει μια φθηνή κολόνια. Κοιτάχτηκε στον καθρέφτη και δεν ήταν πια η μεσόκοπη ψιλικατζού, όπως έλεγε ο άντρας της. Η πωλήτρια της χαμογέλασε πλατιά και την οδήγησε στο τμήμα της Νina Ricci. «Αυτή θα ταίριαζε στο στυλ σας, κυρία μου», της είπε.

Ολοι γύρισαν και την κοίταξαν: είχε αρχίσει ξαφνικά κι αλλόκοτα να ψηλώνει, να ομορφαίνει και να μεταμορφώνεται σε σταρ του Χόλιγουντ.

Ευδοκία Κατσουρού

Το ψέμα έχει κοντά ποδάρια

Μετά το κατηχητικό της Κυριακής, περίσσευε πάντα χρόνος για την «ώρα της αλήθειας», την ανάκριση, δηλαδή, στην οποία μας υπέβαλε ο ιερέας για να μας εξαγνίσει από τα ψεύδη της εβδομάδας. Εμείς τα αγόρια είχαμε φτάσει στο σημείο να εφευρίσκουμε ψέματα για να τον εντυπωσιάζουμε. Εκείνος έλεγε πάντα «το ψέμα έχει κοντά ποδάρια» και μας άφηνε ελεύθερους.

Το μόνο ουσιαστικό ψέμα που δεν είχε αποκαλύψει κανένα αγόρι στον ιερέα ήταν ότι είχαμε βρει τρόπο να κρυφακούμε τις εξομολογήσεις των μεγάλων. Οταν ο Στάθης Πιτσίκουλας, διοικητής του αστυνομικού τμήματος της γειτονιάς μας, μπήκε στο εξομολογητήριο εκείνο το πρωί, ήμασταν στον κρυφό φωταγωγό. Στα πρώτα δέκα λεπτά της ακρόασης είχαμε χλωμιάσει. Ευχόμασταν κρυφά να ισχύει αυτό για τα κοντά ποδάρια της αλήθειας και να αποκαλυφθεί το πόσο κάθαρμα ήταν ο Πιτσίκουλας. Μάταια. Οταν όμως επέστρεψα, μετά τις σπουδές μου, τον βρήκα πιο κοντό: κομμένα και τα δύο του πόδια, από το γόνατο και κάτω. Σηψαιμία λόγω διαβήτη ήταν η επίσημη διάγνωση.