Πανταγιάς Γιώργος

Το πρώτο μεγάλο άλμα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ο μετασχηματισμός του από κόμμα διαμαρτυρίας σε κόμμα εξουσίας. Ως προϊόν της κρίσης επένδυσε σε αυτή, προκαλώντας τομή στο μεταπολιτευτικό σύστημα. Υποδαυλίζοντας τα άγρια ένστικτα τμήματος των πολιτών, κατέστησε τον λαϊκισμό κυρίαρχο πολιτικό ρεύμα, τροφοδοτώντας τις δεξαμενές του ανορθολογισμού. Το εκλογικό σώμα που τον ακολούθησε συνιστούσε συνονθύλευμα δυνάμεων […]

Στον πολιτικό στίβο οι πρωταγωνιστές δεν αξιολογούνται πάντα με αντικειμενικά κριτήρια. Κατά κανόνα είτε υπερτιμούνται είτε υποτιμούνται. Οι αυταρέσκειες, οι υποκειμενισμοί, οι σκοπιμότητες λειτουργούν σαν παραμορφωτικοί φακοί. Ετσι εξηγείται και το ότι οι γενικές κρίσεις δεν είναι συνήθως εύστοχες. Στην εγχώρια σκηνή υπήρξαν πολιτικοί που υποτιμήθηκαν ενώ άφησαν θετικό αποτύπωμα και έργο. Αντιθέτως, κάποιοι άλλοι […]

Τώρα που η περιπέτεια της κρίσης κλείνει τον κύκλο της, ένα νέο πολιτικό περιβάλλον αρχίζει να αποκρυσταλλώνεται. Βασικό χαρακτηριστικό του, ο διπολισμός. Δύο ισχυρά κοινωνικά και ιδεολογικά ρεύματα, από καιρό διαμορφωμένα, καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο φάσμα της πολιτικής. Η αντιστοίχισή τους με τις δυνάμεις που εκφράζουν δεν εδράζεται κατ’ ανάγκη στις διαιρέσεις του παρελθόντος. Στην πραγματικότητα, […]

Από τους βερμπαλισμούς και τις μεγαλοστομίες φαίνεται να περνάμε στον πραγματισμό και στον ορθολογισμό. Με άλλα λόγια, από την εφηβεία στην ωριμότητα. Εύλογα, η μετάβαση προκαλεί αμηχανία και αποσταθεροποιεί τις δυνάμεις που είχαν συμφιλιωθεί με τους φορμαλισμούς του παρελθόντος. Η αλλαγή στον τρόπο σκέψης και λειτουργίας αφυπνίζει αμυντικά αντανακλαστικά. Την ίδια ώρα δημιουργεί προϋποθέσεις για […]

Ο ανταγωνισμός στον πολιτικό στίβο είναι δύσκολη και απαιτητική υπόθεση για τους πρωταγωνιστές. Κατ’ αρχάς διεξάγεται με ιδιαίτερους κανόνες και παραδοχές. Το κυριότερο, δοκιμάζει τις αντοχές και την προσαρμοστικότητα των συμμετεχόντων. Καίριο ζήτημα αποτελεί η αρμονία με το περιβάλλον. Οποιος επιτυγχάνει τον συγκεκριμένο στόχο, έχει τη δυνατότητα να εκφράσει τις ανάγκες και απαιτήσεις της κάθε […]

Η κρίση δεν χτύπησε αλύπητα μόνο την οικονομία. Επληξε δραστικά και το πολιτικό σύστημα. Ανέτρεψε τις συντεταγμένες της μεταπολιτευτικής περιόδου. Η ανάδυση του ΣΥΡΙΖΑ και η καταβαράθρωση του ΠΑΣΟΚ ήταν οι θεατές πλευρές των μεγάλων μεταβολών. Στο γόνιμο έδαφος της χρεοκοπίας ο λαϊκισμός διαχύθηκε οριζοντίως. Προσωπικά κόμματα και κομματίδια ξεπήδησαν. Διάφοροι ηγετίσκοι επιχείρησαν να ικανοποιήσουν […]

Η ανατροπή της ευρωκάλπης συνιστά «μεγάλη τομή στη συνέχεια», για να θυμηθούμε τον Γκράμσι. Στην ουσία, επισφραγίζει το τέλος του κύκλου που άνοιξε με τη χρεοκοπία και την απαρχή ενός νέου. Κάθε εποχή εκφράζεται διαφορετικά. Την περίοδο της έκρηξης της κρίσης επικράτησαν τα αμυντικά αντανακλαστικά. Αποτέλεσμα, ο καταγγελτικός λόγος, η δημαγωγία, ο λαϊκισμός να βρουν […]

Στην εποχή της αποϊδεολογικοποίησης η πολιτική ταυτότητα δεν καθορίζεται από παλιούς φορμαλισμούς. Ούτε από τις υποκειμενικές θεωρήσεις του καθενός. Οι μεταβολές που συντελέστηκαν στη διεθνή σκηνή τις τελευταίες δεκαετίες ανέτρεψαν βεβαιότητες του παρελθόντος και έθεσαν νέα ζητήματα. Η ιστορική διαίρεση Δεξιά – Αριστερά αναμφίβολα έχει υποστεί ουσιαστικές διαφοροποιήσεις. Το ποιες δυνάμεις πρεσβεύουν τη συντήρηση και […]

Τον καπιταλισμό κάποτε ο Καρλ Μαρξ τον χαρακτήρισε ως το πιο επαναστατικό κοινωνικο-οικονομικό σύστημα, εξαιτίας της ικανότητάς του να προσαρμόζεται. Η προσαρμογή στη ζώσα πραγματικότητα είναι καίριο κριτήριο για να αντιληφθούμε και να ερμηνεύσουμε τις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες. Μολονότι η παραδοχή αυτή είναι αυτονόητη, δεν σημαίνει ότι υιοθετείται. Η περιπέτεια της κρίσης ήταν αποκαλυπτική. Αφενός έπληξε […]

Στην εγχώρια πολιτική σκηνή ο ρόλος του ηγέτη είναι καταλυτικός. Είτε γιατί τα κόμματα είναι αρχηγικά. Είτε διότι οι επικεφαλής τους τα επισκιάζουν. Η ανθεκτικότητα και η κυριαρχία τους εξαρτώνται πρωτίστως από τον παράγοντα ηγεσία. Αλλωστε, τα υπάρχοντα σχήματα – μικρά, μεγάλα -, κάθε άλλο παρά ελκυστικά είναι. Μετατράπηκαν σε αποστεωμένους μηχανισμούς. Αποτελούν φθαρμένα και απαξιωμένα […]

Το προεκλογικό σκηνικό αρχίζει να στήνεται. Οι πρωταγωνιστές προετοιμάζονται για τον ρόλο τους. Οι επικείμενες εκλογές, όποτε κι αν γίνουν, θα είναι μάχη για δύο. Τσίπρας και Μητσοτάκης, ανατοποθετούμενοι στο νέο περιβάλλον, αποκρυσταλλώνουν τη στρατηγική τους. Μελετώντας τις τάσεις της κοινής γνώμης, διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για την κεφαλαιοποίηση των εκλογικών τους στόχων. Ο Πρωθυπουργός αισθάνεται […]

Διαδεδομένη είναι η αντίληψη εντός και εκτός συνόρων ότι πλέον στην πολιτική δεν υπάρχουν ηγέτες. Το έλλειμμα προσωπικοτήτων με ισχυρό ηγετικό διαμέτρημα αποτελεί αντικείμενο ευρείας συζήτησης σε Ευρώπη και Αμερική. Οι εκτιμήσεις που διατυπώνονται συγκλίνουν στην άποψη ότι η όξυνση των προβλημάτων σε πολλές χώρες οφείλεται στην απουσία άξιων ηγεσιών. Μάλιστα, αρκετοί συγκρίνουν τον Κολ, […]