Ο «βάτραχος του γαλαξία», ένα από τα πιο σπάνια και εντυπωσιακά αμφίβια του πλανήτη, φαίνεται πως έχει εξαφανιστεί από γνωστό σημείο στο τροπικό δάσος της Κεράλα στην Ινδία, προκαλώντας ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα. Το μικροσκοπικό αυτό είδος, με μαύρο σώμα και λαμπερά μπλε στίγματα που θυμίζουν έναστρο ουρανό, θεωρείται μοναδικό στον κόσμο, καθώς αποτελεί το μόνο μέλος της οικογένειάς του και έναν εξελικτικό κλάδο ανεκτίμητης αξίας.
Ο ερευνητής Rajkumar K P, συνεργάτης της Ζωολογικής Εταιρείας του Λονδίνου, εντόπισε το 2020 επτά άτομα του είδους Melanobatrachus indicus να ζουν κάτω από έναν μεγάλο πεσμένο κορμό στο δάσος των Δυτικών Γκατ. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας δεν μπόρεσε να επιστρέψει στην περιοχή, και όταν το έκανε, το θέαμα ήταν σοκαριστικό: ο κορμός είχε σπάσει, η βλάστηση είχε καταστραφεί και οι βάτραχοι είχαν εξαφανιστεί.
Αρχικά υπήρξαν υποψίες για φυσικούς θηρευτές, όμως σύντομα αποδείχθηκε ότι η ζημιά δεν θα μπορούσε να έχει προκληθεί από ζώα. Μαρτυρίες ιχνηλατών της περιοχής έδειξαν προς μια διαφορετική κατεύθυνση: ομάδες φωτογράφων φύσης φέρονται να αναποδογύριζαν κορμούς και να κατέστρεφαν μικροβιότοπους αναζητώντας το σπάνιο είδος για εντυπωσιακές λήψεις.
Σύμφωνα με τις καταγγελίες, όταν οι φωτογράφοι εντόπιζαν το ζώο, το έπιαναν με γυμνά χέρια, το μετέφεραν σε «πιο όμορφα» σημεία και το κρατούσαν ακίνητο για φωτογράφιση. Η πρακτική αυτή αποδείχθηκε μοιραία, καθώς οι βάτραχοι αναπνέουν μέσα από το δέρμα τους και είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στο άγγιγμα, στις χημικές ουσίες και στο στρες.
Ένας ιχνηλάτης ανέφερε ότι τουλάχιστον δύο βάτραχοι πέθαναν μετά από παρατεταμένο χειρισμό για φωτογραφίες. Έκτοτε, παρά τις επανειλημμένες έρευνες, δεν εντοπίστηκε κανένας άλλος βάτραχος στο σημείο.
Ο κίνδυνος του «τουρισμού εικόνας»
Η υπόθεση φέρνει στο φως ένα ευρύτερο πρόβλημα: τον ανεξέλεγκτο «τουρισμό εικόνας», όπου η επιθυμία για μια σπάνια φωτογραφία υπερισχύει της προστασίας της φύσης. Παρότι οι δασικές αρχές προσπαθούν να περιορίσουν τέτοιες δραστηριότητες, υπάρχουν καταγγελίες ότι ορισμένοι φωτογράφοι εξασφαλίζουν πρόσβαση μέσω πολιτικών ή άλλων ισχυρών διασυνδέσεων.
Ένα ανεπανόρθωτο πλήγμα στη βιοποικιλότητα
Για τους επιστήμονες, η απώλεια ενός τέτοιου είδους δεν είναι απλώς τοπική. Σημαίνει την εξαφάνιση ενός μοναδικού κομματιού της εξελικτικής ιστορίας της Γης. Όπως επισημαίνουν, η προστασία δεν αφορά μόνο τα μεγάλα και «χαρισματικά» ζώα, αλλά και τα μικρά, σχεδόν αόρατα πλάσματα που κρατούν ζωντανή τη βιοποικιλότητα.
Η ιστορία των «μαγικών» βατράχων λειτουργεί ως σκληρή υπενθύμιση: ακόμη και ο θαυμασμός, όταν δεν συνοδεύεται από σεβασμό, μπορεί να αποβεί καταστροφικός.