Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε σε μία από τις πιο εκτεταμένες ενέργειες των τελευταίων ετών, εφαρμόζοντας την διαδικασία επί παραβάσει κατά σχεδόν όλων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης – πλην της Τσεχίας – για καθυστερήσεις στην ενσωμάτωση της αναθεωρημένης Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση και των νέων κανόνων για τα «ενοποιημένα μητρώα» .
Η Πράγα είναι η μόνη πρωτεύουσα, που ολοκλήρωσε εγκαίρως τη μεταφορά της Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, ενώ οι υπόλοιπες χώρες έλαβαν προειδοποιητικές επιστολές με προθεσμία δύο μηνών για συμμόρφωση.
Η Οδηγία, που αναθεωρήθηκε το 2023, προβλέπει μείωση κατά 11,7% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας έως το 2030, με βάση τις προβλέψεις του 2020. Επιβάλλει επίσης στον δημόσιο τομέα υποχρέωση μείωσης της κατανάλωσης κατά 1,9% ετησίως και ανακαίνιση τουλάχιστον 3% των δημόσιων κτιρίων κάθε χρόνο. Παράλληλα, τα κράτη-μέλη οφείλουν να εξασφαλίσουν ότι τα data centers υποβάλλουν λεπτομερή στοιχεία για την ενεργειακή τους απόδοση, μια απαίτηση, που αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολη στην εφαρμογή της.
Αν οι απαντήσεις των κρατών δεν ικανοποιήσουν τις Βρυξέλλες, η Κομισιόν μπορεί να εκδώσει αιτιολογημένη γνώμη – το τελευταίο βήμα πριν από ενδεχόμενη παραπομπή στο Δικαστήριο της Ε.Ε.
Δεύτερο μέτωπο για τα βιοκαύσιμα
Την ίδια ημέρα, η Επιτροπή ξεκίνησε νέα διαδικασία επί παραβάσει κατά 15 κρατών-μελών, μεταξύ των οποίων και η Ισπανία, επειδή δεν υπέβαλαν εγκαίρως την επικαιροποιημένη λίστα πρώτων υλών για την παραγωγή βιοκαυσίμων και βιοαερίου. Η υποχρέωση αυτή απορρέει από την αναθεωρημένη Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, της οποίας η προθεσμία έληξε στις 14 Σεπτεμβρίου 2025.
Η λίστα περιλαμβάνει νέες, πιο βιώσιμες πρώτες ύλες, καθώς η Ε.Ε. επιδιώκει να περιορίσει τη χρήση συμβατικών βιοκαυσίμων, που επηρεάζουν τις καλλιέργειες τροφίμων και να ενισχύσει την πράσινη μετάβαση.
Παραβάσεις και στα χρηματοοικονομικά
Ένα τρίτο κύμα παραβάσεων αφορά την Ισπανία και ακόμη 12 χώρες, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Γερμανία και η Ολλανδία. Οι χώρες αυτές δεν ενσωμάτωσαν εγκαίρως τους νέους κανόνες για τα «ενοποιημένα μητρώα» στα χρηματοοικονομικά τους, τα οποία συγκεντρώνουν σε πραγματικό χρόνο στοιχεία τιμών και όγκου συναλλαγών από όλες τις ευρωπαϊκές αγορές.
Η πλήρης μεταφορά των κανόνων θεωρείται κρίσιμη για τη λειτουργία του συστήματος. Ωστόσο, η προθεσμία της 29ης Σεπτεμβρίου 2025 χάθηκε από 13 χώρες, γεγονός, που προκαλεί ανησυχία στις Βρυξέλλες.
Προθεσμία δύο μηνών και σαφές μήνυμα
Σε όλες τις περιπτώσεις, τα κράτη-μέλη έχουν πλέον δύο μήνες για να απαντήσουν και να προσαρμόσουν τη νομοθεσία τους. Αν η Επιτροπή κρίνει ότι δεν υπάρχει επαρκής πρόοδος, μπορεί να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο των διαδικασιών επί παραβάσει, το οποίο ενδέχεται να οδηγήσει σε παραπομπές στο Δικαστήριο της Ε.Ε. με χρηματικές κυρώσεις.
Σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση, που ήδη δοκιμάζεται από την ενεργειακή μετάβαση, την πράσινη βιομηχανική στρατηγική και τη ρύθμιση των αγορών, η τριπλή αυτή παρέμβαση δείχνει ότι οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να επιταχύνουν τον ρυθμό υλοποίησης των δεσμεύσεων. Το μήνυμα είναι σαφές: η εναρμόνιση με το κοινοτικό δίκαιο δεν αποτελεί πλέον τυπική διαδικασία, αλλά καθοριστικό εργαλείο για την αξιοπιστία και τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς.
