Το Αφγανιστάν χρειάζεται 128,8 εκατ. δολάρια για την αποκατάσταση κατοικιών, σχολείων και βασικών υποδομών στις σεισμόπληκτες ανατολικές επαρχίες, σύμφωνα με αξιολόγηση υπό τα Ηνωμένα Έθνη. Η έκθεση προειδοποιεί ότι η ανοικοδόμηση αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις εξαιτίας της μειωμένης διεθνούς στήριξης.
Η Κοινή Αξιολόγηση Αναγκών Ταχείας Ανάκαμψης (Joint Rapid Recovery Needs Assessment – JRRNA), που πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία της Παγκόσμιας Τράπεζας, της ΕΕ και της ADB, παρουσιάζει ένα τριετές σχέδιο για την ανασυγκρότηση κατοικιών και την αποκατάσταση υγειονομικών υποδομών, συστημάτων ύδρευσης και καλλιεργειών στις επαρχίες Κουνάρ, Νανγκαρχάρ και Λαγκμάν.
Η εκτίμηση αυτή έρχεται σε μια περίοδο όπου η διεθνής βοήθεια προς το Αφγανιστάν συρρικνώνεται. Τα Ηνωμένα Έθνη υπολογίζουν ότι φέτος απαιτούνται 3,2 δισ. δολάρια, ποσό που αναμένεται να παραμείνει ίδιο και το 2026, με λιγότερο από το ήμισυ να έχει εξασφαλιστεί.
«Οι σεισμόπληκτες κοινότητες υφίστανται ήδη πιέσεις λόγω της ξηρασίας, των μαζικών επιστροφών και της απότομης οικονομικής συρρίκνωσης», δήλωσε στο Reuters ο Στίβεν Ροντρίγκεζ, αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών στη χώρα. «Έχουν απομείνει πολύ περιορισμένες δυνατότητες για να αντιμετωπιστεί ένα ακόμα σοκ».
Εκπρόσωποι της κυβέρνησης των Ταλιμπάν και της αρχής διαχείρισης καταστροφών δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχόλιο.
Σοβαρές ζημιές και ανάγκες αποκατάστασης
Η JRRNA αναφέρει ότι οι σεισμοί προκάλεσαν ζημιές ύψους 86,6 εκατ. δολαρίων σε δέκα περιφέρειες, επηρεάζοντας 56.000 οικογένειες. Πάνω από 6.200 σπίτια κατέρρευσαν, 2.000 υπέστησαν σοβαρές ζημιές, ενώ 22 υγειονομικές εγκαταστάσεις και 80 σχολεία επλήγησαν. Ο συνολικός λογαριασμός για την πλήρη ανάκαμψη ανέρχεται σε 128,8 εκατ. δολάρια.
Η στέγαση αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση, με κόστος 54,9 εκατ. δολαρίων για την ανοικοδόμηση χιλιάδων κατοικιών. Η εκπαίδευση απαιτεί 14,9 εκατ. δολάρια, ενώ σημαντικά περισσότερα κονδύλια χρειάζονται για έργα ύδρευσης, άρδευσης και αγροτικών υποδομών.
Ανεπαρκής χρηματοδότηση και ανθρωπιστικές πιέσεις
Υπηρεσίες του ΟΗΕ έχουν προσφέρει σκηνές και μετρητά σε χιλιάδες οικογένειες, με σχεδόν 10.000 νοικοκυριά να χρειάζονται επειγόντως κατάλυμα και 7.700 ανθρώπους να παραμένουν εκτοπισμένους.
Ο Ροντρίγκεζ τόνισε ότι η παροχή βοήθειας καλύπτει μόνο τις άμεσες ανάγκες και πως χωρίς μακροπρόθεσμες επενδύσεις δεν μπορεί να εξασφαλιστεί βιώσιμη ανάκαμψη. Όπως είπε, σημαντικός δωρητής μείωσε τη χρηματοδότηση κατά 80–90 εκατ. δολάρια, γεγονός που θα οδηγήσει στο κλείσιμο άνω των 400 κέντρων υγείας το πρώτο εξάμηνο του 2025. Δεν διευκρίνισε ποιος είναι ο δωρητής αυτός.
Επιστροφές προσφύγων και κοινωνικές εντάσεις
Το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών σχεδιάζει να αναζητήσει 150 εκατ. δολάρια για έργα υποδομής, δημιουργία θέσεων εργασίας και στήριξη του ιδιωτικού τομέα την επόμενη χρονιά. Από αυτά, 43 εκατ. δολάρια προορίζονται για την επανένταξη προσφύγων, αν και δεν είναι σαφές πόσα θα συγκεντρωθούν τελικά.
Το Αφγανιστάν έχει δεχθεί μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο αναγκαστικές επιστροφές προσφύγων. Από το 2021, 4,3 έως 4,5 εκατ. Αφγανοί έχουν επιστρέψει, ενώ έως 4,2 εκατ. ακόμη ενδέχεται να επιστρέψουν από Ιράν και Πακιστάν, αν συνεχιστούν οι σημερινές πολιτικές.
«Η δυνατότητα απορρόφησης έχει ήδη ξεπεραστεί», προειδοποίησε ο Ροντρίγκεζ. Το 88% των επιστρεφόντων έχουν χρέη και μόλις το 4% διαθέτει σταθερή εργασία. Με 400.000 νέους να εισέρχονται κάθε χρόνο στην αγορά εργασίας, οι καθυστερήσεις στην ανοικοδόμηση ενδέχεται να εντείνουν τις κοινωνικές πιέσεις και να ενισχύσουν τη μετανάστευση προς το εξωτερικό.
