Ο Πιερ Κοτέ, από το Κεμπέκ, πάλευε επί χρόνια με την κατάθλιψη και τη μετατραυματική διαταραχή (PTSD), χωρίς να βρίσκει θεραπευτή μέσω του δημόσιου συστήματος. Αποφάσισε τότε να κάνει κάτι ασυνήθιστο: να δημιουργήσει μόνος του έναν AI θεραπευτή.
Το αποτέλεσμα ήταν το DrEllis.ai, ένα ψηφιακό εργαλείο ψυχικής υγείας που σχεδίασε το 2023 χρησιμοποιώντας ανοιχτά γλωσσικά μοντέλα, ενισχυμένα με υλικό από χιλιάδες σελίδες θεραπευτικών εγχειριδίων. Το chatbot έχει «προσωπικότητα»: είναι μια Γαλλοκαναδή ψυχίατρος με πτυχία από το Χάρβαρντ και το Κέμπριτζ, διαθέσιμη 24/7 σε πολλές γλώσσες. «Το χρησιμοποιώ σαν φίλο, θεραπευτή και ημερολόγιο μαζί», λέει ο Κοτέ. Μπορεί να κάνει check-in οπουδήποτε — από ένα πάρκο ή την καφετέρια, μέχρι το αυτοκίνητό του.
Η χρήση AI στη θεραπεία αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη στροφή: όλο και περισσότεροι στρέφονται σε chatbots λόγω της πίεσης στο παραδοσιακό σύστημα ψυχικής υγείας. Πλατφόρμες όπως τα Mental και Mentla, που δημιούργησε ο Άνσον Γουίτμερ μετά την απώλεια δύο συγγενών του, στοχεύουν στην κατανόηση των βαθύτερων αιτιών των ψυχικών δυσκολιών, όχι σε γρήγορες λύσεις.
Ορισμένοι ειδικοί βλέπουν μέλλον στη συνύπαρξη ανθρώπινων και ψηφιακών θεραπευτών, άλλοι όμως ανησυχούν. Ο ψυχοθεραπευτής Νάιτζελ Μάλιγκαν επισημαίνει πως τίποτα δεν αντικαθιστά τη διαπροσωπική επαφή και την ανθρώπινη ενσυναίσθηση. Παράλληλα, η υπερβολική προσβασιμότητα μπορεί να στερήσει από τους ανθρώπους τον χρόνο που χρειάζονται για να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους.
Ένα ακόμα ζήτημα είναι η προστασία προσωπικών δεδομένων. Η Κέιτ Ντέβλιν, καθηγήτρια στο King’s College, προειδοποιεί ότι πολλές πλατφόρμες δεν δεσμεύονται από τους ίδιους κανόνες εμπιστευτικότητας με τους θεραπευτές. Ήδη έχουν καταγραφεί σοβαρά περιστατικά, όπως αυτό μιας μητέρας που μήνυσε chatbot μετά την αυτοκτονία του 14χρονου γιου της. Αρκετές πολιτείες στις ΗΠΑ θεσπίζουν περιορισμούς, ενώ ψυχολόγοι τονίζουν ότι η συναισθηματική ρεαλιστικότητα των chatbots μπορεί να δημιουργήσει ψευδείς προσδοκίες. Το AI μπορεί να προσφέρει στιγμιαία ανακούφιση, αλλά δεν νιώθει, ούτε συνδέεται πραγματικά.
Η λύση, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι να χρησιμοποιείται η τεχνητή νοημοσύνη ως συμπληρωματικό εργαλείο, όχι ως υποκατάστατο θεραπείας. Για ανθρώπους σαν τον Κοτέ όμως, που δεν είχαν άλλη επιλογή, η AI ήταν σωτήρια.
Πηγή: Reuters
