Το προχθεσινό ισραηλινό πλήγμα εναντίον ιρανικού στόχου στην καρδιά της Μαζέχ, της συνοικίας των πρεσβειών στη Δαμασκό, θέτει στο Ιράν το στρατηγικό δίλημμα «κλιμάκωση ή αναμονή», δηλαδή άμεση απάντηση ή μελετημένη επιλογή του χρόνου αντίδρασης. Μια απάντηση θα μπορούσε να προκαλέσει ανοιχτή σύγκρουση με το Ισραήλ και μια περιφερειακή σύγκρουση, κάτι που η Τεχεράνη προσπαθεί να αποφύγει από την αρχή του πολέμου στη Γάζα, στις 7 Οκτωβρίου 2023. Η στάση αναμονής, πάλι, θα έπληττε το κύρος του Ιράν στους κόλπους του «άξονα της αντίστασης» και θα εξέθετε τα στελέχη του σε νέες επιθέσεις.

Στοχεύοντας το ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό, το οποίο θεωρείται ιρανικό έδαφος σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, το Ισραήλ ωθεί το Ιράν με την πλάτη στον τοίχο. Οι Φρουροί της Επανάστασης επιβεβαίωσαν τον θάνατο του στρατηγού Μοχάμεντ Ρέζα Ζαχέντι, δύο συμβούλων και άλλων πέντε μελών. Ο στρατηγός Ζαχέντι ηγήθηκε της Δύναμης Αλ Κουντς στον Λίβανο και στη Συρία. Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η επίθεση προκάλεσε 11 νεκρούς, συμπεριλαμβανομένων των επτά Φρουρών της Επανάστασης. Ο Χοσεΐν Ακμπάρι, πρεσβευτής της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν στη Δαμασκό, δήλωσε ότι το προξενείο επλήγη από έξι πυραύλους που εκτόξευσαν αεροσκάφη F-35 από τα κατεχόμενα Υψώματα του Γκολάν.

«Τέλος στις προβοκατόρικες πράξεις»

Η Ρωσία, που δρα στρατιωτικά στη Συρία μαζί με το Ιράν και τις δυνάμεις του προέδρου Ασαντ, κάλεσε το Ισραήλ να δώσει τέλος «στις προβοκατόρικες πράξεις ένοπλης βίας κατά του εδάφους της Συρίας και γειτονικών χωρών» και ζήτησε την άμεση σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Το νέο χτύπημα αποτελεί επικίνδυνο προηγούμενο για την κλιμάκωση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Από την έναρξη του εμφυλίου στη Συρία το 2011, το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει εκατοντάδες χτυπήματα στη χώρα αυτή εναντίον συριακών στόχων, φιλοϊρανικών ομάδων – όπως η λιβανέζικη Χεζμπολάχ – και ιρανικών στρατιωτικών στόχων, ενώ φρόντιζε να μη σκοτωθούν υπήκοοι της Ισλαμικής Δημοκρατίας, προκειμένου να αποφευχθεί ευρύτερη αντιπαράθεση.

Οταν ο στρατηγός Κασέμ Σουλεϊμανί σκοτώθηκε σε βομβαρδισμό στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης, ενέργεια που το αμερικανικό Πεντάγωνο χαρακτήρισε «αμυντική», ο ιρανικός στρατός απάντησε βομβαρδίζοντας αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ μόνο για μία νύχτα, σε μια «χορογραφημένη» επιχείρηση χωρίς απώλειες, ώστε κάθε πλευρά να εμφανίζεται ικανοποιημένη. Τώρα πρέπει να δρομολογηθεί ένας καλός συντονισμός και μια «διακριτή αντίδραση». Οπως σχολίαζαν στρατιωτικοί αναλυτές, «οι φιλοϊρανικές πολιτοφυλακές εξαπολύουν καθημερινά μικρότερες επιχειρήσεις εναντίον ισραηλινών στόχων στο Ισραήλ ή εκτός. Συμβαίνει διαρκώς στα σύνορα του Λιβάνου και στην Ερυθρά Θάλασσα, όπου οι Χούτι πλήττουν πολεμικά και εμπορικά πλοία. Εάν οι φιλοϊρανικές πολιτοφυλακές χτυπούν καθημερινά, πώς θα καταλάβουμε τι είναι αντίποινα για το ισραηλινό πλήγμα στη Δαμασκό και τι όχι;».

«Κλιμακούμενη στόχευση»

Η ανάγνωση της επίθεσης στη Δαμασκό δημιουργεί την αίσθηση κλιμακούμενης στόχευσης του Ισραήλ εναντίον στρατιωτικών αξιωματούχων του Ιράν, το οποίο παρέχει χρήματα και όπλα σε σκληροπυρηνικές ομάδες που πολεμούν το Ισραήλ στη Γάζα και στα σύνορα με τον Λίβανο. Αλλά οι αναλυτές εμφανίζονται διχασμένοι για το αν η ενέργεια μπορεί πράγματι να οδηγήσει σε περιφερειακό πόλεμο. Ο Γιον Αλτερμαν, από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών στην Ουάσιγκτον, υποστηρίζει ότι το Ισραήλ πιθανώς είδε το χτύπημα περισσότερο ως αποτρεπτικό. Ο Στίβεν Κουκ, πάλι, αναλυτής στο Αμερικανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, εκτιμά ότι υπάρχει κίνδυνος κλιμάκωσης είτε μέσω απευθείας πληγμάτων εναντίον αμερικανικών δυνάμεων σε Ιράκ και Συρία είτε μέσω της Χεζμπολάχ.