Ποιοι χάνουν και ποιοι κερδίζουν από την εξίσωση των παροχών

Αλλάζει ο χάρτης των επιδομάτων με τη διαμόρφωση ενιαίων κανόνων για τις μη συνταξιοδοτικές παροχές του ΕΦΚΑ. Η διαμόρφωση ενιαίων κανόνων αποτελεί εκκρεμότητα από την 1η Ιανουαρίου 2017, οπότε ενσωματώθηκαν όλα τα ασφαλιστικά ταμεία στον ΕΦΚΑ. Εμφαση θα δοθεί στις παροχές ασθένειας, μητρότητας, εργατικού ατυχήματος, αλλά και αναπηρίας, όπως και στα έξοδα κηδείας. Με τον τρόπο αυτό αναμένεται να υπάρξει εξορθολογισμός των παροχών και να δημιουργηθεί ένας ενιαίος κανονισμός, από τους 88 που υπάρχουν σήμερα.

Ομάδες εργασίας λειτουργούν ήδη στο υπουργείο Εργασίας με στόχο να εκδώσουν το πόρισμά τους μέχρι το Πάσχα και στη συνέχεια να υπάρξει νομοθετική πρωτοβουλία μέχρι το καλοκαίρι. Το έργο των ομάδων εργασίας για τον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών είναι διττό και πολυεπίπεδο. Σε πρώτη φάση καταγράφεται το πλήθος των υφιστάμενων διάσπαρτων προϋποθέσεων και διαδικασιών απονομής για τη χορήγηση παροχών σε χρήμα, όπως οι παροχές ασθένειας, προστασίας της μητρότητας, οι παροχές σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, τα έξοδα κηδείας, αλλά και παροχών και προγραμμάτων που διαχειρίζεται ο e-ΕΦΚΑ, όπως οι παιδικές κατασκηνώσεις. Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2024 θα παραδοθεί πλήρες πόρισμα το οποίο θα ενσωματώνει ολοκληρωμένες προτάσεις ενιαιοποίησης των κανόνων και θα προτείνει νέους, ομοιογενείς κανόνες για τις συγκεκριμένες κατηγορίες παροχών.

Στόχος είναι οι ενιαίοι κανονισμοί να είναι, όσο το δυνατόν, δημοσιονομικά ουδέτεροι, ώστε να μην αποκλίνουν σημαντικά σε σχέση με το κόστος που έχουν τώρα οι παροχές σε χρήμα του e-ΕΦΚΑ και να εναρμονιστούν κατά βάση με τους υφιστάμενους κανόνες των μεγάλων πρώην Ταμείων. Η ολοκλήρωση της νομικής και οικονομοτεχνικής μελέτης θα οδηγήσει αμέσως μετά σε νομοθετική πρωτοβουλία για την έκδοση του ενιαίου κανονισμού παροχών.

Μεγάλες διαφορές

Μέχρι τώρα έχουν εντοπισθεί σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα πρώην Ταμεία. Θεωρείται βέβαιο ότι κάποιοι ασφαλισμένοι θα υποστούν μειώσεις, καθώς σήμερα λαμβάνουν πολύ υψηλότερες παροχές. Το γεγονός αυτό παραδέχθηκε και ο πρώην υπουργός Εργασίας Αδ. Γεωργιάδης μιλώντας – προσφάτως – στη Βουλή. «Θα υπάρξουν μειώσεις αφού θα επιλεγεί ο μέσος όρος των παροχών που δίδονται σήμερα». Ο Αδ. Γεωργιάδης δήλωσε σε σχέση με τον επερχόμενο νέο κανονισμό παροχών στον e-ΕΦΚΑ πως «αυτοί που παίρνουν τα λιγότερα (σ.σ.: επιδόματα) είναι οι πολλοί. Αρα όταν μιλάμε για ενιαίο κανονισμό παροχών, είναι αυτοί οι λίγοι που θα χάσουν πολλά και οι πολλοί που θα κερδίσουν λίγα».

Πιο αναλυτικά, ο ίδιος ανέφερε πως σε σχέση με τα έξοδα κηδείας «αν είναι κάποιος ασφαλισμένος στο πρώην ΙΚΑ, δικαιούται 750 ευρώ. Αν είναι από το Δημόσιο, 1.000 ευρώ. Και αν είναι από τον ΟΤΕ, 1.600 ευρώ. Και οι τρεις αυτοί είναι σήμερα ασφαλισμένοι του e-ΕΦΚΑ. Πληρώνουν τα ίδια. Αλλά δεν παίρνουνε τα ίδια», τόνισε. «Αρα πολύ λογικά λέτε (σ.σ.: αναφερόμενος ο Γεωργιάδης στο ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ), πρέπει να παίρνουνε τα ίδια. Αντιλαμβάνεστε, φαντάζομαι, ότι οι συνταξιούχοι του ΤΑΠ – ΟΤΕ, που παίρνουν τα 1.600, είναι πάρα πολύ λίγοι. Οι συνταξιούχοι του Δημοσίου που παίρνουν τα 1.000 είναι πάρα πολλοί. Και οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ που παίρνουν τα 750 ακόμα περισσότεροι. Εάν με τον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών πάνε όλοι στα 1.600, προφανώς δεν βγαίνουν τα νούμερα. Το καταλαβαίνετε αυτό. Αρα αυτό θα σήμαινε ότι πρέπει να συναντήσουμε το 750, το 1.000 και το 1.600 σε έναν μέσο όρο».

Απώλειες και οφέλη

Τονίζεται ότι ως βάση του νέου κανονισμού θα ληφθούν οι παροχές του ΙΚΑ, με αποτέλεσμα χιλιάδες συνταξιούχοι και ασφαλισμένοι των πρώην Ταμείων να χάσουν μεγάλος μέρος των προνομίων τους. Αντιστοίχως κάποια άλλα Ταμεία που έχουν σήμερα χαμηλότερες παροχές αναμένεται να έχουν – τελικώς – όφελος. Για παράδειγμα, τα έξοδα κηδείας ποικίλλουν ανάλογα με το κάθε Ταμείο και μπορεί να ξεκινούν από τα επίπεδα των 750 ευρώ (πρώην ΙΚΑ) και να φτάνουν έως και τα 2.900 ευρώ (Ταμείο Εθνικής Τράπεζας), ανά περίπτωση.

Διαφοροποιήσεις ανάλογου τύπου έχουν εντοπιστεί και στις παιδικές κατασκηνώσεις, άλλο ένα πρόγραμμα που διαχειρίζεται ο ΕΦΚΑ και έχει διαπιστωθεί ότι προσφέρει εντελώς διαφορετικές παροχές από Ταμείο σε Ταμείο. Οσοι είναι δικαιούχοι και έχουν ασφαλιστεί ως μισθωτοί που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα (πρώην ΙΚΑ), για να λάβουν την παροχή θα πρέπει ο εργοδότης τους να καταβάλει το αντίτιμο που αναλογεί (20 ευρώ).

Σε άλλα Ταμεία, όπως το πρώην ΤΑΠ – ΟΤΕ, η συγκεκριμένη παροχή ανέρχεται σε 450 ευρώ και καταβάλλεται στους ασφαλισμένους ως επίδομα, ενώ υπερβαίνει τα 800 ευρώ εάν πρόκειται για δικαιούχους – ασφαλισμένους του πρώην ΤΣΜΕΔΕ.