Κάποια παραλειπόμενα στη συζήτηση για το Αρθρο 16

Πολλοί από όσους υπερασπίζονται την κατάργηση του άρθρου 16, αποφεύγουν συστηµατικά να γράψουν τις απόψεις τους, για ορισμένα ιδιαίτερα σοβαρά ζητήματα που σχετίζονται με το θέμα αυτό.

Σταχυολογώ ορισμένα.

1. Το 2016, μία καθόλου «τυχαία» παρέα – Αλιβιζάτος, Γεραπετρίτης, Βουρλούμης, Κτιστάκης, Μάνος, Σταυροπούλου – αποφάσισε να εκδώσει ένα Σχέδιο Συντάγματος. Στο Σχέδιο αυτό αναφέρεται πως η υποχρεωτική εκπαίδευση παρέχεται δωρεάν… Καθένας έχει δικαίωμα να ιδρύει και να λειτουργεί ιδιωτικά εκπαιδευτήρια όλων των βαθμίδων, τηρώντας τους νόμους του κράτους και με νόμο… επιτρέπεται η παραχώρηση εκτάσεων σε αλλοδαπά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα για την εγκατάσταση παραρτημάτων τους στη χώρα.

2. Οι έγκυροι, λοιπόν, νομικοί, του Σχεδίου Συντάγματος πολλοί από τους οποίους υπηρέτησαν και υπηρετούν με συνέπεια την κυβέρνηση της ΝΔ από διάφορες θέσεις, ένα πράγμα είχαν ως στόχο: την κατάργηση της δωρεάν εκπαίδευσης. Δωρεάν θα είναι μόνο η εκπαίδευση μέχρι και το τέλος του Γυμνασίου μιας και εκεί σταματάει η υποχρεωτική εκπαίδευση. Πρωτοφανές. Με άλλα λόγια, για το δημόσιο Λύκειο και για τα Πανεπιστήμια θα μπορούν να ισχύουν τα δίδακτρα ή τέλη εγγραφής. Επίσης πουθενά δεν αναφέρεται ότι ακόμη και αυτή η κουτσουρεμένη υποχρεωτική εκπαίδευση του σχεδίου οφείλει να είναι υπό την εποπτεία του κράτους.

3. Τόσες δεκαετίες συζητείται η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, αλλά κανένας επιχειρηματίας δεν έχει εκδηλώσει κάποιο, έστω και θεωρητικό, ενδιαφέρον, να ιδρύσει ένα τέτοιο πανεπιστήμιο. Ο λόγος είναι απλός: ένα μέτριο σε μέγεθος ίδρυμα κοστίζει πάνω από 150 εκατομμύρια με το καλημέρα και για να επιβιώσει απαιτούνται υπέρογκα δίδακτρα. Βέβαια το Σχέδιο Συντάγματος φροντίζει και για αυτό, παραχωρεί στον επιχειρηματία την έκταση των εγκαταστάσεων δωρεάν, την ώρα που τα δημόσια πανεπιστήμιά μας δεν έχουν χώρους για αίθουσες διδασκαλίας και εργαστήρια και η Πολιτεία αρνείται πεισματικά να τους παραχωρήσει έστω και ένα μικρό οικόπεδο για να χτίσουν επιπλέον κτίρια. Αυτοί που ενδιαφέρονται για ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών ΙΕΚ τα οποία, όμως, έχουν ήδη εξασφαλίσει όλων των ειδών τα προνόμια μαζί και με την επαγγελματική αναγνώριση των πτυχίων τους από την κυβέρνηση της ΝΔ.

4. Η κυβέρνηση δεν χάνει ευκαιρία να δηλώνει ότι πρώτιστο καθήκον της είναι η ενίσχυση του δημόσιου πανεπιστημίου. Ομως, ούτε στις προεκλογικές αλλά ούτε και στις προγραμματικές εξαγγελίες της υπάρχει η ελάχιστη δέσμευση για τα δημόσια πανεπιστήμια. Οσο και να ψάξει κανείς, δεν θα βρει ούτε δέσμευση για νέους διορισμούς ούτε για αύξηση της χρηματοδότησης.

Βέβαια, στα χρόνια που πέρασαν, η κυβέρνηση έχει δώσει απτά δείγματα ενίσχυσης της ποιότητας των δημόσιων πανεπιστημίων με την ίδρυση της πανεπιστημιακής αστυνομίας, όπου κυριολεκτικά πετάχτηκαν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ στον αέρα, όταν όλοι οι σοβαροί πανεπιστημιακοί δήλωναν ότι είναι μία ρύθμιση που δεν πρόκειται να εφαρμοστεί.

5. Υστερα από πολλά χρόνια, τώρα «ανακαλύφθηκε» το άρθρο 28 που θα διευκολύνει, κατά την κυβέρνηση, την κατάργηση του άρθρου 16. Γιατί άραγε; Μήπως επειδή βιάζονται, μιας και οι πιέσεις από κάποια αγγλικά (αφού πια δεν είναι μέλη της ΕΕ) και αμερικανικά πανεπιστήμια εντείνονται; Ας μου επιτραπεί μία πρόβλεψη: Κανένα ξένο πανεπιστήμιο δεν θα ιδρύσει παράρτημα εδώ αν δεν του παραχωρηθούν δωρεάν χώροι και οικονομικοί πόροι.

6. Ορισμένοι πανεπιστημιακοί υποστηρίζουν ότι η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων θα μας φέρει νέες μεθόδους διδασκαλίας και έρευνας και έτσι όλοι θα γίνουμε καλύτεροι. Οι πανεπιστημιακοί αυτοί φαίνεται να μη γνωρίζουν ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι στο 10% των καλύτερων πανεπιστημίων διεθνώς αλλά ούτε και το γεγονός ότι το 99% των πανεπιστημιακών έχει σταθερές και συστηματικές εκπαιδευτικές και ερευνητικές συνεργασίες με συναδέλφους τους σε πανεπιστήμια του εξωτερικού και, άρα, η υιοθέτηση μεθόδων έρευνας και διδασκαλίας είναι αμφίδρομη και γίνεται ήδη πολλά χρόνια.

Οσοι, λοιπόν, υπερασπίζονται την αλλαγή του Αρθρου 16, ας αποφύγουν τις μεγαλοστομίες και ας απαντήσουν στα παραπάνω θέματα με συγκεκριμένους τρόπους. Η σιωπή ενίοτε είναι και συνενοχή.

*Ο Κώστας Γαβρόγλου είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην υπουργός Παιδείας