Θα είναι το 2023 η πιο θερμή χρονιά όλων των εποχών…; Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών προειδοποιεί πως φέτος υπάρχουν ισχυρές πιθανότητες να σχηματιστεί το μετεωρολογικό φαινόμενο Ελ Νίνιο προκαλώντας αύξηση των θερμοκρασιών σε επίπεδα – ρεκόρ.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας, οι πιθανότητες να αναπτυχθεί το Ελ Νίνιο μέχρι το τέλος του Ιουλίου 2023 φτάνουν το 60%, ενώ υπάρχουν 80% πιθανότητες να εκδηλωθεί μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου.

Ολα αυτά ενώ στην Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια παρατηρείται μεγάλη άνοδος της θερμοκρασίας, με τη μέση τιμή σε όλα τα σημεία της επικράτειας να έχει αυξηθεί από 1 έως 1,5 βαθμό Κελσίου.

Η χώρα μας βρίσκεται, άλλωστε, στην κόκκινη ζώνη της κλιματικής αλλαγής, καθώς στην Ευρώπη – και ειδικά στη Μεσόγειο – η θερμοκρασία αυξάνεται με διπλάσιο ρυθμό από ό,τι στον υπόλοιπο πλανήτη.

Οι επιστήμονες εξηγούν ότι στην παρούσα φάση δεν είναι εφικτό να προβλεφθεί  η ένταση ή η διάρκεια ενός πιθανού επεισοδίου Ελ Νίνιο. Την τελευταία φορά που ο πλανήτης βίωσε την εμφάνισή του, την περίοδο 2018-2019, το επεισόδιο θεωρήθηκε ασθενές, όμως το αμέσως προηγούμενο, αυτό που είχε συμβεί το 2014-2016, ήταν ισχυρό και απολύτως καταστροφικό.

Ενδεικτικά, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας αναφέρει πως «το 2016 ήταν η πιο θερμή χρονιά που έχει ποτέ καταγραφεί εξαιτίας της «διπλής επίδρασης» που προήλθε από τον συνδυασμό ενός πολύ ισχυρού Ελ Νίνιο και της υπερθέρμανσης που προήλθε από τις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και συνδέονται με την ανθρώπινη δραστηριότητα».

Το Ελ Νίνιο είναι ένα μετεωρολογικό φαινόμενο που συνδέεται με τη σημαντική άνοδο της θερμοκρασίας, με την αυξημένη ξηρασία σε κάποιες περιοχές της Γης και με ισχυρές βροχοπτώσεις σε άλλες.

Μετά το 2019 έδωσε τη θέση του στο φαινόμενο Λα Νίνια που προκαλεί τα αντίθετα αποτελέσματα και κυρίως πτώση των θερμοκρασιών. Παρ’ όλ’ αυτά, τα τελευταία οκτώ χρόνια ήταν τα θερμότερα που έχουν καταγραφεί στον πλανήτη…

«Το φαινόμενο Λα Νίνια λειτούργησε ως προσωρινό φρένο στην αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας», δήλωσε ο διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας, καθηγητής Petteri Taalas, προειδοποιώντας παράλληλα πως μια πιθανή ανάπτυξη του Ελ Νίνιο μπορεί να οδηγήσει «σε νέα κορύφωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και να αυξήσει τις πιθανότητες κατάρριψης ρεκόρ θερμοκρασιών».

Οι συνέπειες του Ελ Νίνιο συνήθως γίνονται αισθητές την επόμενη χρονιά από τη χρονιά εμφάνισης του μετεωρολογικού φαινομένου και κατά συνέπεια θα γίνουν αισθητές το 2024, τονίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας. Για τον λόγο αυτό ο ΠΟΜ ζητά από τις χώρες να λάβουν μέτρα ιεραρχώντας στις προτεραιότητές τους την εγκατάσταση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης φαινομένων.

Στην Αθήνα 48° ή 49° C

Κατά πόσο, όμως, μπορεί να προετοιμαστεί η ανθρωπότητα για τόσο ακραίες θερμοκρασίες;

Οπως έχει επισημάνει ο Κώστας Λαγουβάρδος, μετεωρολόγος και διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, αν στην Αθήνα η μέγιστη τιμή έφτανε μια καλοκαιρινή μέρα τους 48° ή 49° C, θα ήταν απολύτως επικίνδυνη για την ανθρώπινη ζωή.

«Πρόκειται για μια τελείως ακραία θερμοκρασία που ξεπερνά οποιοδήποτε σενάριο, αφού στην Αθήνα η μέγιστη τιμή που έχουμε καταγράψει είναι 44,8° C. Μια θερμοκρασία της τάξεως των 48° C είναι οπωσδήποτε επικίνδυνη για την ανθρώπινη ζωή, ειδικά αν έχει μεγάλη διάρκεια.

Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά για να φανταστούμε τις επιπτώσεις: το 2007 με τον μεγάλο καύσωνα είχαμε δασικές πυρκαγιές χωρίς άνεμο και είχαμε και νεκρούς. Αυτές οι θερμοκρασίες συνιστούν απειλή για την ανθρώπινη ζωή», δήλωσε ο ίδιος πρόσφατα στα «ΝΕΑ».

Σημειώνεται πως στην Ελλάδα, εκτός από τη σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται και μείωση του αριθμού των ημερών με βροχόπτωση, παρότι το ετήσιο ύψος βροχής παραμένει σταθερό ή ορισμένες χρονιές ήταν αυξημένο.