Μικρότερες και «αφανείς» αστυνομικές δυνάμεις, υποχώρηση των ΜΑΤ σε δεύτερο ρόλο, διαρκής χρήση καμερών που θα φέρουν οι αστυνομικοί, αποφυγή ρίψης χημικών, χρήση οχημάτων εκτόξευσης νερού, συστηματική τοποθέτηση φρακτών και ενεργοποίηση των ειδικών διαμεσολαβητών και της ομάδας «ΟΔΟΣ» σε ρόλο… «ειρηνευτικό». Αυτά προβλέπει ο νέος σχεδιασμός του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη για την αποφυγή επεισοδίων στο κέντρο της Αθήνας και άλλων μεγάλων πόλεων. Οι αλλαγές αυτές, μάλιστα, αναμένεται να αποτυπωθούν και στην τροποποίηση του κανονισμού λειτουργίας και δράσης των ΜΑΤ (που περιλαμβάνεται σε υπουργική απόφαση του 2001).

Ηπια διαχείριση

Πρόκειται για ένα νέο επιχειρησιακό σχέδιο για την «ήπια διαχείριση των συναθροίσεων» – σε συνέχεια του σχετικού νομοσχεδίου που ψηφίστηκε πρόσφατα – και το οποίο έχει ήδη ετοιμάσει η Κατεχάκη. Κύριος στόχος των επιτελών είναι να μην αναλώνονται τεράστιες αστυνομικές δυνάμεις για τη «φρούρηση» μικρών διαδηλώσεων, να εξαντλούνται τα περιθώρια για την αποφυγή επεισοδίων, να μη δημιουργούνται διαρκώς μέτωπα διαδηλωτών – ΜΑΤ αλλά και να μην κλείνουν οι δρόμοι για ώρες χωρίς ουσιαστικό λόγο.

Επιπλέον, το σχέδιο αφορά στον τρόπο διαχείρισης ακραίων συμπεριφορών από πλευράς πολιτών, στις οποίες – μέχρι σήμερα – η απάντηση ήταν περισσότερα… ΜΑΤ, ενώ ένα ακόμα ζητούμενο είναι να μη βρίσκεται διαρκώς υπόλογο το Σώμα για άσκοπη χρήση βίας ή για πρόκληση επεισοδίων. Στο πλαίσιο αυτό, μάλιστα, έχει ολοκληρωθεί η προμήθεια τουλάχιστον 60 καμερών με αντικραδασμικές λαβές και άλλων που θα ενσωματωθούν στις στολές των ανδρών των ΜΑΤ, ΟΠΚΕ και «Δράση» που κινούνται στο κέντρο της Αθήνας.

1.500 πορείες

Κάθε χρόνο στο κέντρο της Αθήνας σημειώνονται περίπου 1.500 πορείες, ενώ σε όλη τη χώρα καταγράφονται ετησίως περίπου 3.000 – 5.000 κινητοποιήσεις, από τις οποίες μόλις στο 3%-5% εξ αυτών υπάρχει συμμετοχή περισσοτέρων από 1.000 πολιτών, ενώ σύμφωνα με στοιχεία του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, κατά μέσο όρο στην πόλη οι δρόμοι έκλειναν μέχρι σήμερα τρεις φορές την ημέρα.

Φιλοδοξία του υπουργού Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και του υφυπουργού Λευτέρη Οικονόμου είναι να υπάρχει κλιμάκωση των ενεργειών στη διαχείριση των διαδηλώσεων, με κεντρικό ρόλο να αναλαμβάνουν η ΟΔΟΣ, τα ΥΜΕΤ και οι ειδικοί διαμεσολαβητές που θα χωροθετούν τις κινητοποιήσεις, θα παρακολουθούν διακριτικά τους διαδηλωτές και θα λειτουργούν σαν πρώτη γραμμή άμυνας για την ανάσχεση και την «απορρόφηση» τυχόν επιθετικών ενεργειών.

Ο κανονισμός

Μάλιστα, ο σχεδιασμός επιβάλλει αλλαγή και στον τρόπο δράσης των ΜΑΤ τα οποία αποκτούν νέους κανονισμούς. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται να μη χρησιμοποιούν – πάρα μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις – χημικά και χειροβομβίδες κρότου-λάμψης και να κινούνται προσεκτικά βάσει ειδικού σχεδιασμού. Αντιθέτως, το νέο επιχειρησιακό σχέδιο προβλέπει τη συχνότερη χρήση – σε περίπτωση επεισοδίων – των οχημάτων ρίψης νερού που έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικά.

Τα συγκεκριμένα οχήματα θα βρίσκονται πλέον στις πρώτες σειρές της διάταξης των αστυνομικών δυνάμεων και όχι στην οπισθοφυλακή, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα. Οι επιτελείς της ΕΛ.ΑΣ. ανέφεραν χαρακτηριστικά την περίπτωση των επεισοδίων της 7ης Οκτωβρίου 2020 έξω από το Εφετείο όπου εκδικαζόταν η υπόθεση της Χρυσής Αυγής, κατά τα οποία οι αστυνομικές δυνάμεις έκαναν άμεσα χρήση χημικών, ενώ υπήρχε η δυνατότητα της εξ αρχής χρήσης του οχήματος καταιονισμού. Τέλος, στόχος των επιτελών της ΕΛ.ΑΣ. είναι – σε περίπτωση επεισοδίων – να κινούνται ταχύτατα οι διαδικασίες καταλογισμού ευθυνών στους δηλωθέντες ως υπευθύνους των συναθροίσεων, όπως αυτοί ορίζονται με βάση τον νέο νόμο.

Προς ώρας, ωστόσο, ενεργοποιούνται 20 κάμερες υψηλής ευκρίνειας και έξι αναμεταδότες εικόνας (προς το επιχειρησιακό κέντρο της ΕΛ.ΑΣ.) που έχουν ήδη προμηθευτεί οι διμοιρίες των ΜΑΤ. Η χρήση τους θα βασίζεται στο γερμανικό μοντέλο, με έναν αστυνομικό από κάθε διμοιρία να στέκεται πίσω από τους συναδέλφους του και να κρατάει την κάμερα σε ύψος 2,5 μέτρων με χρήση ειδικού πτυσσόμενου stick που θα έχει και μηχανισμό σταθεροποίησης εικόνας, ενώ παράλληλα θα φέρουν και τον αναμεταδότη (σε μέγεθος αποκωδικοποιητή). Κάμερες ενσωματωμένες σε στολές θα έχουν και οι 27 ομάδες της «Δράση» (πρώην «Δέλτα») και των ΟΠΚΕ.