Αναζήτηση
Καμία ουσιαστική εξέλιξη δεν φαίνεται να προκύπτει στο ζήτημα της ονομασίας της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, παρά την κινητικότητα που υπήρξε το τελευταίο διάστημα με την επανεμφάνιση του ειδικού αντιπροσώπου του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς για επαφές με εκπροσώπους Αθήνας και Σκοπίων.
Διπλωματικές πηγές ξεκαθαρίζουν ότι οι ουσιαστικές εξελίξεις τοποθετούνται χρονικά για το φθινόπωρο, όποτε και αναμένεται να ανοίξει η συζήτηση για την προενταξιακή πορεία της γειτονικής χώρας, με τη δημοσιοποίηση της σχετικής έκθεσης πρόοδου της Κομισιόν, η οποία και εκτιμάται ότι θα είναι θετική. Η κινητικότητα του τελευταίου διαστήματος, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει περισσότερο επικοινωνιακό χαρακτήρα και συνδέεται με τις απόπειρες της νέας κυβέρνησης των Σκοπίων, υπό τον Ζόραν Ζάεφ, να χτίσει το δικό της προφίλ εντός αλλά και εκτός των συνόρων της.
Στο πλαίσιο αυτό, ο νέος υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ Νίκολα Ντιμιτρόφ επιχειρεί να αναδιαμορφώσει την ατζέντα των διμερών σχέσεων Αθήνας – Σκοπίων, λανσάροντας μια σαφώς πιο ήπια πολιτική σε σχέση με τον προκάτοχό του Νίκολα Ποπόφσκι.
Εξ αυτού του λόγου, οι δημόσιες τοποθετήσεις του χαρακτηρίζονται από μετριοπαθείς τόνους, τουλάχιστον σε ό,τι έχει να κάνει με το «περιτύλιγμα», αφού στην πράξη τα Σκόπια φαίνεται να καταβάλλουν προσπάθειες να αποφύγουν τον σκόπελο της διαπραγμάτευσης, κατοχυρώνοντας την είσοδό τους στο ΝΑΤΟ με την προσωρινή τους ονομασία. Η στάση αυτή φαίνεται πως προκαλεί καχυποψία στην Αθήνα, η οποία απαντά στις επιδιώξεις της γειτονικής χώρας με την απόφαση της Συνόδου του ΝΑΤΟ το 2008 και την ομόφωνη απόφαση που προέβλεπε ως βασική προϋπόθεση για την είσοδο των Σκοπίων στην ευρωατλαντική συμμαχία μια αμοιβαία αποδεκτή λύση για το θέμα της ονομασίας.
Η επιδίωξη των Σκοπίων να παρακάμψουν τις διαπραγματεύσεις για την ονομασία απασχόλησε, σύμφωνα με πληροφορίες, και τη συνάντηση που είχαν την περασμένη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, στο περιθώριο του Συμβουλίου της ΕΕ, ο Νίκος Κοτζιάς και ο Μάθιου Νίμιτς, ο οποίος είχε αναγνωριστικές επαφές και με τη νέα κυβέρνηση των Σκοπίων.
Το μήνυμα και οι Γερμανοί. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Νίκος Κοτζιάς μετέφερε στον αμερικανό διπλωμάτη το μήνυμα ότι η Αθήνα αναμένει έργα και όχι λόγια και επικοινωνιακά τεχνάσματα από τα Σκόπια και στη βάση αυτού η νέα ηγεσία οφείλει, αν θέλει να επιταχύνει την ευρωατλαντική της πορεία, να καθήσει το συντομότερο στο τραπέζι του διαλόγου.
Για την Αθήνα είναι σαφές ότι οι πιέσεις για επανέναρξη των συνομιλιών θα ενταθούν το προσεχές διάστημα, με τη Γερμανία να αναλαμβάνει ουσιαστικά ρόλο συμμαχικό προς τα Σκόπια. Εκτός από το Βερολίνο, και άλλα κράτη-μέλη με το επιχείρημα ότι απεσοβήθη η πολιτική κρίση στη χώρα και υπάρχει πλέον εικόνα σταθεροποίησης στα Δυτικά Βαλκάνια φαίνεται πως αναμένεται να ζητήσουν επιτάχυνση των διαδικασιών.
Ετσι, το μομέντουμ που διαμορφώνεται δεν φαίνεται να ευνοεί την Αθήνα, η οποία κινδυνεύει να χρεωθεί τις καθυστερήσεις λόγω του βέτο που προβάλλει για το ζήτημα της ονομασίας. Σε κάθε περίπτωση, διπλωματικοί κύκλοι αναφέρουν ότι στην παρούσα φάση δεν αναμένονται ουσιαστικές εξελίξεις ούτε και κατά την επίσκεψη του Νίκου Κοτζιά στα τέλη του Αυγούστου στα Σκόπια. Χωρίς να επιχειρείται υποβάθμιση της επίσκεψης –η οποία θα αποτελέσει ένα ακόμη τεστ προθέσεων –εξηγούν ότι αυτή έχει κυρίως «ανταποδοτικό» χαρακτήρα μετά και την πρόσφατη επίσκεψη του Νίκολα Ντιμιτρόφ στην Αθήνα, τον περασμένο Ιούνιο.
Αισιόδοξος εμφανίστηκε, πάντως, ο Μάθιου Νίμιτς, ο οποίος μίλησε για «ευκαιρίες» επανέναρξης των συνομιλιών και για «πιθανές ευκαιρίες» λύσης, ωστόσο, όπως διευκρίνισε, κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί σύντομα.
«Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Τίποτε δεν πρόκειται να γίνει εντός πολύ σύντομου χρονικού διαστήματος. Αλλά θα βάλω τα δυνατά μου ώστε να ενεργοποιήσω ξανά σοβαρές συζητήσεις»ανέφερε ο αμερικανός διπλωμάτης.
Το μεσοδιάστημα πριν από την επανέναρξη των συνομιλιών, η Αθήνα θα επικεντρώσει το διπλωματικό της ενδιαφέρον στην πορεία υλοποίησης και εμπλουτισμού των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ώστε να γίνει σαφές προς τους γείτονες ότι υπάρχει διάθεση καλής θέλησης και συνεργασίας.Την ίδια ώρα, ωστόσο, οι διπλωματικές Αρχές περιμένουν να δουν και στην πράξη ανάλογη διάθεση και από την άλλη πλευρά, όπως για παράδειγμα η μετονομασία του αεροδρομίου των Σκοπίων το οποίο σήμερα ονομάζεται Μέγας Αλέξανδρος.
Επιπλέον, οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για να διαφανούν οι πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης του Ζόραν Ζάεφ και προς επίρρωσιν τούτου υπενθυμίζουν τις προσδοκίες που –όπως αποδείχθηκε λανθασμένα –είχαν καλλιεργηθεί όταν ανέλαβε την εξουσία ο Νίκολα Γκρούεσφκι. Μάλιστα, το γεγονός ότι ο Γκρούεφσκι εξακολουθεί να επηρεάζει την πολιτική σκηνή των Σκοπίων, παρά τους ανοιχτούς λογαριασμούς με τη Δικαιοσύνη, σύμφωνα με εκτιμήσεις διπλωματικών πηγών, θα αποτρέψει τη νέα κυβέρνηση από μια δραματική αλλαγή στάσης στο ζήτημα της ονομασίας.
Σύγχυση με Καμμένο. Σε ό,τι αφορά τη στάση της Αθήνας επί του ονοματολογικού, η πρόσφατη τοποθέτηση του υπουργού Αμυνας, ο οποίος διαφοροποιήθηκε από την εθνική γραμμή, δηλαδή «σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις –erga omnes», φαίνεται να προκάλεσε σύγχυση.
Ωστόσο, διπλωματικές πηγές ξεκαθαρίζουν ότι δεν τίθεται θέμα απαλοιφής του γεωγραφικού προσδιορισμού και παραπέμπουν στις πρόσφατες δηλώσεις του Νίκου Κοτζιά, ο οποίος σε μια προσπάθεια να κλείσει το ζήτημα και να κοπάσουν οι αιτιάσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ζήτησε εθνική συναίνεση σε όλα τα ανοιχτά εθνικά θέματα, ανάλογη με αυτή που καταγράφηκε στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό.
