Σε αχαρτογράφητα ύδατα εισέρχονται πλέον οι συζητήσεις για την επίλυση του Κυπριακού μετά την αποτυχία και της δεύτερης διεθνούς διάσκεψης στο ουδέτερο έδαφος της Ελβετίας και ενώ η Τουρκία διαμηνύει ότι στο εξής ο ρόλος του ΟΗΕ θα είναι υποβαθμισμένος. Οι εντατικές διαπραγματεύσεις των προηγούμενων δέκα ημερών στο τουριστικό θέρετρο Κραν Μοντανά δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε συμβιβασμό και ύστερα από οργιώδες παρασκήνιο τερματίστηκαν χθες τα ξημερώματα, σε κλίμα έντασης.

Το χάσμα, ιδίως στο κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων, παρέμεινε αγεφύρωτο, παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες που κατέβαλε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, στον οποίο η διεθνής κοινότητα φαίνεται να αναγνωρίζει την αποφασιστικότητα αλλά και το ρίσκο που πήρε να εμπλακεί προσωπικά σε μια διαδικασία διπλωματικά επώδυνη.

Ο Γκουτέρες πάντως δεν έκρυψε την απογοήτευσή του για τη μη επίτευξη λύσης, ανακοινώνοντας ότι και η νέα προσπάθεια για το Κυπριακό –η δεύτερη σε διάστημα μικρότερο των έξι μηνών –έπεσε στο κενό. Αυτό γιατί αφενός είχε στα χέρια του ενδείξεις συμφωνίας –αυτές άλλωστε του έδειξαν τον δρόμο της επιστροφής στο ελβετικό θέρετρο –αφετέρου γιατί ποτέ δεν έκρυψε την πεποίθησή του ότι το Κραν Μοντανά θα αποτελούσε σημείο-σταθμό για το Κυπριακό, είτε προς τη μια είτε προς την άλλη κατεύθυνση.

Η αναζήτηση ευθυνών

Η επόμενη μέρα βρίσκει Λευκωσία και Κατεχόμενα σε θέσεις μάχης για το λεγόμενο παιχνίδι ευθυνών, στο οποίο θεωρείται βέβαιο ότι θα εμπλακούν διπλωματικά, με την ιδιότητα των εγγυητριών δυνάμεων, Αθήνα και Αγκυρα.

Το πρώτο κρας τεστ αναμένεται την επόμενη κιόλας εβδομάδα, οπότε τα γεωτρύπανα της γαλλικής Total θα πιάσουν δουλειά στα Οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ.

Σε μια πρώτη προσπάθεια διερεύνησης των αιτιών που οδήγησαν στο ναυάγιο, πηγές της ελληνικής αντιπροσωπείας δείχνουν προς την τουρκική πλευρά. Οπως υποστηρίζουν, το αδιέξοδο έμοιαζε μονόδρομος χθες τα ξημερώματα στο γεύμα που έβαλε την τελεία στις διαπραγματεύσεις, όταν ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ ζήτησε από τον τούρκο υπουργό Εξωτερικών να ανοίξει τα χαρτιά του. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου ο οποίος τεχνηέντως είχε αποφύγει να καταθέσει πρόταση, σε μια κίνηση ρελάνς ζήτησε για τις εγγυήσεις και το επεμβατικό δικαίωμα επανεξέταση σε 15 χρόνια και μείωση των τουρκικών στρατευμάτων σε συμφωνημένα επίπεδα. Για το εδαφικό, η τουρκική πλευρά αποδεχόταν μόνο επιστροφή μέρους της Μόρφου, ενώ ζητήθηκε επιπλέον πρωτογενές δίκαιο και ισότιμη μεταχείριση των τούρκων πολιτών στην Κύπρο.

Η αντίδραση τόσο του Νίκου Αναστασιάδη όσο και του Νίκου Κοτζιά, όπως περιγράφουν πηγές που συμμετείχαν στη διάσκεψη, ήταν έντονη και αυτό γιατί και οι δύο φάνηκε να εξαντλούν εμπράκτως κάθε περιθώριο υποχωρήσεων καταθέτοντας προτάσεις ευέλικτες και μετριοπαθείς, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν βάση συζήτησης με την τουρκική πλευρά.

Δυσφορία υπάρχει στην Αθήνα και για τη στάση που κράτησε ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ Εσπεν Μπαρθ Αϊντα, ο οποίος φαίνεται να χρεώνεται τη δημιουργία μιας εντέχνως θετικής εικόνας που αποδείχθηκε, όπως επισημαίνεται, εντελώς παραπλανητική καθώς το κλίμα που συνειδητά καλλιεργούσε για αλλαγή πλεύσης από την τουρκική πλευρά, τελικώς δεν είχε βάση αλήθειας.

Παράλληλα, προβληματισμό φαίνεται να προκαλεί η διαφαινόμενη πρόθεση της Τουρκίας να βγάλει εκτός κάδρου τον ΟΗΕ, σε ενδεχόμενη επανάληψη των συνομιλιών για το Κυπριακό.

«Το αποτέλεσμα έδειξε πως η λύση στο πλαίσιο καλής θέλησης των παραμέτρων του ΟΗΕ είναι αδύνατη. Δεν υπάρχει λόγος επιμονής. Θα συνεχίσουμε με διαφορετικές παραμέτρους» δήλωσε χθες τα ξημερώματα ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σφραγίζοντας τη διαδικασία.

Ενδεχομένως οι προθέσεις της Τουρκίας και η πραγματική ερμηνεία των δηλώσεων Τσαβούσογλου να φανούν προσεχώς, αυτό όμως δεν θα συμβεί πάνω σε κάποιο τραπέζι διαλόγου για τους τρόπους επίλυσης του Κυπριακού.

Αυτό γιατί η επανάληψη μιας διάσκεψης για το θέμα στο εγγύς μέλλον θεωρείται απίθανη, ενώ οι εκτιμήσεις διπλωματών συγκλίνουν στο ότι τέτοιου μεγέθους πρωτοβουλίες δύσκολα θα επαναληφθούν από εδώ και μπρος.

Σε κοινή γραμμή

Στο νεοκλασικό της Βασιλίσσης Σοφίας αποτιμούν θετικά τον νέο γύρο διαπραγματεύσεων, καθώς μπορεί να μην επετεύχθη συμφωνία, έγινε όμως ξεκάθαρο προς την Τουρκία τόσο από πλευράς ΟΗΕ όσο και από τον βρετανικό παράγοντα ότι τρίτες χώρες δεν μπορεί να έχουν αξιώσεις παρεμβατικών δικαιωμάτων σε μια ενωμένη Κύπρο. Επιπλέον, όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, η δοκιμασία του Κραν Μοντανά έφερε πιο κοντά Αθήνα και Λευκωσία, που παρά τις περί του αντιθέτου διαρροές αντιμετώπισαν ενιαία τις προκλήσεις της διάσκεψης.

Ο Πρωθυπουργός που ήταν επίσης σε ανοιχτή γραμμή με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, αναμένεται την ερχόμενη Τρίτη σε ειδική συνεδρίαση να ενημερώσει τη Βουλή για τις εξελίξεις στο Κυπριακό, στο οποίο φαίνεται ότι κυβέρνηση και αντιπολίτευση έχουν χαράξει κοινή γραμμή πλεύσης.

Τελευταία Νέα