Oι δημοσιογράφοι και οι «ενοχλητικές» ερωτήσεις και έρευνές τους, φαίνεται ότι μπαίνουν στο στόχαστρο από κυβερνήσεις και κόμματα σε όλο τον κόσμο και όλων των ιδεολογικών κατευθύνσεων. Μετά τις συνεχείς επιθέσεις και τις απειλές που εξαπολύει τους τελευταίους μήνες εναντίον των δημοσιογράφων ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, τώρα φαίνεται ότι μια ανάλογη κατάσταση επικρατεί στην Ισπανία, σε έναν εντελώς διαφορετικό πολιτικό χώρο.

Η Ενωση Τύπου της Μαδρίτης, η μεγαλύτερη δημοσιογραφική Ενωση της Ισπανίας, χθες με ανακοίνωσή της απαίτησε να τερματιστεί «η συστηματική εκστρατεία παρενοχλήσεων τόσο προσωπικών όσο και μέσω κοινωνικών δικτύων» κατά δημοσιογράφων από διάφορα ΜΜΕ «προκειμένου να πεισθούν ότι είναι βολικό να γράφουν όσα θέλει το Podemos». Μάλιστα, οι δημοσιογράφοι που έχουν κάνει επώνυμες καταγγελίες στην Ενωση δεν παρέλειψαν να αναφέρουν και ονόματα. «Αισθάνονται ιδιαίτερα πιεσμένοι από τις πρακτικές της ηγεσίας του Podemos, με επικεφαλής τον Πάμπλο Ιγκλέσιας, καθώς και από άτομα του στενού περιβάλλοντος του ηγέτη του κόμματος». Το θέμα, όπως είναι φυσικό, κυριαρχεί στα πρωτοσέλιδα των περισσότερων ισπανικών εφημερίδων.

Εκφοβισμός και πιέσεις

Η Ενωση Τύπου της Μαδρίτης αφού άκουσε τις καταθέσεις τουλάχιστον 12 δημοσιογράφων και εξέτασε τις αποδείξεις που παρουσίασαν, αποφάσισε να καταγγείλει δημόσια αυτές τις πρακτικές εκφοβισμού ώστε να ελεγχθούν τα ρεπορτάζ που γράφουν. Μάλιστα στην ανακοίνωση της Ενωσης και της προέδρου της, Βικτόρια Πρέγο, τονίζεται ότι οι παρενοχλήσεις είναι επανειλημμένες τον τελευταίο χρόνο με επιθέσεις κατά δημοσιογράφων στις εφημερίδες, με προσωπικές αναφορές κατά τη διάρκεια συνεντεύξεων, σε διαδικτυακά φόρουμ και δημόσιες συζητήσεις ή ακόμα και ευθέως στο twitter. «Αυτές οι πιέσεις γίνονται και προσωπικά, με μηνύματα καθώς και απειλητικά τηλεφωνήματα» αναφέρεται. Η δημοσιογραφική οργάνωση επιμένει ότι το αριστερό Podemos, το οποίο περνά κρίσιμη περίοδο τον τελευταίο καιρό καθώς είναι διχασμένο εσωτερικά, υποβάλλει τους δημοσιογράφους που δεν είναι αρεστοί στην ηγεσία του «σε διαρκή βομβαρδισμό με μηνύματα που έχουν στόχο να υποτιμήσουν και να απαξιώσουν τη δουλειά τους ή να περιορίσουν την ελευθερία της πληροφόρησης». Αυτές οι πρακτικές είναι ασύμβατες με το δημοκρατικό σύστημα, αναφέρεται στην ανακοίνωση και παραβιάζουν «πολύ σοβαρά τα συνταγματικά δικαιώματα της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας της πληροφόρησης, ενώ περιορίζουν την ελεύθερη άσκηση της δημοσιογραφίας».

Αυτή η εκστρατεία «έχει δημιουργήσει καθεστώς φόβου για πολλούς δημοσιογράφους» τονίζεται, «με σκοπό να πιεστούν και να πεισθούν ότι είναι πιο βολικό για εκείνους να γράφουν αυτά που θέλει το Podemos, καθώς και να οδηγηθούν προς την αυτολογοκρισία».

Διαδικτυακός μηχανισμός

Προκαλεί εντύπωση ότι η δημοσιογραφική Ενωση αναφέρει πως υπάρχουν αποδείξεις για τις πιέσεις προς τους δημοσιογράφους, όχι όμως και έκπληξη καθώς η ύπαρξη μηχανισμού του Podemos που έκανε επιθέσεις μέσω των social media είχε γνωστοποιηθεί εδώ και αρκετούς μήνες. Την καταγγελία είχαν κάνει στελέχη του ίδιου του κόμματος. Οταν ξέσπασε η κόντρα μεταξύ του Πάμπλο Ιγκλέσιας και του Νο 2 του Podemos Ινίγκο Ερεχόν, ένας εμφύλιος εξελίχθηκε στα κοινωνικά μέσα. Μάλιστα στελέχη της ομάδας Ερεχόν που θεωρείται ο ιδεολογικός υπεύθυνος του αριστερού κόμματος, είχαν καταγγείλει λίγο πριν από τη σύγκληση του πρόσφατου συνεδρίου ότι συνεργάτες του Ιγκλέσιας είχαν πραγματοποιήσει διαδικτυακά πολλές αήθεις επιθέσεις κατά του Ερεχόν. Είχαν ζητήσει δημόσια να σταματήσουν οι επιθέσεις αυτές και οι εκφοβισμοί, ώστε να προχωρήσει το Podemos σε ήρεμο συνέδριο. Τότε, και ενώ η κατάσταση ήταν σχεδόν εκτός ελέγχου, έγιναν πολλές συγκεκριμένες καταγγελίες παρόμοιες με αυτές που κάνουν τώρα ισπανοί δημοσιογράφοι. Πάντως, στις καταγγελίες μελών του Podemos αναφερόταν η ύπαρξη ολόκληρου μηχανισμού για «διαδικτυακά τρολαρίσματα» και επιθέσεις σε όσους δεν είναι αρεστοί στην ηγεσία.

Από ό,τι δείχνουν οι νέες καταγγελίες, ο μηχανισμός αυτός προφανώς χρησιμοποιείται τον τελευταίο χρόνο και για πιέσεις σε δημοσιογράφους που καλύπτουν το πολιτικό ρεπορτάζ και ειδικά το αριστερό κόμμα.

Η Ενωση Τύπου της Μαδρίτης «απαιτεί από το Podemos να εγκαταλείψει μια για πάντα αυτή τη συστηματική εκστρατεία παρενόχλησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, την οποία διεξάγει εναντίον επαγγελματιών δημοσιογράφων διαφόρων ΜΜΕ, τους οποίους εκφοβίζει ή απειλεί όταν δεν συμφωνεί με τις πληροφορίες τους ή τα γραφόμενά τους».

Επίσης, η μεγαλύτερη δημοσιογραφική Ενωση της Ισπανίας αναφέρει ότι «θεωρεί ασυμβίβαστο με το δημοκρατικό σύστημα ένα κόμμα, όποιο κι αν είναι αυτό, να προσπαθεί να αποπροσανατολίσει και να ελέγξει τη δουλειά δημοσιογράφων και να περιορίσει την ανεξαρτησία τους».

Αναζητώντας την αλήθεια

Παρότι στην ανακοίνωση γίνεται αναφορά σε καταγγελίες και καταθέσεις 12 δημοσιογράφων, η Ενωση αρνήθηκε να δώσει στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων περισσότερες λεπτομέρειες για τους καταγγέλλοντες ή για τα μέσα στα οποία εργάζονται. Οι συγκρούσεις όμως είναι συχνές ανάμεσα στην ηγεσία του Podemos και ΜΜΕ τα οποία το κόμμα θεωρεί εχθρικά.

Τον Απρίλιο του 2016, κατά τη διάρκεια δημόσιας συζήτησης σε πανεπιστήμιο, ο Ιγκλέσιας είχε επιτεθεί σφόδρα κατά δημοσιογράφου της κεντροδεξιάς εφημερίδας «El Mundo» κατηγορώντας τον ότι για να επιτύχει στη δημοσιογραφία, γράφει ιστορίες για το Podemos «που δεν είναι ανάγκη να είναι αληθινές». Τότε, οι περισσότεροι δημοσιογράφοι που ήταν παρόντες βγήκαν από την αίθουσα σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Χθες η εκπρόσωπος του Podemos στο Κοινοβούλιο Ιρένε Μοντέρο αντέδρασε προτείνοντας συνάντηση με το προεδρείο της Ενωσης Τύπου της Μαδρίτης, ενώ εξέφρασε τη λύπη της για το γεγονός ότι η Ενωση δεν απευθύνθηκε πρώτα στο κόμμα. «Βρίσκουμε περίεργα όσα αναφέρονται στην ανακοίνωση» σχολίασε. «Μας είναι άγνωστα, αλλά παρατηρούμε την προσπάθεια να προσελκύσουν το ενδιαφέρον. Πάντως θα τα ξεκαθαρίσουμε» πρόσθεσε. Μάλιστα η Μοντέρο υπενθύμισε ότι σε περσινή της έκθεση η Ενωση Τύπου της Μαδρίτης ανέφερε πως το 75% των δημοσιογράφων «διορθώνουν τις πληροφορίες τους όχι από τον φόβο πολιτικών κομμάτων, αλλά λόγω των ιδιοκτήτων των μέσων στα οποία εργάζονται». Η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος πάντως κράτησε χαμηλούς τόνους, σε αντίθεση με άλλα στελέχη του Podemos όπως η Γκλόρια Ελίζο, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής, που χαρακτήρισε τις καταγγελίες των δημοσιογράφων «άλλη μια εκστρατεία για να απαξιωθεί το Podemos».

Πάντως η ισπανική δημοσιογραφική Ενωση αναφέρει στην ανακοίνωσή της ότι το Podemos έχει πάντα το δικαίωμα να ζητά διόρθωση όταν θεωρεί πως κάποια πληροφορία που δημοσιοποιήθηκε δεν συνάδει με την αρχή της αλήθειας, αντί να επιτίθεται «με απαράδεκτο τρόπο» κατά του μέσου το οποίο προβάλλει την είδηση. Κάνει έκκληση στους δημοσιογράφους να αντισταθούν στις πιέσεις, από όπου κι αν προέρχονται, γνωρίζοντας ότι το συνδικαλιστικό τους όργανο θα τους προστατεύσει μαζί με το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης και την υποχρέωσή τους να ασκούν την ελευθερία της πληροφόρησης.

Επίσης, καλεί όλα τα ΜΜΕ να προστατεύσουν και να υποστηρίξουν τους δημοσιογράφους που εργάζονται σε αυτά έναντι οποιασδήποτε εκστρατείας θέλει να εμποδίσει τους πολίτες να λαμβάνουν αληθινή, δυναμική, ενδελεχή ενημέρωση για θέματα που άπτονται του δημόσιου συμφέροντος. «Μόνο ένας ανεξάρτητος και χωρίς φόβο Τύπος μπορεί να εκπληρώσει την ουσιώδη αποστολή ελέγχου της εξουσίας» τονίζεται. «Μόνο ισχυρά μέσα για την προάσπιση της ελευθερίας της έκφρασης μπορούν να σταματήσουν τους πειρασμούς των ισχυρών να αποφύγουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους –κάτι στο οποίο είναι υποχρεωμένοι σε μια δημοκρατία όπως η δική μας».