Ολική επαναφορά της Τράπεζας Θεμάτων στις σχολικές εξετάσεις, του θεσμού που είχε πρωτοεφαρμοστεί το 2014 επί υπουργού Παιδείας Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου αλλά καταργήθηκε το 2015 από την πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, εισηγείται τώρα ο πρόεδρος της Επιτροπής Διαλόγου για την Παιδεία, καθηγητής Αντώνης Λιάκος!

Στο πόρισμα της Επιτροπής Λιάκου για το νέο εξεταστικό σύστημα και τις αλλαγές στα γυμνάσια και τα λύκεια, το οποίο παραδόθηκε αρχές Σεπτεμβρίου στον Νίκο Φίλη προκειμένου να αποτελέσει βάση διαλόγου για τη νέα εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που σχεδιάζεται να εφαρμοστεί μετά το 2020 και φέρνει τα πάνω κάτω στην παιδεία, αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «οι εξετάσεις για το Εθνικό Απολυτήριο διενεργούνται ενδοσχολικά, αλλά µε χρήση Τράπεζας Θεµάτων (η οποία δεν υπάρχει λόγος να δαιµονοποιείται) και την ανάλογη σύγχρονη τεχνογνωσία».

Επιπλέον, η Τράπεζα Θεμάτων θα εφαρμόζεται και στο –τετραετές, πλέον, κατά την πρόταση Λιάκου –γυμνάσιο: «Η πλέον δόκιµη λύση µοιάζει να είναι η οργάνωση της καταληκτικής τάξης του γυµνασίου (τετάρτη) µε χρήση Τράπεζας Θεµάτων, χωρίς τελικές Πανελλαδικές Εξετάσεις µεν, αλλά µε θέµατα που θα προκύπτουν από την Τράπεζα» αναφέρεται χαρακτηριστικά.

ΤΙ ΕΛΕΓΕ Ο ΜΠΑΛΤΑΣ. Σημειώνεται εδώ ότι ο Αριστείδης Μπαλτάς, επί υπουργίας του οποίου «πάγωσε» ο θεσμός της Τράπεζας Θεμάτων, είχε υποστηρίξει (στο Star) ότι «θα μπορούσε αυτή να είναι ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο αν οι μαθητές δεν ήξεραν τις ερωτήσεις και οι ερωτήσεις ήταν μόνο για τους καθηγητές. Από τη στιγμή που οι ερωτήσεις είναι γνωστές, όλα τα φροντιστήρια έχουν πέσει πάνω σε αυτές προκειμένου να καταστήσουν τους μαθητές γνώστες, παπαγαλίζοντας τις περισσότερες φορές τις απαντήσεις. Καταργούμε δηλαδή τον αντιπαιδαγωγικό της χαρακτήρα».

Επίσης ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν εφαρμόστηκε η Τράπεζα Θεμάτων το 2014, είχε προειδοποιήσει την τότε κυβέρνηση ότι η Τράπεζα θα οδηγούσε σε μεγάλη σφαγή χιλιάδες μαθητές της Α’ Λυκείου. Είναι ενδεικτική ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ Αρκαδίας: «Δυστυχώς αποδείχθηκε ότι η Τράπεζα Θεμάτων είναι η «κουρευτική» μηχανή για να αποψιλώσει το λύκειο από το μαθητικό δυναμικό. Πρόκειται για «έγκλημα» που σκοπό έχει να μειώσει τον αριθμό των μαθητών και των εκπαιδευτικών και να κλείσει σχολεία». Αυτά όμως τότε. Τώρα ο θεσμός πρέπει να επανέλθει σε γυμνάσιο και λύκειο.

Να σημειωθεί επίσης ότι η πρόταση Λιάκου –η οποία πάντως δεν είναι τελική και θα τύχει περαιτέρω επεξεργασίας –περιλαμβάνει και σημεία τα οποία ο Νίκος Φίλης έχει πει ότι δεν μπορούν να γίνουν άμεσα, όπως λ.χ. η πρόβλεψη για τετραετές γυμνάσιο και διετές λύκειο. Ο υπουργός Παιδείας έχει δηλώσει ότι «το σύστημα 4 χρόνια γυμνάσιο και 2 χρόνια λύκειο δεν είναι εφικτό να εφαρμοστεί αυτή τη στιγμή. Θα αποτελέσει όμως βάση διαλόγου».

Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ. Στον πυρήνα της πρότασης της Επιτροπής Λιάκου βρίσκεται η μετατροπή του σημερινού λυκείου σε διετές, με ένα πρόγραμμα σπουδών το οποίο μοιάζει πάρα πολύ στο λεγόμενο Διεθνές Απολυτήριο (International Baccalaureate – IB) που προσφέρουν εδώ και χρόνια πολλά καλά ιδιωτικά σχολεία. Προσέξτε όμως: «Ο συνολικός αριθµός ωρών διδασκαλίας στο λύκειο θα είναι 32. Από κει και πέρα θα απαγορεύεται να γίνει τµήµα σε κάποιο µάθηµα αν δεν υπάρχει ελάχιστος αριθµός µαθητών για το µάθηµα αυτό, ο οποίος να διασφαλίζει µεν τη δυνατότητα παραγωγής ουσιαστικού εκπαιδευτικού έργου, χωρίς από την άλλη να οδηγεί το σύστηµα σε χρεοκοπία. Αυτό σηµαίνει ότι κάποια µαθήµατα θα παρέχονται µόνο σε ορισµένα λύκεια».

Κάθε µαθητής θα παρακολουθεί 6 συνολικά µαθήµατα, ορισµένα εκ των οποίων θα παρέχονται σε δύο επίπεδα (κανονικό και υψηλό). Για τη διάρθρωση του προγράµµατος οι µαθητές θα παρακολουθούν υποχρεωτικά τα µαθήµατα Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία και Αγγλικά, ενώ θα συµπληρώνουν το πρόγραµµά τους (σ.σ. που έτσι γίνεται «προσωπικό») µε 4 µαθήµατα που θα επιλέγουν από 4 οµάδες:

Οµάδα 1: Μαθηµατικά και Πληροφορική

Μαθήµατα όπως Μαθηµατικά, Εφαρµοσµένες Μαθηµατικές Μέθοδοι, Πληροφορική και Προγραµµατισµός, Λογική, Προτασιακός Λογισµός κ.λπ.

Οµάδα 2: Πειραµατικές επιστήµες

Μαθήµατα όπως Φυσική, Χηµεία, Βιολογία, Περιβαλλοντική Επιστήµη, Φυσική Ιστορία κ.λπ. Τα τρία πρώτα σε δύο επίπεδα τα άλλα µόνο στο βασικό επίπεδο.

Οµάδα 3: Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήµες

Μαθήµατα όπως Αρχαία Ελληνικά, Λατινικά, Ιστορία, Ιστορική Θεωρία και Μεθοδολογία, Φιλοσοφία και Ηθική, Οικονοµικά, Ανθρωπογεωγραφία, Πολιτική Οικονοµία κ.λπ.

Οµάδα 4: Τέχνη και Πολιτισµός

Μαθήµατα όπως Σχέδιο, Ζωγραφική, Ιστορία Τέχνης, Κινηµατογράφος, Μουσική, δεύτερη Ξένη Γλώσσα, Μουσικολογία, Φωτογραφία κ.λπ.

Η ύλη για τις τελικές εξετάσεις του Εθνικού Απολυτηρίου είναι αυτή της τελευταίας τάξης του λυκείου (Β’ Τάξη), αλλά θεωρείται ότι ο µαθητής γνωρίζει και αυτά πουδιδάχτηκε στην προηγούµενη τάξη. Οι απόφοιτοι θα µπορούν είτε να πάρουν τίτλο Εθνικού Απολυτηρίου είτε, σε περίπτωση που δεν έχουν ολοκληρώσει πλήρως όσα προβλέπονται, Πιστοποιητικό Σπουδών. Για να αποκτηθεί Εθνικό Απολυτήριο απαιτείται επίσης συγγραφή διπλωµατικής εργασίας και ολοκλήρωση του προγράµµατος Δηµιουργικότητας, Εθελοντισµού και Κοινωνικής Προσφοράς, ενώ θα συνυπολογίζεται και ο προφορικός βαθμός.

Η εισαγωγή στα πανεπιστήμια και ΤΕΙ (τα τελευταία ζητούν από χθες να μετονομαστούν σε Πανεπιστήμια Εφαρμοσμένων Επιστημών) θα γίνεται με ποικίλα κριτήρια. Ο αριθμός θέσεων θα αποφασίζεται από τα ιδρύματα και η µοριοδότηση των υποψηφίων θα στηρίζεται κατά 80% στον βαθμό του Εθνικού Απολυτηρίου. Κάθε τµήµα θα µπορεί να προσδιορίζει όπως κρίνει την προέλευση του υπόλοιπου 20%: µε ειδικές εξετάσεις, συνέντευξη, portfolio, επιδόσεις σε αγωνίσµατα, εξετάσεις σε ξένη γλώσσα κ.λπ. Η διαδικασία ως προς το αδιάβλητο θα είναι υπό τον έλεγχο και του υπουργείου Παιδείας.

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ. Πάντως, όπως παρατηρεί και ο ίδιος ο συντάκτης της, η πρόταση έχει και σοβαρά προβλήματα όπως το ότι τα γυμνάσια θα πρέπει να μεγαλώσουν κατά 33% και τα λύκεια να μικρύνουν αντίστοιχα, ενώ το διαφοροποιημένο πρόγραμμα στα τελευταία απαιτεί δομικές αλλαγές, όπως τηλεκπαίδευση σε απομακρυσμένα σχολεία, κοινά μαθήματα σε άλλα, νέα προγράμματα σπουδών, επιμορφώσεις εκπαιδευτικών κ.λπ. Δύσκολη λοιπόν η εφαρμογή.