Τι έχει ο Κουτσούμπας που δεν έχει ο Τσίπρας; Τουλάχιστον δύο πράγματα. Πρώτον, γραβάτα. Και, δεύτερον, έχει άποψη για τη συνταγματική αναθεώρηση και τον εκλογικό νόμο.

Τη γραβάτα ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ δεν τη φοράει συχνά. Την είχε φορέσει πάντως και την προηγούμενη φορά όταν είχε επισκεφθεί το Μαξίμου. Το ότι είναι κομμουνιστής δεν σημαίνει ότι είναι αδαής ως προς την επικοινωνία. Κάθε άλλο. Γραβατωμένος στο κάδρο με τον Τσίπρα, υπογράμμιζε και ενδυματολογικά μια αντίθεση που το κόμμα του έχει υπηρετήσει τα τελευταία χρόνια της κρίσης και επί της ουσίας: ότι είναι πιο θεσμικό, ακόμη κι αν λέει ότι στενάζει μέσα στο κοστούμι της αστικής δημοκρατίας. Πιο θεσμικό από το εκκρεμές μιας μεταμοντέρνας Αριστεράς που είναι μνημονιακώς αντιμνημονιακή και καθεστωτικώς αντισυστημική.

Δείγματα αυτής της θεσμικής σταθερότητας έδωσε και χθες ο Κουτσούμπας. Το κόμμα του είχε και έχει την ίδια άποψη για την απλή αναλογική, χωρίς μπόνους, χωρίς πλαφόν. Αντιθέτως, ο Πρωθυπουργός δεν έχει κατασταλάξει. Αν δει ότι του βγαίνουν τα 200 κουκιά, θα είναι υπέρ ενός λελογισμένου μπόνους. Αν τα κουκιά δεν του βγαίνουν θα εμφανιστεί αριστερός, φέρνοντας άδολο αναλογικό σύστημα.

Δεν είναι βέβαια έκπληξη. Απλώς επιβεβαιώνεται ότι σε όλα, ακόμη και στο εκλογικό σύστημα, η άποψη του Τσίπρα εξαρτάται από το πώς θα του βγει η πασιέντζα της στιγμής.

Η ίδια τακτική εργαλειοποίηση των θεσμών επιχειρείται και στη συνταγματική αναθεώρηση. Εκεί, η κυοφορούμενη πρόταση για αιρετό Πρόεδρο λανσάρεται με τον αμεσοδημοκρατικό φερετζέ, υπό τον οποίο μεθοδεύεται ο διχασμός της αντιπολίτευσης. Στόχος είναι να κεντριστούν οι προεδρικές φαντασιώσεις ορισμένων κυρίως γαλάζιων στελεχών που δεν έχουν πια τι να ταΐσουν τις καριέρες τους. Κάποιοι τσίμπησαν ήδη.

Το παράδοξο είναι ότι αυτό που (κάνουν ότι) δεν βλέπουν οι φασιανοί της Δεξιάς, το βλέπει ο γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος, όταν μιλάει για κίνδυνο «διαρχίας». Βλέπει ότι ένας αιρετός Πρόεδρος θα άλλαζε θεμελιωδώς τη συνδεσμολογία του πολιτεύματος. Θα προκαλούσε ανισορροπία στην κορυφή –και μάλιστα σε μια πολιτεία προδικτατορικά ταλανισμένη από τον παρεμβατισμό των ανώτατων αρχόντων.

Το ΚΚΕ δεν φοβάται τα κλισέ. Αλλά στη δήλωσή του έξω από το Μαξίμου ο Κουτσούμπας έδειξε εθιμοτυπική αυτοσυγκράτηση. Δεν επιστράτευσε το κλισέ της κομμουνιστικής ιδιολέκτου που καλούσε η περίσταση. Δεν του ξέφυγε η λέξη «οπορτουνισμός». Το είπε όμως περιφραστικά. Είπε ότι το πρόβλημά μας αυτή τη στιγμή δεν είναι ούτε το Σύνταγμα ούτε ο εκλογικός νόμος.

Σχεδόν τα πάντα μπορούν να αλλάξουν χωρίς να αλλάξει το Σύνταγμα. Αλλά βολεύει να φταίει το Σύνταγμα. Οπως θα βόλευε έναν μεθυσμένο οδηγό να φταίει για το τράκο το όχημα.