Γίνε κι εσύ Φάουστ, μπορείς!

Κάποτε κυρίως διαβαζόταν. Ανέβαινε στο θέατρο ή και διδασκόταν. Οχι ότι αργότερα δεν διασκευαζόταν και σε όπερα ή ταινία. Σίγουρα πάντως δεν παιζόταν σαν βιντεογκέιμ. Καιρός ήταν λοιπόν θα πει κάποιος, ειδικά αφού το Being Faust – Enter Mephisto, το ηλεκτρονικό παιχνίδι που δημιούργησε ο Κορεάτης Πίτερ Λι, αλλοτινός σχεδιαστής Νέων Μέσων στο περιοδικό «Τime», δεν επιχειρεί να καλύψει κάποιο κενό στο έργο του γερμανού ποιητή στο οποίο βασίστηκε. Η σύλληψη οφείλεται στη συνεργασία του Λι με το Ινστιτούτο Γκαίτε της Σεούλ, αλλά και στην αγάπη του για τον πολυτραγουδισμένο γερμανικό μύθο. «Αυτό που με γοήτευσε καταρχήν στον «Φάουστ» είναι η ιδέα μιας συμφωνίας με τον Διάβολο» εξηγεί. «Οι αποφάσεις και οι συνέπειες. Το τίμημα που θα πλήρωνε κανείς για να αποκτήσει όσα επιθυμεί. Γι’ αυτό και το παιχνίδι έχει να κάνει με το ποιες επιλογές μας έχουν μεγαλύτερη σημασία».

Ποιοι είναι δηλαδή οι αντίπαλοι; Ποιοι οι στόχοι; Ανήκοντας στα βιντεοπαιχνίδια που απαιτούν φυσική παρουσία (τα λεγόμενα Big Games), το Being Faust είναι στημένο λίγο διαφορετικά: εξοπλισμένος με ένα smart phone, καθένας από τους συμμετέχοντες υποδύεται τον νεαρό Φάουστ και εισέρχεται στη γεμάτη πειρασμούς υπεραγορά Mephisto & Co. Κάποιες αξίες του προσφέρονται με αντάλλαγμα συγγενικά πρόσωπα ή φίλους. «Αντί λοιπόν να αφηγηθεί εκ νέου την ιστορία –κάτι που κάνουν εκπληκτικά τα παραδοσιακά μέσα –το παιχνίδι αφενός επικεντρώνεται σε εκείνα τα σημεία της όπου ο λογοτεχνικός Φάουστ παίρνει κρίσιμες αποφάσεις και αφετέρου δημιουργεί μια παρόμοια εμπειρία για τον παίκτη» λέει ο Λι. «Τον βάζει στη θέση τού ήρωα, για να υπογράψει το δικό του συμβόλαιο με τον Διάβολο. Για να αντιληφθεί τι επιθυμεί και τι θα έδινε γι’ αυτό. Κριτής είναι ο εαυτός του, αυτόν ανταγωνίζεται. Και νικητής, εκείνος με τους περισσότερους πόντους ικανοποίησης».

ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ. Ολα αυτά πρωτοπαρουσιάστηκαν στη Μητροπολιτική Βιβλιοθήκη της Σεούλ πριν από ενάμιση χρόνο. Εκτοτε το παιχνίδι περιοδεύει σε διάφορες χώρες. Στην πορεία προκύπτουν και συμπεράσματα: ενώ πέρυσι οι Κορεάτες Φάουστ αγόραζαν από την Mephisto & Co την αξία της οικογένειας, φέτος προτίμησαν την ελευθερία. «Είναι μια τάση που αντανακλά την κατάσταση στη χώρα» παρατηρεί ο Λι, φανερώνοντας μια σύνδεση υπό διαμόρφωση ήδη από παλιότερες δουλειές του όπως το δημοφιλές Diner Dash ή το εκπαιδευτικό Quest to Learn. Στη νέα του εταιρεία, τη Nolgong, η θεώρηση ότι ο εικονικός και ο πραγματικός κόσμος δεν αλληλοαποκλείονται είναι πλέον σχεδόν καταστατική αρχή. «Ενώ οι εμπειρίες ενός παιχνιδιού είναι τεχνητές, τα συναισθήματα που προκύπτουν είναι αληθινά και οι παίκτες τα βιώνουν στην πραγματικότητα» λέει ο ιδρυτής της. «Θυμώνουν, ενθουσιάζονται, χαίρονται. Ξέρουν ότι δεν πωλούν στα αλήθεια τους φίλους τους, αισθάνονται όμως άσχημα όταν το κάνουν. Οι πράξεις γεννούν συναισθήματα στους παίκτες. Ο,τι βιώνουμε σαν άνθρωποι είναι πάντοτε αληθινό».

Ας μην υιοθετήσει πάντως κανείς τη διαδεδομένη ανησυχία ότι με κάτι τέτοια το Being Faust θα αντικαταστήσει τελικά το θεατρικό του Γκαίτε και τα Big Games την ίδια τη λογοτεχνία. Η διαφορά των τελευταίων με τα παραδοσιακά μέσα έγκειται κατά τη γνώμη του Λι στο ότι παρέχουν μια προσωποποιημένη εμπειρία στον παίκτη, προσφέροντάς του επιλογές, συνέπειες και τη δυνατότητα να κατανοήσει κάτι, βιώνοντάς το. Την ίδια στιγμή, τα ιδανικά που δίνουν νόημα σε μια ζωή παραμένουν απαράλλακτα. «Αν διαβάσεις τον «Φάουστ» ή την «Αννα Καρένινα», έργα που γράφτηκαν 200 χρόνια πριν, διαπιστώνεις πόσο σχετίζονται με τη ζωή στον 21ο αιώνα» καταλήγει ο Κορεάτης. «Αυτό που έχει όντως αλλάξει, είναι ο τρόπος να συγκεντρώνουμε πληροφορίες, να ενημερωνόμαστε για γεγονότα, να μοιραζόμαστε σκέψεις. Το τι σημαίνουν και πώς μας επηρεάζουν δεν έχει μεταβληθεί ιδιαίτερα. Ισως είμαι παλιομοδίτης, πιστεύω όμως ακόμα στις οικουμενικές και διαχρονικές ανθρώπινες αξίες».