Εγκαινιάζεται σήμερα η 13η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης έπειτα από προσπάθειες κυριολεκτικά της τελευταίας στιγμής, κάτι που, είτε λόγω της κρίσης και της συνεπαγόμενης έλλειψης κονδυλίων είτε λόγω των συνεχών εκλογικών αναμετρήσεων, τείνει να γίνει καθεστώς. Φέτος αιτία ήταν κυρίως η αλλαγή σκυτάλης στο Ελληνικό Ιδρυμα Πολιτισμού, καθώς το πέρασμα από τη διοίκηση Γιαλλουρίδη στον Κωνσταντίνο Τσουκαλά έγινε μόλις προ διμήνου με ό,τι σημαίνει αυτό για τις οργανωτικές δυσκολίες. Ωστόσο, ξεκινάει και είναι εξίσου φιλόδοξη με τις άλλες χρονιές. Η οργανωτική ομάδα, άλλωστε, που «τρέχει» την Εκθεση, με επικεφαλής τη Νόπη Χατζηγεωργίου, είναι πολύπειρη λόγω πολυετούς ενασχόλησής της με αυτήν, ήδη από τα χρόνια που η ευθύνη της ανήκε στο –καταργημένο από τις αρχές του 2013 –Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. Η ανακήρυξη εξάλλου του 2016 ως Ετους Ελληνορωσικής Φιλίας είχε καταστήσει δεδομένη την τιμώμενη χώρα. Σχεδόν δεδομένη, λόγω της επικαιρότητας, μπορεί να θεωρηθεί και η επιλογή να πραγματοποιηθεί αφιέρωμα με τίτλο «Πρόσφυγες, τότε και σήμερα». Στην ανοιχτή για το κοινό Εκθεση, μέχρι την Κυριακή, στα περίπτερα 13 και 15 της Helexpo θα πάρουν μέρος 400 εκθέτες, 250 έλληνες και ξένοι συγγραφείς, 20 χώρες με περίπτερα ή άλλες μορφές παρουσίας, ενώ θα πραγματοποιηθούν συνολικά 250 εκδηλώσεις. Ας δούμε αναλυτικότερα λοιπόν τι θα συμβεί εκεί:

Ρωσία, τιμώμενη χώρα. Θα κάνει αισθητή την παρουσία της σε έναν χώρο 500 τ.μ. με συγγραφείς της (Αλίσα Γκανίεβα, Σεργκέι Λουκιάνενκο, Ολέσια Νικολάεβα κ.ά.), με ομιλητές πανεπιστημιακών της για τη σύγχρονη ρωσική λογοτεχνία, με την παρουσία στελεχών των μεγάλων μουσείων της (Ερμιτάζ, Πούσκιν, Κρατικό), με προβολές ταινιών βασισμένων σε κλασικά έργα της ρωσικής λογοτεχνίας που δεν έχουν παιχτεί στην Ελλάδα, αλλά και προβολές ταινιών κινουμένων σχεδίων, εκδηλώσεις για τη ρωσική παρουσία στην αθωνική πολιτεία, ενημέρωση για προγράμματα εκμάθησης της ρωσικής γλώσσας αλλά και παρουσίαση προγραμμάτων επιδότησης μεταφράσεων.

«Πρόσφυγες, τότε και σήμερα». Εχει πλούσιο υλικό από τις τωρινές προσφυγικές ροές Σύρων και άλλων προς την Ελλάδα αλλά και από την περίοδο της Μικρασιατικής Καταστροφής και της ανταλλαγής πληθυσμών. Οι εικόνες της σύγχρονης προσφυγιάς θα είναι πολλές, μέσα από προβολές δύο ελληνικών ντοκιμαντέρ που έχουν ήδη γυριστεί για το θέμα (των Παύλου Νεράντζη, Βασίλη Κατσίκη και των Αννας Ομοιρίδου, Γιώργου Μπότσου), μέσα από μια έκθεση φωτογραφίας έντεκα μαχόμενων ελλήνων φωτογράφων, μέσα από την εικαστική έκθεση της ομάδας Ex-Ils που ασχολήθηκε επί μήνες με το Προσφυγικό και πολλές άλλες εκθέσεις. Παράλληλα θα γίνουν εκδηλώσεις για τον Ηλία Βενέζη και τον Στράτη Μυριβήλη, με παρουσιάσεις βιβλίων και οπτικοακουστικού υλικού, ημερίδα για τις «Βιβλιοθήκες στο πλευρό των προσφύγων και των μεταναστών» κ.ά.

Ξένοι συγγραφείς. Συνολικά θα βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη 24 συγγραφείς από Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ισραήλ, Ιταλία, Καναδά, Κροατία, Ρουμανία, ΠΓΔΜ, Ισπανία (Χώρα των Βάσκων), με πιο αξιοσημείωτη την παρουσία του Βρετανού Φίλιπ Κερ αλλά και της Γιαέλ Νταγιάν, κόρης του άλλοτε διάσημου ισραηλινού στρατηγού και πολιτικού Μοσέ Νταγιάν. Η παρουσία των ξένων συγγραφέων θα συνοδευτεί και με το Φεστιβάλ Μετάφρασης.

Αλλες εκδηλώσεις. Φεστιβάλ νέων λογοτεχνών, το τρίτο κατά σειρά που πραγματοποιείται στο πλαίσιο της ΔΕΒΘ, θα γίνει με τη συμμετοχή 18 νέων πεζογράφων και ποιητών. Την Παιδική και Εφηβική Γωνιά αναμένεται να επισκεφθούν 1.000 μαθητές με τους εκπαιδευτικούς τους και 30 σχολεία του Νομού Θεσσαλονίκης, ενώ ανάμεσα στις πολλές δράσεις είναι και η εκδήλωση «Κι αν ο Καβάφης ήταν κόμικς;», πρώτη συμμετοχή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών στην Εκθεση. Οργανωτές, πέραν του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού και της Helexpo, είναι οι έλληνες εκδότες και ο Δήμος Θεσσαλονίκης, υπό την εποπτεία του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.