Τι να επιλέξουμε όταν πεινάμε; Η σοκολάτα είναι ένα πλήρες γεύμα; Το γρήγορο φαγητό είναι πάντα ανθυγιεινό; Ποιες τροφές είναι αντιοξειδωτικές; Τα βιολογικά προϊόντα είναι όντως βιολογικά; Υπάρχουν ελληνικά super foods;

To φαγητό, πλέον, δεν είναι μια απλή υπόθεση. Από ανάγκη επιβίωσης μετατράπηκε σε αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτιστικού περιβάλλοντος. Ο σύγχρονος κόσμος ανήγαγε την τροφή σε εφήμερη τέχνη ή έστω απόλαυση.

Ομως, οι γευστικές επιθυμίες των ανθρώπων είτε για υψηλή γαστρονομία είτε για φαστ φουντ και ζάχαρη συχνά συνοδεύονται από τύψεις και σύγχυση. Το άγχος της ζυγαριάς και της σωστής διατροφής που προάγει την υγεία αναγκάζουν τον σύγχρονο άνθρωπο να βρίσκεται σε μόνιμη μάχη με την όρεξή του για γλυκές και αλμυρές γεύσεις.

Παράλληλα, η υπερπληθώρα πληροφοριών για τη διατροφική αξία ή τα επικίνδυνα διατροφικά σκουπίδια που περιέχει το καθημερινό μας πιάτο προκαλεί ίλιγγο.

Δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατα στο γαλλικό περιοδικό «Le Point» γάλλοι ειδικοί, οι οποίοι προσπαθούσαν να λύσουν το «σταυρόλεξο» της διατροφής, σχολίαζαν ότι οι παλαιότερες γενιές ήταν πιο τυχερές. Και αυτό διότι ναι μεν σήμερα σχεδόν όλοι γνωρίζουν τα μυστικά της ισορροπημένης διατροφής, στο παρελθόν ωστόσο η γνώση ήταν (σχεδόν) περιττή δεδομένου ότι τα προϊόντα ήταν πιο αγνά.

Ελαιόλαδο

Παυσίπονο και αντιφλεγμονώδες

Το ελαιόλαδο έχει χαρακτηριστεί ως ο βασιλιάς της μεσογειακής διατροφής. Πληθώρα ερευνών υμνούν τα οφέλη του ελαιολάδου στην υγεία. Πρόσφατα, μάλιστα, ένα ζευγάρι ελλήνων ερευνητών απογείωσε τη φήμη του ελαιολάδου παγκοσμίως.

Ο Προκόπης Μαγιάτης και η Ελένη Μέλλιου, ζευγάρι στην επιστήμη και στη ζωή, έβαλαν το 2000 κάτω από το μικροσκόπιο την ελαιοκανθάλη – εκείνη την ουσία στο παρθένο ελαιόλαδο που προκαλεί κάψιμο στον λαιμό.

Τι ανακάλυψαν; Οτι η χημική αυτή δομή λειτουργεί ως παυσίπονο και αντιφλεγμονώδες. Υστερα από αυτή την ανακάλυψη το εθνικό μας προϊόν σύντομα θα κυκλοφορεί με την ένδειξη «ωφέλιμο για την υγεία».

Είχαν προηγηθεί άλλες έρευνες που επιπλέον δείχνουν μεταξύ άλλων ότι το ελαιόλαδο θωρακίζει απέναντι στην ανάπτυξη καρκίνου του μαστού, αποτελεί ασπίδα για το έντερο και προστατεύει από τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Tip

Το λάδι ελιάς έχει καλή θερμική αντίσταση, άρα οι λάτρεις των τηγανητών ας το προτιμούν.

Μαύρη σταφίδα

Καταπολεμά την κακή χοληστερόλη

Η μαύρη σταφίδα, γνωστή και ως «μαύρος φρουτένιος χρυσός», βρίσκεται στις πρώτες θέσεις των σούπερ τροφών που παράγονται στην Ελλάδα. Ακόμη και ο τρόπος που παράγεται καταδεικνύει την αγνότητα του προϊόντος.

Ειδικότερα κατά την παραγωγή της δεν χρησιμοποιείται κανένα πρόσθετο – ούτε ζάχαρη –, ενώ η ξήρανσή της γίνεται κατά βάση στον ήλιο.

Τα αποτελέσματα από μια σειρά ερευνών ήταν, ωστόσο, η αιτία να αποκτήσει η μαύρη σταφίδα διατροφική υπεραξία.

«Μελέτες που έχουν γίνει δείχνουν ότι το εκχύλισμα της σταφίδας διαθέτει αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και κυτταροπροστατευτικές δράσεις» λέει στα «ΝΕΑ» η Αστερία Σταματάκη, διαιτολόγος – διατροφολόγος MSc.

Επιπλέον, μια ακόμη έρευνα σε ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη έδειξε ότι η κατανάλωση μαύρης σταφίδας – αντικαθιστώντας με αυτό τον τρόπο δυο μικρομερίδες άλλων φρούτων – βοηθά στη μείωση της μικρής (διαστολικής πίεσης) και της κακής (LDL) χοληστερόλης.

Tip

Δύο κουταλιές της σούπας κορινθιακή σταφίδα ισοδυναμούν με ένα φρούτο. Σημειωτέον ότι σύμφωνα με τη μεσογειακή διατροφή πρέπει να καταναλώνουμε τρία φρούτα την ημέρα.

Κρόκος Κοζάνης

Το φυσικό αντικαταθλιπτικό

Το ελληνικό σαφράν, ο κρόκος Κοζάνης, απογειώνει τις συνταγές των σεφ. Είναι όμως περιζήτητος και για έναν επιπλέον λόγο: για τις θεραπευτικές του ιδιότητες που οφείλονται στις ουσίες πικροκοκίνη, α-κροκίνη και σαφρανάλη.

Εκτός από την προστασία που προσφέρει στο καρδιαγγειακό σύστημα και τις ελπιδοφόρες ενδείξεις για δράση κατά του καρκίνου και της Αλτσχάιμερ, «ο κρόκος Κοζάνης αποτελεί και φυσικό αντικαταθλιπτικό» τονίζει η Αστερία Σταματάκη. Και συνεχίζει: «Από το 2004 και μετά έχουν διεξαχθεί αρκετές μελέτες στις οποίες έχει φανεί ότι ο κρόκος δρα όπως και γνωστές αντικαταθλιπτικές φαρμακευτικές ουσίες. Και το πιο εντυπωσιακό είναι ότι η δράση του αυτή δεν συνοδεύεται από παρενέργειες».

Τα οφέλη όμως δεν σταματούν εδώ: Το «καμάρι» της Κοζάνης φαίνεται να σταματά και το τσιμπολόγημα. «Μελέτη έδειξε ότι γυναίκες που λάμβαναν ένα πρωτοποριακό εκχύλισμα από στίγματα κρόκου σταμάτησαν να αναζητούν σνακ κατά τη διάρκεια της ημέρας λόγω του κορεσμού που ένιωθαν» καταλήγει η ειδικός, προσθέτοντας ότι οι έρευνες συνεχίζονται ώστε να εξαχθούν ασφαλή επιστημονικά συμπεράσματα.

Tip

Οταν μαγειρεύουμε με κρόκο Κοζάνης

θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί.

Κι αυτό γιατί λίγη παραπάνω ποσότητα

από αυτή που αναγράφεται στη συνταγή μπορεί να αλλάξει εντελώς το αποτέλεσμα (και όχι προς το καλύτερο).

Ρόδι

Σύμμαχος στη μάχη της ζυγαριάς

Το – μια φορά και έναν καιρό – ταπεινό ρόδι έχει κατακτήσει πλέον μια από τις πρώτες θέσεις στη λίστα των σούπερ τροφών που παράγει η χώρα μας. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια οι κόκκινοι μικροί καρποί του έχουν ταυτιστεί με την προαγωγή της υγείας, ακολουθώντας το μότο «ένα ρόδι την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα».

Ολα ξεκίνησαν το 2000: Από τότε έως και σήμερα έχουν δημοσιευτεί δεκάδες μελέτες που εξυμνούν τα οφέλη του ροδιού στον ανθρώπινο οργανισμό. Η λίστα είναι μακρά: προστατεύει την καρδιά και τα αγγεία, έχει ευεργετικές επιδράσεις στον διαβήτη τύπου ΙΙ, φαίνεται να μειώνει το κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου (κυρίως στον προστάτη), συμβάλλει στη θεραπεία τη υπέρτασης, καταπολεμά βακτηριακές λοιμώξεις, βελτιώνει την ανδρική γονιμότητα.

Το ρόδι όμως είναι και σύμμαχος στη μάχη με τη ζυγαριά: «Μελέτες σε πειραματόζωα δείχνουν ότι κάποια συστατικά του συγκεκριμένου φρούτου βοηθούν στον έλεγχο του σωματικού βάρους» σημειώνει η Αστερία Σταματάκη.

Μάλιστα, το ρόδι αποδεικνύεται γούρικο και για τη σεξουαλική ζωή καθώς φαίνεται να καταπολεμά τη στυτική δυσλειτουργία και να απογειώνει την ερωτική διάθεση.

Tip

Εκείνοι που λαμβάνουν αντιυπερτασικά πρέπει να είναι προσεκτικοί με την κατανάλωση ροδιού καθώς φαίνεται να αλληλεπιδρούν.

Μαστίχα

Με αντιμικροβιακή δράση

Το δάκρυ του μαστιχόδεντρου είναι ένα παγκοσμίου φήμης προϊόν όχι μόνο για την ξεχωριστή και δροσερή του γεύση, αλλά και για την αντιμικροβιακή του δράση που φαίνεται να μην έχει ταίρι. Πριν από περίπου 20 χρόνια ο ιατρικός κόσμος πείστηκε – μετά τη δημοσίευση σχετικών μελετών – ότι η κατανάλωση της μαστίχας συμβάλλει στην πρόληψη δημιουργίας ελκών χάρη στη δράση της ενάντια στο ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Το 2012 μια ακόμη μελέτη που εκπόνησαν επιστήμονες του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ήρθε να ανοίξει ακόμη περισσότερο τους ορίζοντες των ιατροφαρμακευτικών ιδιοτήτων της μαστίχας: το μαστιχόνερο καταπολεμά ιδιαίτερα παθογόνους μικροοργανισμούς όπως είναι τα κολοβακτηρίδια και ο σταφυλόκοκκος.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) ανέδειξε φέτος τη μαστίχα Χίου σε φυσικό φάρμακο με δύο θεραπευτικές ενδείξεις – τα δυσπεπτικά προβλήματα και τις δερματικές φλεγμονές. «Και όλα αυτά ενώ η ακριβής σύνθεση της μαστίχας Χίου δεν έχει ακόμη “ξεκλειδωθεί”. Σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα η μαστίχα και το μαστιχέλαιο περιέχουν 70 τουλάχιστον ουσίες που φαίνεται να έχουν πολυάριθμες φαρμακευτικές ιδιότητες» τονίζει η Αστερία Σταματάκη, η οποία μαζί με τον συνάδελφό της Κωνσταντίνο Ξένο έχουν εντρυφήσει στην αξία των ελληνικών σούπερ τροφών.

Tip

Εχετε παρατηρήσει ότι η μαστίχα αποτελεί βασικό συστατικό σε οδοντόκρεμες; Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι συμβάλλει σημαντικά στη στοματική υγιεινή. Η μάσηση της μαστίχας λειτουργεί κατά της τερηδόνας, της πλάκας και της κακοσμίας του στόματος.

Κράνα

Πιο αντιοξειδωτικά δεν γίνεται

Ακόμη και για κάποιους από τους πλέον ψαγμένους στους διατροφικούς θησαυρούς τα κράνα είναι ένας άγνωστος καρπός. Δεν ισχύει ωστόσο το ίδιο για την επιστημονική κοινότητα. Ερευνητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Ερευνας (ΕΘΙΑΓΕ) απέδειξαν ότι τα κράνα υπερτερούν σε επίπεδο ολικής αντιοξειδωτικής ικανότητας ακόμα και από φρούτα – σταρ, όπως το δαμάσκηνο και τα βατόμουρα.

Ειδικότερα και βάσει της σχετικής κατάταξης, μετά τα κράνα ακολουθεί το τζίτζιφο (ένας άλλος άγνωστος καρπός που στη γεύση θυμίζει μήλο), τα κεράσια, το κόκκινο σταφύλι και τα βατόμουρα και ακολουθούν το ρόδι, το κυδώνι, το σύκο και το βερίκοκο.

«Εκτός από φυσικό χυμό στην αγορά κυκλοφορεί και λικέρ από κράνα. Μάλιστα, πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι τα κράνα ακόμη και σε μορφή λικέρ διατηρούν σημαντικές ποσότητες σε βιταμίνη C και δεν χάνουν την αντιοξειδωτική τους δράση παρά την επεξεργασία που υφίστανται» διευκρινίζει η Αστερία Σταματάκη.

Tip

Τα κράνα δεν είναι γνωστά για την απαράμιλλη νοστιμιά τους. Η γεύση τους είναι πικρόξινη, με τις απόψεις να διίστανται. Εάν όμως τα αφήσουμε για ένα ή περισσότερα 24ωρα σε θερμοκρασία δωματίου, οι καρποί γίνονται πιο γλυκείς.