Θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας επιστρέφουν στην επικαιρότητα. Οχι αναίτια. Ο κόσμος σήμερα είναι πολύ πιο επικίνδυνος από το 2008, όταν μας απορρόφησε η οικονομική κρίση. Στη Ρωσία του Πούτιν η δημοκρατία βρίσκεται σε υποχώρηση. Το ίδιο και οι μεταρρυθμίσεις. Αντίθετα, βλέπουμε μια δύναμη που προσπαθεί να επανασυστήσει σφαίρες επιρροής στην εγγύς περιφέρειά της. Με την απειλή ή με τη χρήση βίας. Προηγήθηκε η Γεωργία, τώρα είναι η σειρά της Ουκρανίας. Και οι απειλές και οι παραβιάσεις επεκτείνονται και στα κράτη της Βαλτικής.
Στη Μέση Ανατολή μαίνονται τρεις εμφύλιοι. Στη Συρία, στη Λιβύη και στην Υεμένη. Αλλά το πιο ανησυχητικό είναι η εδραίωση του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους σε εδάφη του Ιράκ και της Συρίας. Αυτό που επιδίωξαν οι νεοσυντηρητικοί να αποτρέψουν τελικά συνέβη. Ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Ετσι, για πρώτη φορά, έχουμε ένα «κράτος τρομοκράτη». Με στρατό, τανκς, εδάφη, πετρελαιοπηγές και με έναν τρόπο να προπαγανδίζει τη βία που προκαλεί ρίγη στον πολιτισμένο κόσμο. Μια Μέση Ανατολή στην οποία σεχταριστικές διαμάχες μαίνονται παντού. Ολοι εναντίον όλων. Ριζοσπαστικοποίηση του ισλαμικού στοιχείου με δραματικές επιπτώσεις για την εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια των κρατών της Δύσης.
Στην Ανατολική Ασία, η Κίνα εξοπλίζεται ταχύτατα και επεκτείνεται οικονομικά. Το παραμύθι μιας εσωστρεφούς «ήρεμης δύναμης» παίρνει τέλος. Απειλές εκτοξεύονται εκατέρωθεν στην περιοχή και οι στόλοι Ιαπωνίας, Κίνας και ΗΠΑ παίζουν πολεμικά παιχνίδια.
Κάποιοι πίστευαν ότι η τρίτη ιστορική περίοδος της παγκοσμιοποίησης θα φέρει συνεργασία και ειρήνη. Η Ρωσία θα τροφοδοτεί τη Γερμανία και την Ευρώπη με φυσικό αέριο. Η Γερμανία θα τροφοδοτεί τη Ρωσία με βιομηχανικά της προϊόντα. Η Κίνα θα αγοράζει αμερικανικό χρέος και η Apple θα φτιάχνει τα προϊόντα της στην Κίνα. Και όλος ο κόσμος δικτυωμένος στο Ιντερνετ θα βιώσει την εξάπλωση της δημοκρατίας και του καπιταλισμού. Αντίθετα, σε πολλές μεριές του πλανήτη βλέπουμε την ανάδυση ολιγαρχικών καθεστώτων με εθνικιστικό μανδύα. Που υιοθετούν τον καπιταλισμό αλλά αντιπαρατίθενται με τη δημοκρατία.
Ο κόσμος αλλάζει. Η απειλή της Ρωσίας και η ανάδυση της Κίνας οδηγούν στην επανασυγκόλληση του γεωπολιτικού δρώντος που λέγεται Δύση. Μια αναγέννηση στις ευρωατλαντικές σχέσεις. Στη Μέση Ανατολή, η Αμερική με τη συμφωνία με το Ιράν κάνει επανεκκίνηση στην πολιτική της. Συμμαχίες επαναβεβαιώνονται ή αναδιατάσσονται. Το ίδιο και οι κανόνες του παιχνιδιού. Σε αυτόν τον νέο κόσμο έχει μεγάλη σημασία για ένα μικρό κράτος, όπως εμείς, να επιλέξει τις συμμαχίες του. Ιδιαίτερα σε στιγμές αδυναμίας. Περιθώρια για λάθη δεν υπάρχουν. Γιατί οι επιπτώσεις δεν θα είναι οικονομικές αλλά εθνικές.
Ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος είναι καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου και πρώην υπουργός της ΝΔ
