Με οδηγό την επετηρίδα αρχαιότητας, που κατά κοινή ομολογία αποτελεί το «ευαγγέλιο» για όλες τις βαθμίδες της Δικαιοσύνης, φαίνεται ότι ερρίφθη ο κύβος για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας τόσο στον Αρειο Πάγο όσο και στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

Οι διεργασίες μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων ξεκίνησαν μετά την αποχώρηση –λόγω συμπληρώσεως ορίου ηλικίας –του προέδρου του Αρείου Πάγου Μιχάλη Θεοχαρίδη και του προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννη Καραβοκύρη, οι οποίοι έκλεισαν τον κύκλο τους στον χώρο της Δικαιοσύνης στις 30 Ιουνίου 2014.

Τόσο ο υπουργός Δικαιοσύνης Χαράλαμπος Αθανασίου, ο οποίος ως παλαιός δικαστής και έμπειρος συνδικαλιστής γνωρίζει πολύ καλά τα του οίκου της Θέμιδος, όσο και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Βαγγέλης Βενιζέλος, ο οποίος επίσης είναι σε θέση να γνωρίζει καλά όλες τις παραμέτρους λειτουργίας της Δικαιοσύνης, λόγω και της ιδιότητάς του ως συνταγματολόγος, σύμφωνα με πληροφορίες, φαίνεται ότι έχουν καταλήξει στα πρόσωπα που θα αναλάβουν το τιμόνι των δύο Ανώτατων Δικαστηρίων της χώρας.

ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ. Γνώμονας των επιλογών τους ήταν η επετηρίδα αρχαιότητας και η αξιοκρατία των δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι με το νέο δικαστικό έτος (σ.σ.: ξεκινά στις 17 Σεπτεμβρίου 2014) θα αναλάβουν και επισήμως τα ηνία του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Η θητεία τους μάλιστα συμπίπτει χρονικά με μια περίοδο που μέσα από τον χώρο της Δικαιοσύνης περνά μια σειρά από σοβαρές υποθέσεις με κοινωνικό αντίκτυπο και ιδιαίτερο πολιτικό βάρος.

Ετσι, όλες οι πληροφορίες –εκτός απροόπτου –συγκλίνουν στο ότι για τη θέση του προέδρου του Αρείου Πάγου έχει κλειδώσει η υποψηφιότητα του αρχαιότερου αντιπροέδρου του Ανώτατου Δικαστηρίου Αθανάσιου Κουτρομάνου, ενώ νέος πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αναμένεται να επιλεγεί ο αρχαιότερος σύμβουλος του Ανώτατου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου Νίκος Αγγελάρας.

Ανώτατες δικαστικές πηγές τονίζουν ότι «η πρακτική που έχουν ακολουθήσει οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών κάνοντας δεκτές τις εισηγήσεις των αντίστοιχων υπουργών Δικαιοσύνης και που συνίσταται σε μια κατ’ αρχήν τήρηση της αρχαιότητας, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις πρακτικές παλαιότερων εποχών που είχαν χαρακτηριστεί από «βουτιές» στην ιεραρχία ώστε να προωθηθούν μάλλον οι αρ(ε)ιστότεροι».

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. Η πρακτική αυτή των τελευταίων ετών έχει συμβάλει ουσιαστικά στην αποκατάσταση του κύρους της Δικαιοσύνης, αφού η επιλογή με ένα αντικειμενικό κριτήριο –αυτό της αρχαιότητας –μεταξύ εξίσου άξιων και δοκιμασμένων λειτουργών απομακρύνει τις όποιες αμφισβητήσεις για τα κίνητρα των συγκεκριμένων επιλογών.

Νομικοί κύκλοι μάλιστα, αναφερόμενοι στο ίδιο θέμα, επισημαίνουν πως το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η πρακτική των κυβερνήσεων συνίσταται στην τήρηση της επετηρίδας, δεν μπορεί να θεωρηθεί συγκυριακό, αλλά ακολουθείται ως ο ασφαλέστερος δρόμος. Και με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνονται τόσο η λείανση των διαφορών ανάμεσα στις αντιλήψεις των κομμάτων που κάθε φορά απαρτίζουν την κυβέρνηση όσο και η στήριξη του κύρους της Δικαιοσύνης και η αποφυγή οποιασδήποτε σκιάς ή υπόνοιας για την ύπαρξη υπόγειων διασυνδέσεων της εκτελεστικής και της δικαστικής εξουσίας.

Θα μπορούσε, δε, η πρακτική αυτή να αποτελέσει ένα πρόκριμα ή έστω μια βάση προβληματισμού σχετικά με νέους τρόπους ανάδειξης της ηγεσίας της Δικαιοσύνης στα πλαίσια της συνταγματικής αναθεώρησης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι και πέρυσι οι επιλογές στην ηγεσία της Δικαιοσύνης έφεραν και πάλι τη σφραγίδα της επετηρίδας. Με αυτό το κριτήριο το Υπουργικό Συμβούλιο, με τη σύμφωνη γνώμη των Χαράλαμπου Αθανασίου και Βαγγέλη Βενιζέλου, επέλεξε για τη θέση του προέδρου του Αρείου Πάγου τον αρχαιότερο αντιπρόεδρο Μιχάλη Θεοχαρίδη και για τη θέση της Εισαγγελέως την πρώτη γυναίκα εισαγγελέα στην Ελλάδα και πρώτη στην ιεραρχία αρχαιότητας Ευτέρπη Κουτζαμάνη. Με τα ίδια κριτήρια το Υπουργικό Συμβούλιο θα προχωρήσει στην επιλογή των προσώπων για τις θέσεις των αντιπροέδρων των Ανώτατων Δικαστηρίων, καθώς και για τη θέση του γενικού επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Η κούρσα της διαδοχής γίνεται για τελευταία φορά με βάση τον νόμο που είχε θεσπιστεί επί των ημερών του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης Χάρη Καστανίδη, που προβλέπει τη διαδικασία ακρόασης από τη Βουλή για τις ηγετικές θέσεις της Δικαιοσύνης. Και αυτό γιατί το πέρασμα των ανώτατων δικαστικών λειτουργών από τη Βουλή από την αρχή είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις μέσα στον χώρο της Δικαιοσύνης.

Ετσι, ο τρόπος επιλογής των δικαστών για τις θέσεις των προέδρων, αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου, του Ελεγκτικού Συνεδρίου, του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, του γενικού επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και του γενικού επιτρόπου των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων θα επανέλθει στο παλαιό νομοθετικό καθεστώς, προ της ισχύος του νόμου Καστανίδη.